Палацава-паркавы комплекс Сапегаў (Дзярэчын)

Помнік грамадзянскай архітэктуры
Палацава-паркавы комплекс Сапегаў
Палац Сапегаў. Н. Орда, 21 траўня 1877 г.
Краіна	Беларусь
Вёска	Дзярэчын
Архітэктурны стыль	клясыцызм
Аўтар праекту	Ян Самуэль Бэкер і Лаўрын Гуцэвіч
Палацава-паркавы комплекс Сапегаў на Вікісховішчы

Палацава-паркавы комплекс Сапегаў — помнік архітэктуры і садова-паркавага мастацтва XVIII ст. у Дзярэчыне. Знаходзіўся ў цэнтры мястэчка, каля Рынку. Твор архітэктуры клясыцызму.

Комплекс складаўся з палаца і парку. У другой палове XIX ст. комплекс разрабавалі расейскія ўлады, а па Другой сусьветнай вайне савецкія ўлады дашчэнту зьнішчылі палац.

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Мураваны палац у Дзярэчыне збудавалі ў 1786 годзе на сродкі канцлера Аляксандра Міхала Сапегі паводле праекту архітэктараў Я. С. Бэкера і Л. Гуцэвіча як вайсковую навучальную ўстанову («Акадэмія»).

Пад уладай Расейскай імпэрыі

У пачатку XІX ст. Францішак Сапега пераўтварыў будынак у палац і атачыў яго паркам. Па здушэньні вызвольнага паўстаньня (1830—1831) у 1831 годзе ўлады Расейскай імпэрыі канфіскавалі палац у Сапегаў, а ўсе мастацкія каштоўнасьці вывезьлі ў Санкт-Пецярбург.

У пачатку XX ст. палац перарабілі пад расейскія кашары.

Найноўшы час

Па Другой сусьветнай вайне палац зьнішчылі савецкія ўлады.

Архітэктура

Палац — помнік архітэктуры клясыцызму. Гэта быў 1-павярховы прастакутны ў пляне будынак. Цэнтральная частка з мансардай на галоўным фасадзе вылучалася 8-калённым дарычным портыкам з трыкутным франтонам, аздобленым ляпным геральдычным картушам. Пакаты вальмавы дах захіляўся парапэтам. У дэкоры фасадаў выкарыстоўваліся рытмічна разьмешчаныя прастакутныя філёнгі і вокны.

Меў калідорны плян з квадратнай заляй у цэнтры. Сярод памяшканьняў вызначаліся карцінная галерэя, археалягічны кабінэт і бібліятэка.

Парка

Палац разьмяшчаўся ў парку рэгулярна-тэрасавага тыпу («Малы Вэрсаль») з сыстэмай ставоў.

Галерэя

• Гістарычныя здымкі
• 
  да 1915 г.
• 
  І. Якубеня, каля 1914 г.
• 
  Я. Булгак, 1930 г.
• 
  Я. Булгак, 1930 г.

• 
  В. Паркат, да 1935 г.
• 
  В. Паркат, да 1935 г.
• 
  1930-я гг.
• 
  1930-я гг.

• 
  да 1939 г.
• 
  да 1939 г.
• 
  Г. Браўн, да 1939 г.
• 
  1946 г.

Літаратура

• Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік. — Менск: Беларус. энцыкл., 1993. — 620 с.: іл. ISBN 5-85700-078-5.

Вонкавыя спасылкі

• Палацава-паркавы комплекс Сапегаў у Дзярэчыне, Radzima.org