Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы (Віцебск)

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы.

Помнік сакральнай архітэктуры
Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы
Фарны касьцёл
Краіна	Беларусь
Места	Віцебск
Каардынаты	55°11′31.1″ пн. ш. 30°12′02.3″ у. д. / 55.191972° пн. ш. 30.200639° у. д. / 55.191972; 30.200639Каардынаты: 55°11′31.1″ пн. ш. 30°12′02.3″ у. д. / 55.191972° пн. ш. 30.200639° у. д. / 55.191972; 30.200639
Архітэктурны стыль	барокавая архітэктура^[d]
Дата заснаваньня	XVIII ст.
Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы на мапе Беларусі Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы
Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы на Вікісховішчы

Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы (Фарны) — помнік архітэктуры XVIII стагодзьдзя ў Віцебску. Знаходзіўся на левым беразе ракі Дзьвіны, на месцы былога рамесьніцка-гандлёвага пасада Ніжняга Замка, побач з царквой Зьвеставаньня Багародзіцы. Дзейнічаў да першай паловы XIX ст. Твор архітэктуры віленскага барока.

У другой палове XIX ст. касьцёл да непазнавальнасьці перабудавалі расейскія ўлады, а ў 1950-я рокі помнік канчаткова зруйнавалі бальшавікі. Да нашага часу захаваліся падмуркі.

Гісторыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Вялікае Княства Літоўскае[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Мураваны касьцёл збудавалі як парафіяльны ў 1749 року, пры ім была драўляная плябанія. Пазьней належаў да кляштару марыявітак^[1].

Пад уладай Расейскай імпэрыі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Па першым падзеле Рэчы Паспалітай (1772 рок), калі Віцебск апынуўся ў складзе Расейскай імпэрыі, касьцёл працягваў дзейнічаць. Па здушэньні вызвольнага паўстаньня (1830—1831) у 1842—1844 роках расейскія ўлады зачынілі касьцёл з прычыны ягонага блізкага разьмяшчэньня да царквы Зьвеставаньня Багародзіцы^[2]. Неўзабаве помнік часткова зруйнавалі (разабралі вежы).

У 1862—1903 роках у будынку колішняга касьцёла месьціўся Віцебскі цэнтральны архіў даўніх актаў, архіў губэрнскай управы, архіў канцылярыі генэрал-губэрнатара.

Найноўшы час[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Будынак касьцёла пацярпеў у Другую сусьветную вайну. У канцы 1950-х — пачатку 1960-х рокаў помнік зруйнавалі савецкія ўлады.

Архітэктура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Касьцёл — помнік архітэктуры віленскага барока. Гэта была 3-нэфавая 2-вежавая базыліка. Галоўны фасад падзяляўся пілястрамі і карнізнымі пасамі на тры ярусы і пяць праслаў. Яго завяршаў фігурны франтон, абапал якога ўзвышаліся 5-ярусныя шатровыя вежы^[1].

Галерэя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Гістарычная графіка[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Старая графіка
Ю. Пешка, каля 1800 р.
З боку Заручаўя. Ю. Пешка
За мостам, 1865 р.

Агульны выгляд, 1868 р.
Малюнак У. Баярскага, 1884 р.
Па перабудове. Н. Орда, 1875—1876 рр.

Гістарычныя здымкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Старыя здымкі
Фрагмэнт здымка, 1860-я рр.
Паштоўка, 1904 р.
Паштоўка, 1905 р.
Паштоўка, 1909 р.

Паштоўка, 1909 р.
Паштоўка, 1912 р.
Паштоўка, 1912 р.
С. Пракудзін-Горскі, 1912 р.

Паштоўка, да 1918 р.
1939 р.
1941 р.
1943 р.

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

^ ^а ^б Кулагін А. Каталіцкія храмы Беларусі. — Менск, 2008. С. 400.
^ Губина В. В. Положение православных и католических храмов на Беларуси в ХIХ в. Сравнительный анализ // Конференции / VI Международные Кирилло-Мефодиевские чтения. 2000 г.

Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Кулагін А. Каталіцкія храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік / А. Кулагін; фатограф А. Дыбоўскі. — 2-е выд. — Менск: БелЭн, 2008. — 488 с.: іл. ISBN 978-985-11-0395-5.

Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы (Фарны) у Віцебску, Radzima.org

[kulahin-1] а ^б Кулагін А. Каталіцкія храмы Беларусі. — Менск, 2008. С. 400.

[2] Губина В. В. Положение православных и католических храмов на Беларуси в ХIХ в. Сравнительный анализ // Конференции / VI Международные Кирилло-Мефодиевские чтения. 2000 г.

[1]

[2]