Пачобуты-Адляніцкія
| Пачобуты-Адляніцкія лац. Pačobuty-Adlanickija | |
 Герб «Малая Пагоня»
| |
| Краіна паходжаньня: | Вялікае Княства Літоўскае |
| Прызнаныя ў: | Вялікае Княства Літоўскае, Расейская імпэрыя |
Пачобуты-Адляніцкія — шляхецкі род гербу «Малая Пагоня».
Паводле Каспара Няцецкага, паходзіць зь вёскі Пачобуты на Гарадзеншчыне (адсюль і прозьвішча). Каля вёскі цячэ рака Одла, ад якой утварыўся прыдомак Адляніцкі. Таксама існуе род Пачобутаў-Кудзічаў.
Прозьвішча
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Паца (Pazzo) і Бота або Бута — імёны германскага паходжаньня[1]. Іменная аснова пац- (бац-, пэц-) (імя ліцьвінаў Пацолт; германскае імя Pätzold) паходзіць ад стараверхненямецкага baz 'лепшы'[2], а аснова -бут- (-бот-) (імёны ліцьвінаў Бутвід, Бутрык, Вільбут; германскія імёны Botvid, Butariks, Willebut) — ад усходнегерманскага but- з значэньнем 'корань, камель' (гепідзкае butilo 'камель')[3] або ад асновы -буд- (-бод-)[4].
Паходжаньне
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Няма пэўнасьці пра паходжаньне роду. Існуе меркаваньне, што ягоныя заснавальнікі былі праваслаўнымі (русінамі). У памінальніку Супрасьлеўскага манастыра, сярод іншых дабрачынцаў ёсьць «род Яўстаха Адзінца Пачобута». Апошні жыў у канцы XVI ст. і рэпрэзэнтаваў толькі адну зь лініяў роду.
Першы вядомы з роду — Мікалай Пачобут-Адляніцкі. Вялікі князь Жыгімонт Стары прывілеем ад 20 лютага 1536 году за вайсковыя заслугі надаў яму герб «Малая Пагоня». Сын Мікалая Сэбасьцян, чашнік вялікі літоўскі, лічыцца заснавальнікам роду.
Паводле актаў аб набілітацыі Мікалая, ягоным прадзедам быў Грэцка, які меў сына Рыну (Грынь). Пры двары вялікага князя ў 1478 годзе значыцца пакаёвы Рынец або Рынь. Магчыма, гэта сын Грэцкі. Відаць, менавіта блізкасьць роду да двара, спрыяла набілітацыі Мікалая Пачобута-Адляніцкага[5].
Найбольш вядомыя з роду
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Андрэй Пачобут-Адляніцкі (1541—1613) — фундатар кляштару дамініканаў у Ашмянах
- Лаўрын Пачобут-Адляніцкі (?—1689) — фундатар кляштару дамініканаў у Палавені
- Марцін Пачобут-Адляніцкі (1728—1810) — навуковец-астраном і асьветнік Вялікага Княства Літоўскага
- Фабіян Пачобут-Адляніцкі (1897—1944) — беларускі каталіцкі сьвятар
Галерэя
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Іканаграфія роду Пачобутаў-Адляніцкіх
-
-
-
Мар’яна Пачобут-Адляніцкая (зь Сясіцкіх) -
.jpg)
.jpg)
._%D0%9C%D0%B0%D1%80%E2%80%99%D1%8F%D0%BD%D0%B0_%D0%9F%D0%B0%D1%87%D0%BE%D0%B1%D1%83%D1%82-%D0%90%D0%B4%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_(%D0%A1%D1%8F%D1%81%D1%96%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F)_(XVIII).jpg)
.jpg)
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 253, 320—321.
- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 251.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 16.
- ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 21.
- ^ Лаўрэш Л. Марцін Пачобут-Адляніцкі // Наша Слова. № 9—10, 2009.