Алджэрнан Сўінбэрн

	Aлджэрнан Чарлз Сўінбэрн
	анг. Algernon Charles Swinburne
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	5 красавіка 1837[…]; Лёндан, Вялікабрытанія[d];
Памёр	10 красавіка 1909[…] (72 гады); Патні[d], бора Уондсуорт[d], Лёнданскае графства[d], Ангельшчына, Вялікабрытанія[d];
Пахаваны	St. Boniface Church, Bonchurch[d];
Бацькі	Charles Henry Swinburne[d]; Jane Ashburnham[d]
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці	паэт, пісьменьнік, літаратурны крытык
Кірунак	Дэкадэнства, сымбалізм
Мова	ангельская мова
Дэбют	1860
Значныя творы	Poems and Ballads 1866
Подпіс
	Aлджэрнан Чарлз Сўінбэрн у Вікісховішчы

Алджэрнан Ча́рлз Сўíнбэрн (па-ангельску: Algernon Charles Swinburne; 5 красавіка 1837, Лёндан — 10 красавіка 1909, Лёндан, Вялікабрытанія) — ангельскі паэт, драматург, празаік і крытык.

Жыцьцяпіс

Aлджэрнан Сўінбэрн нарадзіўся ў арыстакратычнай сям’і, сын адмірала.

Правёў большую частку свайго дзяцінства на высьпе Ўайт, дзе ягоныя бабуля і дзядуля, і бацькі валодалі сядзібай. Ягоны дзед па матчынай лініі быў трэцім графам Эшбэрнэмам, у той час як ягоны дзед па лініі бацькі нарадзіўся і вырас у Францыі і працягваў апранацца і думаць як французскі арыстакрат Старога рэжыму. Дзякуючы сваякам і маці Алджэрнан вывучыў францускую і італійскую мовы. Выхаваны ў англіканскай рэлігіі, ён атрымаў вельмі салідную рэлігійную адукацыю^[8].

Сўінбэрн вучыўся ў Ітанскім каледжы (1849-53), дзе пачаў пісаць вершы. У Ітане ён атрымаў першыя прызы па францускай і італійскіх мовах. Ён вучыўся ў Balliol College, Оксфард (1856-60) з кароткім перапынкам, калі ён быў выключаны з унівэрсытэту ў 1859 годзе за публічную падтрымку спробы забойства Напалеона III Фелічэ Арсіні. Ён вярнуўся ў Оксфард ў траўні 1860 г., хоць так і не атрымаў ступені^[9].

Пасьля Оксфарду ў 1860 годзе, ён стаў блізкім сябрам сям’і Расэці, і пасьля сьмерці мадам Расэці ў 1862 годзе ён і мастак пераехалі ў Тудор Гаўс, Чэлсі^[10].

Сўінбэрн, нізкарослы і дрэнна складзены, уяўляў сабой дзіўнае спалучэньне слабага здароўя і фізічнай сілы, але ён быў выдатным плыўцом^[11].

Не хаваў сваёй гомасэксуальнасьці, якая лёгка чытался ў творах і ў ладзе жыцьця паэта^[12].

Сўінбэрн пакутаваў на алькагалізм і алгалягнію, таксама ў яго быў вельмі лёгкаўзбудлівы характар. У выніку ў 1879 ва ўзросьце 42 гадоў у Сўінбэрна адбылося фізічнае і псыхічнае пагаршэньне здароўя. Пасьля гэтага яго ўзяў пад сваю апеку сябар Тэадор Уотс, які даглядаў яго да канца жыцьця ў прадмесьці Лёндану — Патні. Пазьней у яго зьнік юнацкі дух бунтарства, і ён ператварыўся ў рэспэктабельную асобу^[13].

Сўінбэрн памёр на паўднёвым захадзе Лёндану ад грыпу 10 красавіка 1909 году ва ўзросьце 72 гадоў і быў пахаваны ў царкве сьвятога Баніфацыя ў Банчорчы на высьпе Ўайт, дзе прайшло ягонае дзяцінства^[14].

Творчасьць

Сўінбэрн лічыцца дэкадэнтам і быў зьвязаны з прэрафаэлітызмам. Сваёй формай або спасылкамі многія зь ягоных вершаў выклікаюць віктарыянскае захапленне Сярэднявеччам: «The Leper», «Laus Veneris», «St Dorothy». У ягоных вершах шмат агульных матываў, такіх як акіян, час і сьмерць. Некалькі гістарычных людзей фігуруюць у ягоных паэмах, такіх як Сапфо, Анакторыя і Катул^[15].

Ягоны слоўнікавы запас і прасодыя робяць яго адным з найлепшых ангельскіх паэтаў, але яго паэзію крытыкавалі як занадта квяцістую і часта бессэнсоўную^[16].

Паэзія Сўінбэрна выклікала скандал у віктарыянскую эпоху з-за пэрыядычных спасылак на сада-мазахізм, лесьбіянізм, самагубства і антырэлігійныя настроі, якія яна перадавала. Гэта прывяла да таго, што ён стаў пэрсонай нон грата ў вышэйшым грамадзтве. Чуткі аб ягоных вычварэнствах часта цыркулявалі ў прэсе, і ён, па іроніі лёсу, падыгрываў, прызнаваўся ў тым, што быў, паводле тагачаснага азначэньня, «педэрастам» і займаўся сэксам з малпамі^[17].

Ён вынайшаў на аснове ронда форму рандэль і ўнёс свой уклад у выданьне Брытанскай энцыкляпэдыі. Ён быў намінаваны на Нобэлеўскую прэмію па літаратуры кожны год з 1903 па 1907 год і ў 1909 годзе^[18].

У Францыі Сўінбэрн атрымаў высокую ацэнку Стэфана Малярмэ і быў запрошаны ўнесьці свой уклад у кнігу ў гонар паэта Тэафіля Гат’е «Le tombeau de Théophile Gautier»: ён адказаў шасьцю вершамі на францускай, ангельскай, лацінскай і грэцкай мовах^[19].

Г. П. Лаўкрафт лічыў Сўінбэрна «адзіным сапраўдным паэтам у Ангельшчыне і Амэрыцы пасьля сьмерці містэра Эдгара Алана По»^[20].

Рэнэ Віўен, ангельская і француская паэтка, была моцна ўражаная Сўінбэрнам і часта ўключала ягоныя цытаты ў свае творы^[21].

Творы

Вершаваная драма

• The Queen Mother (1860)

• Rosamond (1860)

• Chastelard (1865)

• Bothwell (1874)

• Mary Stuart (1881)

• Marino Faliero (1885)

• Locrine (1887)

• The Sisters (1892)

• Rosamund, Queen of the Lombards (1899).

Паэзія

• Atalanta in Calydon (1865)

• Poems and Ballads (1866)

• Songs Before Sunrise (1871)

• Songs of Two Nations (1875)

• Erechtheus (1876)

• Poems and Ballads, Second Series (1878)

• Songs of the Springtides (1880)

• Studies in Song (1880)

• The Heptalogia, or the Seven against Sense. A Cap with Seven Bells (1880)

• Tristram of Lyonesse (1882)

• A Century of Roundels (1883)

• A Midsummer Holiday and Other Poems (1884)

• Poems and Ballads, Third Series (1889)

• Astrophel and Other Poems (1894)

• The Tale of Balen (1896)

• A Channel Passage and Other Poems (1904).

Крыніцы

^ ^а ^б Algernon Charles Swinburne // Encyclopædia Britannica (анг.)
^ ^а ^б ^в Lundy D. R. Algernon Charles Swinburne // The Peerage (анг.)
^ ^а ^б Algernon Charles Swinburne // Інтэрнэт-база зьвестак фантастыкі (анг.) — 1995.
^ ^а ^б Архіў гістарычных запісаў — 1808.
^ Swinburne, Algernon Charles, 1837-1909 // Olomouc City Library regional database (чэс.)
^ ^а ^б Kindred Britain
^ Swinburne, Algernon Charles // CONOR.SI
^ Walsh, John (2012), An Introduction to Algernon Charles Swinburne, Bloomington: The Algernon Charles Swinburne Project.
^ Walsh, John (2012), An Introduction to Algernon Charles Swinburne, Bloomington: The Algernon Charles Swinburne Project.
^ Rooksby, Rikky (1997) A C Swinburne: A Poet’s Life. Aldershot: Scolar Press.
^ Louis, Margot Kathleen (1990) Swinburne and His Gods: the Roots and Growth of an Agnostic Poetry. Mcgill-Queens University Press.
^ John O‘Connell (28 February 2008). «Sex and books: London’s most erotic writers». Time Out, https://web.archive.org/web/20190410145448/https://www.timeout.com/london/books/sex-and-books-londons-most-erotic-writers
^ McGann, Jerome (1972) Swinburne: An Experiment in Criticism. University of Chicago Press.
^ McGann, Jerome (1972) Swinburne: An Experiment in Criticism. University of Chicago Press.
^ Rooksby, Rikky. «Swinburne, Algernon Charles (1837—1909)». Oxford Dictionary of National Biography (online ed.). Oxford University Press, https://www.oxforddnb.com/display/10.1093/ref:odnb/9780198614128.001.0001/odnb-9780198614128-e-36389
^ Edmund Gosse, The Life of Algernon Swinburne, 1917 (The Macmillan Company), p. 258.
^ Alkalay-Gut, Karen (2000). «Aesthetic and Decadent Poetry», in The Cambridge Companion to Victorian Poetry, edited by Joseph Bristow. New York: Cambridge University Press. p. 228.
^ Maxwell, Catherine (2012), «Algernon Charles Swinburne (1837—1909)», The Cambridge Companion to the Pre-Raphaelites, Cambridge: Cambridge University Press, pp. 236—249.
^ Everett, Glenn (June 2000). «A. C. Swinburne: Biography». www.victorianweb.org.
^ H.P. Lovecraft, Selected Letters: Volume 1. Sauk City: WI: Arkham House, 1965, p. 73.
^ Everett, Glenn (June 2000). «A. C. Swinburne: Biography». www.victorianweb.org.

[_467de4757d15c594-1] а ^б Algernon Charles Swinburne // Encyclopædia Britannica (анг.)

[_54d7fcf39176231e-2] а ^б ^в Lundy D. R. Algernon Charles Swinburne // The Peerage (анг.)

[_e3e0682a849836cf-3] а ^б Algernon Charles Swinburne // Інтэрнэт-база зьвестак фантастыкі (анг.) — 1995.

[_9faed8be0fe064d5-4] а ^б Архіў гістарычных запісаў — 1808.

[_b3969cb280d0e4ca-5] Swinburne, Algernon Charles, 1837-1909 // Olomouc City Library regional database (чэс.)

[_19c0d8171114c492-6] а ^б Kindred Britain

[_ed7d04fd6284d368-7] Swinburne, Algernon Charles // CONOR.SI

[8] Walsh, John (2012), An Introduction to Algernon Charles Swinburne, Bloomington: The Algernon Charles Swinburne Project.

[9] Walsh, John (2012), An Introduction to Algernon Charles Swinburne, Bloomington: The Algernon Charles Swinburne Project.

[10] Rooksby, Rikky (1997) A C Swinburne: A Poet’s Life. Aldershot: Scolar Press.

[11] Louis, Margot Kathleen (1990) Swinburne and His Gods: the Roots and Growth of an Agnostic Poetry. Mcgill-Queens University Press.

[12] John O‘Connell (28 February 2008). «Sex and books: London’s most erotic writers». Time Out, https://web.archive.org/web/20190410145448/https://www.timeout.com/london/books/sex-and-books-londons-most-erotic-writers

[13] McGann, Jerome (1972) Swinburne: An Experiment in Criticism. University of Chicago Press.

[14] McGann, Jerome (1972) Swinburne: An Experiment in Criticism. University of Chicago Press.

[15] Rooksby, Rikky. «Swinburne, Algernon Charles (1837—1909)». Oxford Dictionary of National Biography (online ed.). Oxford University Press, https://www.oxforddnb.com/display/10.1093/ref:odnb/9780198614128.001.0001/odnb-9780198614128-e-36389

[16] Edmund Gosse, The Life of Algernon Swinburne, 1917 (The Macmillan Company), p. 258.

[17] Alkalay-Gut, Karen (2000). «Aesthetic and Decadent Poetry», in The Cambridge Companion to Victorian Poetry, edited by Joseph Bristow. New York: Cambridge University Press. p. 228.

[18] Maxwell, Catherine (2012), «Algernon Charles Swinburne (1837—1909)», The Cambridge Companion to the Pre-Raphaelites, Cambridge: Cambridge University Press, pp. 236—249.

[19] Everett, Glenn (June 2000). «A. C. Swinburne: Biography». www.victorianweb.org.

[20] H.P. Lovecraft, Selected Letters: Volume 1. Sauk City: WI: Arkham House, 1965, p. 73.

[21] Everett, Glenn (June 2000). «A. C. Swinburne: Biography». www.victorianweb.org.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]