Уладзімер Кісель

Уладзімер Адамавіч Кісель
	Уладзімер Адамавіч Кісель
	«Раса́»
Дата нараджэньня	20 лістапада 1922
Месца нараджэньня	мястэчка Клецак, Нясьвіскі павет, Наваградзкае ваяводзтва, Польская Рэспубліка
Дата сьмерці	24 жніўня 1999 (76 гадоў)
Месца сьмерці	Горадня, Рэспубліка Беларусь
Месца пахаваньня	Гарадзкія могілкі ў Аульсе (Горадня);
Месца вучобы	Нясьвіская настаўніцкая сэмінарыя[d]; Нясьвіскі каледж (1940); Гарадзенскі пэдагагічны інстытут (1949);
Дзеці	Зьміцер Кісель

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Кісель (неадназначнасьць).

Уладзімер Адамавіч Кісель (20 лістапада 1922, мястэчка Клецак Нясьвіскага павету Наваградзкага ваяводзтва — 24 жніўня 1999, Горадня) — пэдагог, удзельнік антысавецкага падпольнага руху. Псэўданім «Раса́».

Біяграфія[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

У другой палове 1930-х гадоў скончыў сем клясаў польскай школы, у 1941 — савецкую сямігодку ў Клецку. Падчас нямецкай акупацыі вучыўся ў Нясьвіскай настаўніцкай сэмінарыі, дзе зь сябрамі стварыў арганізацыю «Саюз беларускіх патрыётаў». З восені 1944 году працаваў настаўнікам у Качановічах, потым у Рудаўцы на Нясьвіжчыне, завочна скончыў пэдагагічнае вучылішча ў Нясьвіжы, паступіў у Гарадзенскі пэдагагічны інстытут.

У беларускім падпольлі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

У 1946 годзе Ўладзімер Кісель удзельнічаў у заснаваньні падпольнай патрыятычнай арганізацыі «Саюз змаганьня за незалежнасьць Беларусі», якая дзейнічала ў Нясьвіскім, Клецкім, Стаўпецкім, Гарадзенскім і іншых раёнах Беларусі.

Устаноўчы сход арганізацыі прайшоў у 1946 годзе на хутары Царская Ліпа (Нясьвіскі раён), на сходзе прысутнічала 6 чалавек, а сярод іх студэнты Гарадзенскага пэдінстытуту. СЗНБ будаваўся зь «пяцёрак», склад кожнай зь іх ведаў толькі кіраўнік гэтага зьвяна. Праграма СЗНБ прадугледжвала падрыхтоўку патрыятычных сілаў, якія ў выпадку вайны павінны былі выступіць у абарону беларускага народу і незалежнасьці Беларусі. У адпаведнасьці з праграмай СЗНБ, павінны былі быць распушчаны калгасы, а зямля перадавалася сялянам. Была выпушчана й распаўсюджана антысавецкая ўлётка.

Арышт[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

На пачатку 1949 году органамі савецкай дзяржбясьпекі было арыштаванае кіраўніцтва арганізацыі. Дзякуючы кансьпірацыі, частка структур СЗНБ так і не была раскрытая.

Уладзімер Кісель быў арыштаваны 25 лютага 1949 году ў Горадні і ўтрымліваўся ў менскай «амэрыканцы». У лістападзе 1949 году «за здраду радзіме, ускосны тэрор i антысавецкую прапаганду» асуджаны Вайсковым трыбуналам войскаў МУС Беларускай Вайсковай Акругі да 25 гадоў пазбаўленьня волі з паражэньнем у правох і канфіскацыяй маёмасьці. Тады (15—17 чэрвеня 1949) на розныя тэрміны зьняволеньня былі засуджаны 17 сябраў СЗНБ (яшчэ адну сяброўку СЗНБ, Веру Касмовіч, судзілі асобна).

Пакараньне адбываў у Джэзказганскім канцлягеры Казахстану і крытай турме ў Грозным. Вызвалены ў 1960 годзе, рэабілітаваны.

Па вызваленьні[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Па вызваленьні вярнуўся ў Горадню, дзе працаваў настаўнікам матэматыкі ў вясковай школе Грандзічаў.

Напісаў успаміны пра падзеі ў Клецку, арганізацыю, лягернае жыцьцё.

У 1990-я гады быў сябрам Дэмакратычнага аб’яднаньня вэтэранаў. Сын Зьміцер Кісель — удзельнік беларускага нацыянальнага руху на Гарадзеншчыне ў 1990-х гадах, супрацоўнік газэты «Пагоня».

Памёр у 1999 годзе. Пахаваны з жонкай на Аульсаўскіх могілках Горадні.

Глядзіце таксама[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Бібліяграфія[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

У. Кісель. Сваю маладосьць мы прысьвяцілі незалежнасьці Беларусі(недаступная спасылка) // «Пагоня», 17.03.1998
У. Кісель. Свабода, годнасьць — даражэй за жыцьцё // Ніколі болей. Вільня. 2000.

Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Сяргей Ёрш. Кісель Уладзімір // Антысавецкія рухі ў Беларусі: 1944—1956. Мн.: Архіў найноўшае гісторыі, 1999. ISBN 985-6374-07-3.
Кісель Уладзімір // Беларускі нацыяналізм: Даведнік. — Менск: Голас Краю, 2001.
КІСЕЛЬ Уладзімір Адамавіч // Маракоў Л.У. Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі, 1794—1991. Энц. даведнік. У 10 т. Т. 3. Кн. 2. — Мн:, 2003. ISBN 985-6374-04-9.