Касьцёл Сьвятога Станіслава і кляштар кармэлітаў (Магілёў)

Помнік сакральнай архітэктуры
Касьцёл Сьвятога Станіслава і кляштар кармэлітаў
Касьцёл Сьвятога Станіслава і кляштар кармэлітаў
Краіна	Беларусь
Места	Магілёў
Каардынаты	53°53′54″ пн. ш. 30°20′02″ у. д.
Канфэсія	каталіцтва
Эпархія	Менска-Магілёўская архідыяцэзія
Архітэктурны стыль	барокавая архітэктура
Дата заснаваньня	XVII ст.
Статус	Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь
Сайт	jesus.by.com
Касьцёл Сьвятога Станіслава і кляштар кармэлітаў на мапе Беларусі Касьцёл Сьвятога Станіслава і кляштар кармэлітаў
Касьцёл Сьвятога Станіслава і кляштар кармэлітаў на Вікісховішчы

Касьцёл Сьвятога Станіслава і кляштар кармэлітаў — помнік архітэктуры XVIII стагодзьдзя ў Магілёве. Знаходзіцца на Тэатральным пляцы з боку гістарычнай Шляхецкай вуліцы. Кляштар існаваў да 1831 году, касьцёл дзее. Твор архітэктуры барока і клясыцызму. Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі.

Комплекс складаецца з касьцёла і кляштарнага корпуса. Касьцёл Унебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі і Сьвятога Станіслава — конкатэдра Менска-Магілёўскай архідыяцэзіі, месца правядзеньня фэсту духоўнай музыкі «Магутны Божа».

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

10 верасьня 1633 году кароль і вялікі князь Уладзіслаў Ваза выдаў Бялыніцкім кармэлітам дазвол на заснаваньне ў Магілёве кляштару. На 1687 год у ім было 6 манахаў. Паводле інвэнтару 1692 году, у кляштары захоўваўся абраз Маці Божай, які лічыўся цудоўным.

У 1708 годзе ў час вялікага пажару драўляныя будынкі кляштару згарэлі. У 1738—1752 гадох вялося будаваньне мураваных касьцёла і кляштару. У 1765 годзе біскуп віленскі Ф. Зянковіч асьвяціў новы касьцёл пад тытулам Унебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

Па першым падзеле Рэчы Паспалітай (1772 год), калі Магілёў апынуўся ў складзе Расейскай імпэрыі, касьцёл і кляштар працягвалі дзеяць. 25 сьнежня 1772 году маскоўская гаспадыня Кацярына II абвясьціла пра стварэньне ў Расейскай імпэрыі рымска-каталіцкай Беларускай дыяцэзіі з цэнтрам у Магілёве. У 1783 годзе касьцёл стаў катэдрай Магілёўскай архідыяцэзіі, біскуп Станіслаў Богуш-Сестранцэвіч асьвяціў яго ў гонар Сьвятога Станіслава. У 1788 годзе фасад касьцёла рэканструявалі.

Па здушэньні вызвольнага паўстаньня (1830—1831) расейскія ўлады ў 1831 годзе ліквідавалі кляштар. Па 1860 годзе касьцёл стаў парафіяльным.

Найноўшы час

У 1956 годзе савецкія ўлады зачынілі касьцёл, у ім разьмясьціўся Цэнтральны гістарычны архіў БССР. У 1960 годзе ў будынак былога касьцёла пераехаў Дзяржаўны архіў Магілёўскай вобласьці. У гэты час помнік страціў частку росьпісаў і арган з рэдкімі керамічнымі трубамі.

У пачатку 1990-х гадоў будынак касьцёла вярнулі каталікам. Да 1994 году ішла рэстаўрацыя помніка. Касьцёл атрымаў статус конкатэдры ва ўтворанай у 1991 годзе Менску-Магілёўскай архідыяцэзіі. З 1993 году тут штогод праводзіцца фэст духоўнай музыкі «Магутны Божа».

Архітэктура

Касьцёл

Касьцёл — 3-нэфавая 2-вежавая базыліка. У выніку перабудовы 1788 году да фасаду прыбудавалі 4-калённы іянічны портык з трыкутным франтонам, з бакоў касьцёла — 3-ярусныя бакавыя крылы, завершаныя 8-граннымі ратондападобнымі вежачкамі.

У інтэр’еры захаваўся адзін з найбольш разгорнутых фрэскавых цыклаў у Беларусі. Росьпісы на скляпеньнях ў 1765—1767 і 1780-я гады выканала група магілёўскіх мастакоў пад кіраўніцтвам Паўла Піятроўскага.

Кляштарны корпус

Кляштарны корпус — 2-павярховы прастакутны ў пляне будынак, які далучаецца да касьцёла. Фадады праразаюцца прастакутнымі аконнымі праёмамі.

Галерэя

Гістарычная графіка

• Старая графіка
• 
  «Прывілей кармэлітам на заснаваньне кляштару ў Магілёве», 1765—1767 гг.
• 
  М. Львоў, 1800 г.
• 
  М. Львоў, 1800 г.
• 
  1840 г.

• 
  А. Бусырскі, 1830-я гг.
• 
  1871 г.
• 
  1880 г.
• 
  1882 г.

• 
  1882 г.
• 
  1901 г.
• 
  К. Франц, 1918 г.
• 
  К. Франц, 1918 г.

Гістарычныя здымкі

• Старыя здымкі
• 
  1910 г.
• 
  1909 г.
• 
  да 1912 г.
• 
  1913 г.

• 
  1913 г.
• 
  1913 г.
• 
  1913 г.
• 
  1913 г.

• 
  1916 г.
• 
  да 1918 г.
• 
  да 1918 г.
• 
  18 чэрвеня 1917 г.

• 
  1918 г.
• 
  1918 г.
• 
  1918 г.
• 
  1918 г.

• 
  26 сакавіка 1918 г.
• 
  А. Вінэр, 1939 г.
• 
  А. Вінэр, 1939 г.
• 
  А. Вінэр, 1939 г.

• 
  А. Вінэр, 1939 г.
• 
  А. Вінэр, 1939 г.
• 
  А. Вінэр, 1939 г.
• 
  А. Вінэр, 1939 г.

• 
  А. Вінэр, 1939 г.
• 
  А. Вінэр, 1939 г.
• 
  1941 г.
• 
  1941 г.

• 
  1941 г.
• 
  1941 г.
• 
  1942 г.
• 
  травень 1943 г.

Сучасныя здымкі

• Сучасны стан
• 
  Галоўны фасад
• 
  Выгляд з боку апсыды
• 
  Будынак кляштару
• 
  Інтэр’ер

• 
  Росьпісы
• 
  Фрэска «Прывілей кармэлітам на заснаваньне кляштару ў Магілёве»
• 
  «Унебаўзяцьце Маці Божай»
• 
  «Перамяненьне»

Літаратура

• Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — 788 с. — ISBN 985-11-0378-0
• Кулагін А. Каталіцкія храмы на Беларусі: Энцыкл. даведнік / А. Кулагін; маст. І. Бокі. — 2-е выд. — Менск: БелЭн, 2001. — 216 с.: іл. ISBN 985-11-0199-0.

Вонкавыя спасылкі

Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь, шыфр  513Г000020

• Касьцёл Сьвятога Станіслава і кляштар кармэлітаў у Магілёве, Radzima.org