Касьцёл Беззаганнага Зачацьця Найсвяцейшай Панны Марыі і кляштар францішканаў (Дзісна)

Помнік сакральнай архітэктуры
Касьцёл Беззаганнага Зачацьця Найсвяцейшай Панны Марыі і кляштар францішканаў
Касьцёл Беззаганнага Зачацьця Найсвяцейшай Панны Марыі
Краіна	Беларусь
Места	Дзісна
Каардынаты	55°34′08.70″ пн. ш. 28°12′52.10″ у. д.
Канфэсія	Каталіцкая царква
Эпархія	Віцебская дыяцэзія
Архітэктурны стыль	барокавая архітэктура
Дата скасаваньня	1882
Касьцёл Беззаганнага Зачацьця Найсвяцейшай Панны Марыі і кляштар францішканаў на мапе Беларусі Касьцёл Беззаганнага Зачацьця Найсвяцейшай Панны Марыі і кляштар францішканаў
Касьцёл Беззаганнага Зачацьця Найсвяцейшай Панны Марыі і кляштар францішканаў на Вікісховішчы

Касьцёл Беззаганнага Зачацьця Найсьвяцейшай Панны Марыі і кляштар францішканаў — помнік архітэктуры XVIII ст. у Дзісьне. Знаходзіцца ў паўночна-ўсходняй частцы места, на рагу гістарычных Парканнай і Дарашкоўскай вуліцаў. У 1958 годзе савецкія ўлады ўзарвалі касьцёл (захавалася частка муроў, цяпер адноўлены). Дзейнічае. Твор архітэктуры віленскага барока.

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

У 1583 годзе кароль і вялікі князь Стэфан Баторы запрасіў у Дзісну манахаў-францішканаў. У 1630 годзе з фундацыі Крыштапа Малкевіча-Хялчоўскага (ахвяраваў маёнтак Клімаўшчыну) у месьце збудавалі драўляныя кляштар з касьцёлам і званіцай. Пазьней адным з фундатараў кляштару быў Язэп Корсак.

У 1773 годзе на месцы драўлянага збудавалі мураваны касьцёл.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

Па другім падзеле Рэчы Паспалітай (1793 год), калі Дзісна апынулася ў складзе Расейскай імпэрыі, касьцёл і кляштар працягвалі дзейнічаць. У 1818 годзе замест драўлянага збудавалі мураваны кляштарны корпус.

Па здушэньні вызвольнага паўстаньня (1830—1831) у 1831 годзе расейскія ўлады гвалтоўна ліквідавалі кляштар. У 1882 годзе касьцёл значна пацярпеў ад пажару (адноўлены ў 1883 годзе).

Найноўшы час

У 1938 годзе пры касьцёле адрадзіўся кляштар францішканаў, ліквідаваны савецкімі ўладамі ў 1939 годзе. У 1958 годзе савецкія ўлады зруйнавалі помнік архітэктуры з дапамогай выбухоўкі. Засталіся толькі тры сьцяны, галоўны фасад цалкам зьнішчылі.

У 2000-я гады пачалося аднаўленьне касьцёла.

Архітэктура

Помнік архітэктуры віленскага барока. Гэта 1-нэфы бязьвежавы аб’ём, які пераходзіць у магутную паўкруглую апсыду. Бакавыя фасады рытмічна падзяляюцца аркавымі аконнымі праёмамі і тонкімі лапаткамі ў прасьценках.

Унутраная прастора перакрывалася цыліндрычным скляпеньнем на распалубках, якія абапіраліся на прысьценныя, падзеленыя пілястрамі пілёны. Апсыда вылучалася стукавым алтарам. Захаваліся фрагмэнты блакітна-белай арнамэнтальнай мазаічнай падлогі.

Галерэя

Гістарычныя здымкі

• Старыя здымкі
• 
  1900 г.
• 
  1909 г.
• 
  да 1918 г.
• 
  1918 г.

• 
  1936 г.
• 
  1936 г.
• 
  1936 г.
• 
  1936 г.

• 
  1936 г.
• 
  да 1939 г.
• 
  да 1939 г.
• 
  1941—1944 гг.

Сучасныя здымкі

• Сучасны стан
• 
  Агульны выгляд
• 
  З боку апсыды
• 
  Уваход
• 
  Усярэдзіне

Літаратура

• Кулагін А. Каталіцкія храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік / А. Кулагін; фатограф А. Дыбоўскі. — 2-е выд. — Менск: БелЭн, 2008. — 488 с.: іл. ISBN 978-985-11-0395-5.

Вонкавыя спасылкі

• Касьцёл Беззаганнага Зачацьця Найсвяцейшай Панны Марыі і кляштар францішканаў у Дзісьне, Radzima.org