Дзівін
| Дзівін | |
| Першыя згадкі: | 1466 |
| Магдэбурскае права: | 1642 |
| Вобласьць: | Берасьцейская |
| Раён: | Кобрынскі |
| Сельсавет: | Дзівінскі |
| Вышыня: | 147 м н. у. м. |
| Насельніцтва: | 3532 (2005) |
| Тэлефонны код: | +375 1642 |
| Паштовы індэкс: | 225876 |
| Геаграфічныя каардынаты: | 51°57′ пн. ш. 24°35′ у. д. / 51.95° пн. ш. 24.583° у. д.Каардынаты: 51°57′ пн. ш. 24°35′ у. д. / 51.95° пн. ш. 24.583° у. д. |
Дзівін на мапе Беларусі   Дзівін | |
Дзі́він, Ды́він (мясц. Дывы́н) — колішняе места, цяпер сяло ў Кобрынскім раёне Берасьцейскай вобласьці, каля возера Любань. Адміністрацыйны цэнтар Дзівінскага сельсавету. Насельніцтва 3532 чал. (2005).
Знаходзіцца за 33 км на паўднёвы ўсход ад Кобрыня, за 78 км ад Берасьця. Аўтамабільныя дарогі на Берасьце і Драгічын.
Гісторыя
- 1466: першы ўспамін пра Дзівін.
- 1546: мястэчка, цэнтар Дзівінскай воласьці Берасьцейскага павету Вялікага Княства Літоўскага.
- 1566: цэнтар Дзівінскага войтаўства і Палескай воласьці; згодна з рэестрам у мястэчку 184 двары, рынак (квадратны ў пляне), 5 вуліцаў — Павіцкая (на в. Павіцце), Кобрынская, Берасьцейская, Ратманская[1], Крывая; Пятніцкая царква (на вуліцы Кобрынскай).
- 1642: атрымаў Магдэбурскае права ад вялікага князя Ўладзіслава.
- 1682: у Дзівіне існавалі 2 царквы, ратуша, касьцёл, 2 млыны, карчма.
- 1776: вялікі князь Станіслаў Аўгуст Панятоўскі скасаваў для Дзівіна Магдэбурскае права (у межах рэформаў у Рэчы Паспалітай).
- 1789: места ў Дзівінскім ключы Берасьцейскай эканоміі. У Дзівіне былі рынкавы пляц, 4 вуліцы, 194 гаспадаркі (зь іх 173 хрысьціянскія).
- 1795: у выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай апынуўся ў складзе Расейскай імпэрыяй, у Кобрынскім павеце.
- 1797: расейскія ўлады падаравалі мястэчка разам зь ягонымі жыхарамі П. Румянцаву-Задунайскаму.
- 1801: у Гарадзенскай губэрні.
- 1886: у Дзівіне існавалі валасная ўправа, 3 царквы, сынагога, школа, 5 крамаў, заезны двор, 2 карчмы, 3 кірмашы. Каля мястэчка знаходзіўся маёнтак пана А. Ягміна, вятрак.
- 1897: у мястэчку былі 3 цэрквы, сынагога, габрэйскі малітоўны дом, народная вучэльня, лякарня, валасная ўправа, паштовае аддзяленьне, 2 хлебазапасныя магазыны, 15 крамаў, алейня, 14 млыноў, карчма; 6 аднадзённых кірмашоў на рок.
- 4 сакавіка 1918: абвешчаны часткай Украінскай Народнай Рэспублікі, пазьней 25 сакавіка абвешчаны часткай Беларускай Народнай Рэспублікі; тэрыторыя Палесься была прадметам перамоваў паміж БНР і УНР.[2]
- 1 студзеня 1919: у адпаведнасьці з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі ўвайшоў у склад Беларускай ССР, у Кобрынскім павеце («падраёне») Берасьцейскага раёну.[3]
- 1921: згодна з Рыскай мірнай дамовай апынуўся ў складзе Польскай Рэспублікі, цэнтар гміны Кобрынскага павету Палескага ваяводзтва.
- 1931: у мястэчку дзейнічалі габрэйская бібліятэка, тэатральны і харавы гурткі.
- 1939: у Беларускай ССР.
- 15 студзеня 1940 — 8 жніўня 1959: цэнтар раёну.
- 1940: у Дзівіне працавалі паштовае аддзяленьне, 7-гадовая школа (400 вучняў), аптэка, лякарня з амбуляторыяй, вэтэрынарны пункт, народны дом, 20 прыватных крамаў, хлебная крама і кнігарня, 2 маторныя млыны, 3 пякарні, бойня, рэстарацыя, шавецкая і кавальская арцелі, завод ахаладжальных напояў, маслазавод.
- 24 чэрвеня 1941 — 21 ліпеня 1944: знаходзіўся пад нямецкай акупацыяй.
- 1959: статус паселішча паніжаны да вёскі.
Насельніцтва
- 1789 — 872 чал.
- 1886 — 1644 чал.
- 1878 — 2490 чал. (1201 мужчына і 1289 жанчын), у тым ліку 998 габрэяў.[4]
- 1888 — 2516 чал.
- 1897 — 3796 чал.
- 1905 — 3967 чал.
- 1921 — 2299 чал.
- 1940 — 4187 чал.
- 1959 — 3489 чал.
- 1970 — 4677 чал.
- 1999 — 4293 чал.
- 2005 — 3532 чал.
Інфраструктура
У Дзівіне дзейнічаюць дом культуры, клюб, 3 бібліятэкі, школа-інтэрнат, музычная, спартовая і сярэдняя школы, 2 дзіцячыя сады, камбінат побытавага абслугоўвання, кавярня, 11 крамаў, лякарня, аптэка, ветэрынарная лякарня, пошта.
Эканоміка
У вёсцы працуюць маслазавод, пякарня, філія Кобрынскай мэблевай фабрыкі, аддзяленьне «Сельгастэхнікі», 2 лясьнікоўствы
Турыстычная інфармацыя
Выдатныя мясьціны
- Былая вуніяцкая, цяпер праваслаўная царква Сьв. Параскевы Пятніцы (1728—1740)
- Царква Покрыва Прасьв. Багародзіцы (1902)
Страчаная спадчына
- Сынагога (XIX ст.)
Вядомыя выхадцы
- Віталь Курашык (нар. 1939) — беларускі дыплямат.
Крыніцы
- ^ Дзівін // Памяць: Гіст.-дакум. хроніка Кобрынскага раёна. — Мн.: БЕЛТА, 2002.
- ^ Валянціна Лебедзева. Дыпламатычная місія БНР у перамовах з Украінай (1918 г.) // Беларускі Гістарычны Зборнік — Białoruskie Zeszyty Historyczne nr 15
- ^ У якіх межах былі абвешчаныя Беларуская Народная Рэспубліка і БССР? // 150 пытанняў і адказаў з гісторыі Беларусі / Уклад. Іван Саверчанка, Зьміцер Санько. — Вільня: Наша Будучыня, 2002. — 238 с. ISBN 9986-9229-6-1.
- ^ Dywin // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom II: Derenek — Gżack. — Warszawa, 1881. S. 258—259
Літаратура
- Дзівін // Памяць: Гіст.-дакум. хроніка Кобрынскага раёна. — Мн.: БЕЛТА, 2002. — 624 с.: іл. ISBN 985-6302-44-7.
- Dywin // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom II: Derenek — Gżack. — Warszawa, 1881. S. 258—259
- Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej. Tom VIII — Województwo Poleskie. — Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1924