Летні час: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

Лінейны

Вэрсія ад 15:53, 10 кастрычніка 2014

раёны, дзе ўжываецца пераход на летні час

     раёны, дзе пераход быў скасаваны

     раёны, дзе пераход ніколі не ўжываўся

Ле́тні ча́с — час, ссунуты на 1 гадзіну наперад адносна часу, прынятага ў гэтым часавым пасе. Часам нармальны пасавы час завуць «зімовым», але гэты тэрмін не зьяўляецца карэктным.

Летні час уводзіцца ў шматлікіх краінах у летні пэрыяд з мэтай эканоміі электраэнэргіі на асьвятленьне. Упершыню летні час быў ўведзены ў Вялікабрытаніі ў 1908 годзе.

У Расейскай імпэрыі пераход на летні час упершыню быў ажыцьцёўлены ў ліпені 1917 году. У СССР летні час дзейнічаў да 1930 году, калі стрэлкі гадзіньнікаў былі пераведзеныя на адну гадзіну наперад адносна пасавага часу. Гэты час звалі «дэкрэтным», бо ён быў уведзены Дэкрэтам Саўнаркаму 16 чэрвеня 1930 году. З 1981 году ў СССР ізноў стаў рэгулярна ўводзіцца летні час.

Сучасны стан

У 2012 годзе ў 78 краінах выкарыстоўваецца, у тым ці іншым варыянце, летні час (зь іх у 10 краінах ён ўжываецца ня ўва ўсіх рэгіёнах), і 161 краіна яго не выкарыстоўвае. У паўночным паўшар’і летні час выкарыстоўваецца амаль паўсюдна ў ЗША, Канадзе, Мэксыцы (акрамя раду штатаў і правінцыяў), цалкам ува ўсіх краінах Эўропы, акрамя Беларусі, Ісьляндыі й Расеі, а таксама ў Марока, Турэччыне, Іране, Азэрбайджане, Сырыі, Ярданіі, Лібане, Ізраілі, Палестыне. У паўднёвым паўшар’і летні час выкарыстоўваецца ў Аўстраліі (у радзе штатаў), Новай Зэляндыі, Парагваі, Уругваі, Бразыліі (у радзе штатаў), Чылі, Намібіі.

Адмовіліся ад увядзеньня летняга часу Японія, Кітай, Індыя, Сынгапур, а таксама рэспублікі былога СССР: Армэнія, Беларусь, Грузія, Казахстан, Кыргыстан, Расея, Таджыкістан, Туркмэністан, Узбэкістан. Пры гэтым Грузія, Туркмэністан, Кыргыстан і большая частка Казахстану й Ўзбэкістану захавалі «дэкрэтны час».

Вонкавыя спасылкі

Летні час — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

Мапа краінаў, якія пераходзяць на летні час і даты пераходу (па-ангельску)

@@ Радок 1: / Радок 1: @@
-[[Файл:DaylightSaving-World-Subdivisions.png|324пкс|значак|Сінім колерам пазначаныя раёны, дзе ўжываецца пераход на летні час. Аранжавым — дзе пераход быў скасаваны.]]
+[[Файл:DaylightSaving-World-Subdivisions.png|324пкс|значак|{{Легенда|#1a80e6|раёны, дзе ўжываецца пераход на летні час}} {{Легенда|#ef690a|раёны, дзе пераход быў скасаваны}} {{Легенда|#c00000|раёны, дзе пераход ніколі не ўжываўся}}]]
+'''Ле́тні ча́с''' — час, ссунуты на 1 [[гадзіна|гадзіну]] наперад адносна часу, прынятага ў гэтым [[часавы пас|часавым пасе]]. Часам нармальны пасавы час завуць «[[зімовы час|зімовым]]», але гэты тэрмін не зьяўляецца карэктным.
-'''Летні час''' — час, ссунуты на 1 [[гадзіна|гадзіну]] наперад адносна часу, прынятага ў гэтым [[часавы пояс|часавым поясе]]. Часам нармалёвы паясны час завуць «[[зімовы час|зімовым]]», але гэты тэрмін не зьяўляецца карэктным.
 Летні час уводзіцца ў шматлікіх краінах у летні пэрыяд з мэтай эканоміі [[электраэнэргія|электраэнэргіі]] на [[асьвятленьне]]. Упершыню летні час быў ўведзены ў [[Вялікабрытанія|Вялікабрытаніі]] ў [[1908]] годзе.
-У Расеі пераход на летні час упершыню быў ажыцьцёўлены ў ліпені [[1917]] году і дзейнічаў да [[1930]] году, калі стрэлкі гадзіньнікаў былі пераведзеныя на адну гадзіну наперад адносна [[поясны час|пояснага часу]]. Гэты час звалі «дэкрэтным», бо ён быў уведзены Дэкрэтам Саўнаркама 16 чэрвеня 1930 году. З [[1981]] году ў СССР ізноў стаў рэгулярна ўводзіцца летні час.
+У [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]] пераход на летні час упершыню быў ажыцьцёўлены ў ліпені [[1917]] году. У [[СССР]] летні час дзейнічаў да [[1930]] году, калі стрэлкі гадзіньнікаў былі пераведзеныя на адну гадзіну наперад адносна [[пасавы час|пасавага часу]]. Гэты час звалі «[[Дэкрэтны час|дэкрэтным]]», бо ён быў уведзены Дэкрэтам Саўнаркаму 16 чэрвеня 1930 году. З [[1981]] году ў СССР ізноў стаў рэгулярна ўводзіцца летні час.
+== Сучасны стан ==
-У цяперашні час у [[паўночнае паўшар'е|паўночным паўшар’і]] летні час выкарыстоўваецца ў [[ЗША]], [[Канада|Канадзе]], краінах [[Эўропа|Эўропы]], Расеі. У [[паўднёвае паўшар'е|паўднёвым паўшар’і]] летні час выкарыстоўваецца ў [[Аўстралія|Аўстраліі]], [[Новая Зэляндыя|Новай Зэляндыі]], [[Парагвай|Парагваі]], [[Бразылія|Бразыліі]], [[Чылі]]. Прыэкватарыяльныя краіны не карыстаюцца летнім часам.
+У 2012 годзе ў 78 краінах выкарыстоўваецца, у тым ці іншым варыянце, летні час (зь іх у 10 краінах ён ўжываецца ня ўва ўсіх рэгіёнах), і 161 краіна яго не выкарыстоўвае. У паўночным паўшар’і летні час выкарыстоўваецца амаль паўсюдна ў [[ЗША]], [[Канада|Канадзе]], [[Мэксыка|Мэксыцы]] (акрамя раду штатаў і правінцыяў), цалкам ува ўсіх краінах [[Эўропа|Эўропы]], акрамя [[Беларусь|Беларусі]], [[Ісьляндыя|Ісьляндыі]] й [[Расея|Расеі]], а таксама ў [[Марока]], [[Турэччына|Турэччыне]], [[Іран|Іране]], [[Азэрбайджан|Азэрбайджане]], [[Сырыя|Сырыі]], [[Ярданія|Ярданіі]], [[Лібан|Лібане]], [[Ізраіль|Ізраілі]], [[Палестына|Палестыне]]. У паўднёвым паўшар’і летні час выкарыстоўваецца ў [[Аўстралія|Аўстраліі]] (у радзе штатаў), [[Новая Зэляндыя|Новай Зэляндыі]], [[Парагвай|Парагваі]], [[Уругвай|Уругваі]], [[Бразылія|Бразыліі]] (у радзе штатаў), [[Чылі]], [[Намібія|Намібіі]].
+Адмовіліся ад увядзеньня летняга часу [[Японія]], [[Кітай]], [[Індыя]], [[Сынгапур]], а таксама рэспублікі былога СССР: [[Армэнія]], [[Беларусь]], [[Грузія]], [[Казахстан]], [[Кыргыстан]], [[Расея]], [[Таджыкістан]], [[Туркмэністан]], [[Узбэкістан]]. Пры гэтым Грузія, Туркмэністан, Кыргыстан і большая частка Казахстану й Ўзбэкістану захавалі «[[дэкрэтны час]]».
-У [[Расея|Расеі]] і Эўропе пераход на летні час адбываецца ў апошнюю нядзелю [[сакавік]]а ў 2:00 пераводам гадзінавых стрэлак на 1 гадзіну наперад, а зваротны пераход зьдзяйсьняецца ў апошнюю нядзелю [[кастрычнік]]а ў 3:00 пераводам стрэлак на 1 гадзіну назад.
+== Вонкавыя спасылкі ==
-У [[ЗША]] і [[Канада|Канадзе]] пераход на летні час зьдзяйсьняецца ў першую нядзелю красавіка ў 2:00, і вяртаецца назад у апошнюю нядзелю кастрычніка, таксама ў 2:00. З 2007 году, аднак, правілы зьмяніліся, і перавод стрэлак адбыўся ў другую нядзелю сакавіка з вяртаньнем у першую нядзелю лістапада. Варта зазначыць, што не па ўсёй тэрыторыі Штатаў і Канады летні час выкарыстоўваецца аднолькава. Да прыкладу, на паўночным-захадзе канадзкай правінцыі [[Антарыё]] жыхары адмаўляюцца пераводзіць стрэлкі ўлетку.
+{{Commons}}
-З-за ўжываньня летняга часу на тэрыторыі Расіі, расейцы жывуць са зрухам у +2 гадзіны у дачыненьні да паяснога часу. Зрух у 2 гадзіны выкліканы тым, што на тэрыторыі Расіі дзейнічае так званы «[[дэкрэтны час]]», які адрозьніваецца ад паяснога на +1 гадзіну. Летні час дадае яшчэ +1 гадзіну да дэкрэтнага часу, што ў суме складае +2 гадзіны ў дачыненьні да паяснога часу.
-== Спасылкі ==
 * [http://www.worldtimezone.com/daylight.html Мапа краінаў, якія пераходзяць на летні час і даты пераходу] (па-ангельску)
 [[Катэгорыя:Час]]
-{{Link FA|ca}}
-{{Link FA|en}}
-{{Link FA|es}}
-{{Link FA|he}}