Янкель

„Канцэрт Янкеля” – ілюстрацыя да «Пана Тадэвуша», 1881

Янкель — адзін з герояў паэмы «Пан Тадэвуш» Адама Міцкевіча.

Стары габрэй, арандатар двух шынкоў маёмасьці Сапліцаў. Быў шчырым польскім патрыётам і красамоўна размаўляў па-польку. Ведаў дзясяткі народных песень. Браў удзел у кансьпіратыўных дзеяньнях, чалавек добрасумленны, паважаны, адкрыты. У цэлай ваколіцы славіўся неймавернай ігрой на цымбалах.

Адам Міцкевіч апісвае яго наступным чынам:

На музыцы знаўся, праслыў музыкальным тале́нтам; з цымбаламі, слаўным народу свайго інструмэнтам, хадзіў па дварох ён калісьці, дзівіў сваім граньнем і песьнямі (ўдалы і моцны бо быў і сьпяваньнем). Хоць жыд, а даволі меў чыстую польскую мову і надта ён песьню чамусьці любіў нарадову прывозіў іх многа із кожнай за Нёман выправы, ад Галіча тых каламыек, мазурак з Варшавы — Быліца чацьвёртая. Палітыка і ўловы. Пераклад: Бр. Тарашкевіча

У XII кнізе іграе славуты палянэз, які сымбалізуе лёс Рэчы Паспалітай у часы падзелу. Увесь час дапамагаў у працы змовы эмісара ксяндза Робака.

Цалкам імаверна, што вобраз Янкеля быў натхнёны сапраўдным бэндзінскім рабінам Якубам Натані.