Альгімонт (легендарныя князі)

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Альгімонт (неадназначнасьць).

Альгімонт — імя некалькіх легендарных князёў паводле літоўскіх (беларускіх) летапісаў^[1].

Імя

Алгемунд, Алгмунд, Алкмунт або Алкемонт (Algemundus, Algmundus^[2]^[3], Alchemundo^[4], Alhmunt, Alcmunt, Alchemont^[5]^[6]) — імя германскага паходжаньня^[7]. Іменная аснова -алг- (-алк-, -гэлк-) (імёны ліцьвінаў Альгін, Альгерд; германскія імёны Heligin, Algardus) паходзіць ад гоцкага alhs 'бажніца', германскага helig 'сьвяты', а аснова -мунд- (-мунт-, -монт-) (імёны ліцьвінаў Монтгерд, Валімонт, Жыгімонт; германскія імёны Mundgerd, Walmont, Sigimunt) — ад германскага *mundô 'рука, абарона, крэўнасьць'^[8] або гоцкага munds 'моц розуму, імкненьне', mundrs 'гарлівы, палкі'^[9]. Такім парадкам, імя Альгімонт азначае «сьвятая гарлівасьць»^[10]. Апроч таго, адзначалася германскае імя Augemund (Augemundus^[11]^[12], Augemundr) зь першай асновай аўг-^[13], якая паходзіць ад гоцкага augjan 'паказваць, зьяўляцца'^[14].

Адпаведнасьць імя Альгімонт германскаму імю Alhmund сьцьвердзіў францускі лінгвіст-германіст Раймонд Шмітляйн, які на падставе шматгадовых дасьледаваньняў прыйшоў да высноваў пра германскае паходжаньне літоўскіх уласных імёнаў^[15].

Біяграфія

Альгімонт (XIII ст.) — легендарны вялікі князь наваградзкі, сын легендарнага наваградзкага князя Траняты (Скіргайлы або Скрыгайлы), бацька легендарнага князя Рынгольда
Альгімонт (XIII ст.) — легендарны князь, сын легендарнага князя Гольшы
Альгімонт (XIV ст.) — легендарны вялікі князь гальшанскі, сын легендарнага князя Міндоўга

Крыніцы

^ ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2010 Т. 3. С. 24.
^ Scriptorum. T. 3. — Augustae Taurinorum, 1848. P. 1441—1442.
^ Kronika polska, litewska, żmódzka i wszystkiej Rusi Maciejá Stryjkowskiego. T. 1. — Warszawa, 1846. S. 99.
^ Felder E. Die Personennamen auf den merowingischen Münzen der Bibliothèque nationale de France. — München, 2003. S. 57.
^ Barber H. British Family Names: Their Origin and Meaning, with Lists of Scandinavian, Frisian, Anglo-Saxon and Norman Names. — Longon, 1894. P. 38.
^ Searle W. G. Onomasticon anglo-saxonicum. — Cambrigde, 1897. P. 205.
^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Nordhausen, 1856. S. 75.
^ Kremer D. Die Germanischen Personennamen in Katalonien // Estudis romànics. Nr. 14, 1972. S. 180.
^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 16, 18.
^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 19.
^ Felder E. Die Personennamen auf den merowingischen Münzen der Bibliothèque nationale de France. — München, 2003. S. 73.
^ Bruckner W. Die Sprache der Langobarden. — Strassburg, 1895. S. 229.
^ Naumann H. Altnordische Namenstudien. — Berlin, 1912. S. 22.
^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 46.
^ Schmittlein R. Toponymes finnois et germaniques en Lituanie // Revue internationale d’onomastique. Nr. 2, 1948. P. 102.

Літаратура

Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2010. — Т. 3: Дадатак А — Я. — 690 с. — ISBN 978-985-11-0487-7
Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. Аўтарскае выданне. — Менск, 2019. — 459 с. — (сьціслая вэрсія кнігі: Вытокі Вялікае Літвы. — Менск, 2021. — 89 с.)

[1] ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2010 Т. 3. С. 24.

[2] Scriptorum. T. 3. — Augustae Taurinorum, 1848. P. 1441—1442.

[3] Kronika polska, litewska, żmódzka i wszystkiej Rusi Maciejá Stryjkowskiego. T. 1. — Warszawa, 1846. S. 99.

[4] Felder E. Die Personennamen auf den merowingischen Münzen der Bibliothèque nationale de France. — München, 2003. S. 57.

[5] Barber H. British Family Names: Their Origin and Meaning, with Lists of Scandinavian, Frisian, Anglo-Saxon and Norman Names. — Longon, 1894. P. 38.

[6] Searle W. G. Onomasticon anglo-saxonicum. — Cambrigde, 1897. P. 205.

[7] Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Nordhausen, 1856. S. 75.

[8] Kremer D. Die Germanischen Personennamen in Katalonien // Estudis romànics. Nr. 14, 1972. S. 180.

[9] Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 16, 18.

[10] Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 19.

[11] Felder E. Die Personennamen auf den merowingischen Münzen der Bibliothèque nationale de France. — München, 2003. S. 73.

[12] Bruckner W. Die Sprache der Langobarden. — Strassburg, 1895. S. 229.

[13] Naumann H. Altnordische Namenstudien. — Berlin, 1912. S. 22.

[14] Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 46.

[15] Schmittlein R. Toponymes finnois et germaniques en Lituanie // Revue internationale d’onomastique. Nr. 2, 1948. P. 102.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]