Гранада

	Гранада
	гішп. Granada
Герб Гранады	Сьцяг Гранады
Краіна:	Гішпанія
Аўтаномная супольнасьць:	Андалюзія
Правінцыя:	Гранада
Кіраўнік:	Francisco Cuenca[d], Luis Miguel Salvador García[d], Francisco Cuenca[d] і Marifrán Carazo[d]
Плошча:	88 км²
Вышыня:	738 м н. у. м.
Насельніцтва (2007)
колькасьць:	237 929 чал.
шчыльнасьць:	2703,74 чал./км²
Часавы пас:	UTC+1
летні час:	UTC+2
Паштовы індэкс:	18001–18015, 18182, 18190
Нумарны знак:	GR
Геаграфічныя каардынаты:	37°10′41″ пн. ш. 3°36′3″ з. д. / 37.17806° пн. ш. 3.60083° з. д.Каардынаты: 37°10′41″ пн. ш. 3°36′3″ з. д. / 37.17806° пн. ш. 3.60083° з. д.
	Гранада на мапе Гішпаніі Гранада
	Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
	http://www.granada.org/

Грана́да (па-гішпанску: Granada) — горад на поўдні Гішпаніі, месьціцца ў аўтаномнай супольнасьці Андалюзія, зьяўляецца сталіцай правінцыі Гранада. Горад разьмешчаны ля падножжа гор Сьера-Нэвада, у месцы зьліцьця трох рэкаў, Бэйра, Дара і Хэніль. Гранада добра вядома былой маўрытанскай крэпасьцю й палацам Альгамбра. Ён зьяўляецца самым вядомым будынкам андалюскай ісламскай гістарычнай спадчыны. Шматлікімі культурныя славутасьці робяць Гранаду папулярным месцам сярод турыстаў. У горадзе маецца прэстыжны Гранадзкі ўнівэрсытэт, які налічвае каля 80 тысячаў студэнтаў, разьмешчаных у пяці розных кампусах ў горадзе.

На гербе гораду намалёваны гранат.

Гісторыя

Гранада вядомая як ібэрскае й фінікійскае паселішча Ілібэра яшчэ з 500 году да н. э. Дзякуючы абароненаму разьмяшчэньню сярод навакольных гор і вельмі ўрадлівай зямлі мяркуецца існаваньне тут паселішчаў яшчэ ў больш глыбокай старажытнасьці. Пасьля горад трапіў пад рымскі кантроль. з распадам Рымскай імпэрыі рэгіён трапіў пад уплыў паўночнаафрыканскай дзяржавы вандалаў, пасьля ейнага распаду ў 534 годзе на некалькі дзесяцігодзьдзяў ва ўладу Бізантыі. З пачатку VII стагодзьдзя горад належаў ібэрыйскай дзяржаве вэстготаў.

У 711 годзе горад быў захоплены маўрамі, і яго пачалі называць на арабскі лад — Ільбіра. Пасьля падзеньня Кордаўскага халіфату ў 1012 годзе ўлада над горадам перайшла да бэрбэрскаму кіраўніку Заві ібн-Зыры, які зрабіў Гранаду рэзыдэнцыяй дынастыі Зырыдаў, якія кіравалі ёй на працягу 80 гадоў, ператварыўшы яе ў адно з найбольш заможных дзяржаваў паўднёвай Андалюзіі. Пасьля іхнага скіданьня валодаць горадам пачала дынастыя Альмаравідаў, а пасьля іх — султанат Насрыдаў, то бок з 1238 па 1492 гады. Пры двары апошніх бачную ролю гулялі высакародныя Абэнсэрагі.

2 студзеня 1492 году насрыдзкі кіраўнік Баабдыль капітуляваў перад гішпанцамі й перадаў горад, былы апошняй апорай ісламу на паўвостраве, каралеве Ізабэле Кастыльскай і каралю Фэрдынанду II Арагонскаму. Гэтая падзея адзначыла канец доўгага працэсу Рэканкісты паўвострава хрысьціянскім сьветам. Згодна з дамовай, складзенай пры капітуляцыі, каталіцкае войска праводзіла маўраўскае насельніцтва да ўзьбярэжжа, адкуль яно адправілася ў Паўночную Афрыку, у межы сёньняшняга Марока. Хоць першапачаткова дамова аб капітуляцыі гарантавала ляяльнае стаўленьне да пераможаных, неўзабаве гішпанцы сталі прыгнятаць насельніцтва, абмяжоўваючы ягоную свабоду, павялічваючы падаткі й гвалтоўна зьвяртаючы ў хрысьціянства^[1].