Лібава-Роменская чыгунка: розьніца паміж вэрсіямі
афармленьне |
д вікіфікацыя, артаграфія |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
[[Файл:Vilenski vakzał z boku čyhunki, Miensk, Biełaruś.jpg| |
[[Файл:Vilenski vakzał z boku čyhunki, Miensk, Biełaruś.jpg|значак|260пкс|[[Віленскі вакзал (Менск)|Віленскі (Лібава-Роменскі) вакзал]] у [[Менск]]у. Цяпер на ягоным месцы знаходзіцца станцыя [[Менск-Пасажырскі]].]] |
||
''' |
'''Ліба́ва-Ро́менская чыгу́нка''' — чыгуначная лінія, якая ў 1877—1919 гадох зьвязвала беларускія губэрні [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]] з партамі [[Балтыйскае мора|Балтыйскага мора]] і [[Украіна|Ўкраінай]]. |
||
Канцэсія на пабудову дарогі была перададзеная Галоўнаму таварыству расейскіх чыгунак у |
Канцэсія на пабудову дарогі была перададзеная Галоўнаму таварыству расейскіх чыгунак у 1856 годзе, але тады яна не была пабудаваная праз адсутнасьць капіталу. Потым дамова была перададзеныя інжынэру фон Меку. Казной чыгунка выкупленая 1 траўня 1891 году. |
||
Агульная працягласьць дарогі склала 1275 [[вярста|вёрстаў]]. Чыгунка ўводзілася ў эксплюатацыю асобнымі дзялянкамі: [[Ліепая|Лібава]] — [[Кашадары]], 294 вярсты, у верасьні 1871 году; {{артыкул у іншым разьдзеле|Новая Вялейка||ru|Науйойи-Вильня}} (цяпер мескі раён Вільні) — [[Менск]], 173 вярсты, у студзені |
Агульная працягласьць дарогі склала 1275 [[вярста|вёрстаў]]. Чыгунка ўводзілася ў эксплюатацыю асобнымі дзялянкамі: [[Ліепая|Лібава]] — [[Кашадары]], 294 вярсты, у верасьні 1871 году; {{артыкул у іншым разьдзеле|Новая Вялейка||ru|Науйойи-Вильня}} (цяпер мескі раён Вільні) — [[Менск]], 173 вярсты, у студзені 1873 году; [[Менск]] — [[Бабруйск]], 139,5 вярсты, у верасьні 1873 году; [[Бабруйск]] — [[Гомель]], 141,8 вярсты, у лістападзе 1873 годзе; [[Гомель]] — [[Бахмач]], 184 вярсты ў студзені 1874 году. Дарога ўлучала таксама дзялянку [[Кашадары]] — [[Вільня]] [[Пецярбурска-Варшаўская чыгунка|Пецярбурска-Варшаўскай чыгункі]]. Першапачаткова ўчастак з Новае Вялейкі да Менску меркавалася пракласьці праз [[Ашмяны]] й [[Гарадок (Маладэчанскі раён)|Гарадок]]. Толькі ў апошні момант кірунак быў зьменены на [[Смаргонь]] — [[Маладэчна]]. |
||
[[Файл:Vilenski vakzał, Miensk, Biełaruś.jpg|міні|260пкс|Віленскі (Лібава-Роменскі) вакзал у [[Менск]]у. Выгляд з боку гораду.]] |
[[Файл:Vilenski vakzał, Miensk, Biełaruś.jpg|міні|260пкс|Віленскі (Лібава-Роменскі) вакзал у [[Менск]]у. Выгляд з боку гораду.]] |
||
Скразны рух цягнікоў ад Лібавы да места [[Ромны]] пачаўся |
Скразны рух цягнікоў ад Лібавы да места [[Ромны]] пачаўся 15 ліпеня 1874 году. На тэрыторыі Беларусі дарога перакрыжоўвалася ў Менску з [[Маскоўска-Берасьцейская чыгунка|Маскоўска-Берасьцейскай]], у [[Жлобін]]е зь [[Пецярбурска-Адэская чыгунка|Пецярбурска-Адэскай]], у Гомлі з [[Палескія чыгункі|Палескімі]] чыгункамі. Буйнымі чыгуначнымі станцыямі на Беларусі зьяўляліся [[Бярэзіна (станцыя)|Бярэзіна]], [[Бабруйск]], [[Гомель]], [[Жлобін]], [[Менск]], [[Маладэчна]]. |
||
Важнае значэньне ў перавозках па чыгунцы адводзілася хлебным грузам. Сярэдняя загрузка таварнага вагона складала 600 [[пуд]]оў. Па Лібава-Роменскай чыгунцы ў |
Важнае значэньне ў перавозках па чыгунцы адводзілася хлебным грузам. Сярэдняя загрузка таварнага вагона складала 600 [[пуд]]оў. Па Лібава-Роменскай чыгунцы ў 1890 годзе. было перавезена 1 085 019 пасажыраў. Збор зь іх склаў 1 281 144 руб. У [[1896]] годзебыло ўжо перавезена 1 516 000 пасажыраў, а грузаў 185 623 пуды. Агульная сума валавога даходу склала 14 966 719 руб. У [[1910]] годзе было перавезена 3,5 млн пасажыраў і 355 млн пудоў грузаў. |
||
Лібава-Роменская чыгунка ў |
Лібава-Роменская чыгунка ў 1911 року налічвала 444 паравозы, 439 пасажырскіх і 11 632 грузавыя вагоны. Разам з Маскоўска-Берасьцейскай, Рыга-Арлоўскай і Палескімі чыгункамі яна садзейнічала разьвіцьцю прамысловасьці, [[места]]ў, рынкавых адносінаў на Беларусі. |
||
Пасьля [[Кастрычніцкая рэвалюцыя|Кастрычніцкай рэвалюцыі]] |
Пасьля [[Кастрычніцкая рэвалюцыя|Кастрычніцкай рэвалюцыі]] 1917 року дарога была нацыяналізаваная і падпарадкаваная Наркамату шляхоў зносінаў [[РСФСР]]. У 1920—1921 частка Лібава-Роменскай чыгункі адышла да [[Латвія|Латвіі]], [[Летува|Летувы]] і [[Польшча|Польшчы]].<ref>{{Літаратура/Памяць/Менск|2к}} С. 41—42</ref> |
||
== Крыніцы == |
== Крыніцы == |
Вэрсія ад 17:27, 11 траўня 2016
Ліба́ва-Ро́менская чыгу́нка — чыгуначная лінія, якая ў 1877—1919 гадох зьвязвала беларускія губэрні Расейскай імпэрыі з партамі Балтыйскага мора і Ўкраінай.
Канцэсія на пабудову дарогі была перададзеная Галоўнаму таварыству расейскіх чыгунак у 1856 годзе, але тады яна не была пабудаваная праз адсутнасьць капіталу. Потым дамова была перададзеныя інжынэру фон Меку. Казной чыгунка выкупленая 1 траўня 1891 году.
Агульная працягласьць дарогі склала 1275 вёрстаў. Чыгунка ўводзілася ў эксплюатацыю асобнымі дзялянкамі: Лібава — Кашадары, 294 вярсты, у верасьні 1871 году; Новая Вялейка[прыбраць шаблён] (цяпер мескі раён Вільні) — Менск, 173 вярсты, у студзені 1873 году; Менск — Бабруйск, 139,5 вярсты, у верасьні 1873 году; Бабруйск — Гомель, 141,8 вярсты, у лістападзе 1873 годзе; Гомель — Бахмач, 184 вярсты ў студзені 1874 году. Дарога ўлучала таксама дзялянку Кашадары — Вільня Пецярбурска-Варшаўскай чыгункі. Першапачаткова ўчастак з Новае Вялейкі да Менску меркавалася пракласьці праз Ашмяны й Гарадок. Толькі ў апошні момант кірунак быў зьменены на Смаргонь — Маладэчна.
Скразны рух цягнікоў ад Лібавы да места Ромны пачаўся 15 ліпеня 1874 году. На тэрыторыі Беларусі дарога перакрыжоўвалася ў Менску з Маскоўска-Берасьцейскай, у Жлобіне зь Пецярбурска-Адэскай, у Гомлі з Палескімі чыгункамі. Буйнымі чыгуначнымі станцыямі на Беларусі зьяўляліся Бярэзіна, Бабруйск, Гомель, Жлобін, Менск, Маладэчна.
Важнае значэньне ў перавозках па чыгунцы адводзілася хлебным грузам. Сярэдняя загрузка таварнага вагона складала 600 пудоў. Па Лібава-Роменскай чыгунцы ў 1890 годзе. было перавезена 1 085 019 пасажыраў. Збор зь іх склаў 1 281 144 руб. У 1896 годзебыло ўжо перавезена 1 516 000 пасажыраў, а грузаў 185 623 пуды. Агульная сума валавога даходу склала 14 966 719 руб. У 1910 годзе было перавезена 3,5 млн пасажыраў і 355 млн пудоў грузаў.
Лібава-Роменская чыгунка ў 1911 року налічвала 444 паравозы, 439 пасажырскіх і 11 632 грузавыя вагоны. Разам з Маскоўска-Берасьцейскай, Рыга-Арлоўскай і Палескімі чыгункамі яна садзейнічала разьвіцьцю прамысловасьці, местаў, рынкавых адносінаў на Беларусі.
Пасьля Кастрычніцкай рэвалюцыі 1917 року дарога была нацыяналізаваная і падпарадкаваная Наркамату шляхоў зносінаў РСФСР. У 1920—1921 частка Лібава-Роменскай чыгункі адышла да Латвіі, Летувы і Польшчы.[1]
Крыніцы
- ^ Памяць: Гіст.-дакум. хроніка Мінска. Кн. 2. — Мн., 2002. С. 41—42
Літаратура
- Памяць: Гіст.-дакум. хроніка Мінска. У 4 кн. Кн. 2-я. — Мн.: БЕЛТА, 2002. — 714 с.: іл. ISBN 985-6302-46-3.