Вуліца Першамайская (Менск)
Каардынаты: 53°54′02″ пн. ш. 27°34′29″ у. д. / 53.900495° пн. ш. 27.574646° у. д.
Першамайская | |
вуліца | |
Від на пачатак Першамайскай вуліцы з Чырвонаармейскай вуліцы | |
Агульная інфармацыя | |
---|---|
Раёны гораду | |
Былыя назвы | Вясёлая |
Даўжыня | 1200 м |
Трамвайныя маршруты | 1, 4, 7 |
Паштовыя індэксы | 220030, 220034, 220088[1] |
На мапе | |
Google · Яндекс | |
Вуліца Першамайская ў Вікісховішчы |
Вуліца Першамайская — адна з найстарэйшых цэнтральных вуліцаў Менску. Знаходзіцца ў Ленінскім і Партызанскім раёнах і ідзе ад вуліцы Чырвонаармейскай цераз раку Сьвіслач да вуліцы Зьмітрака Бядулі. Даўжыня — 1,2 км. Перасякаецца з вуліцамі Пуліхава, Фрунзэ і Захарава. На вуліцы знаходзяцца Сьледчы камітэт Рэспублікі Беларусь, УП «Менскі холадакамбінат № 1»[2], гаспадарчыя і прадуктовыя крамы. Да вуліцы прылягаюць парк імя Горкага, агароджаны сквэр паміж вуліцамі Чырвонаармейскай і Янкі Купалы і сквэр Сымона Балівара. Уваходзіць у лік найдаражэйшых жылых вуліцаў Менску[3].
Гісторыя
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]На мапе Менску 1858 году вуліца была ўжо пазначаная і праходзіла па паўднёва-ўсходняй мяжы гораду.[4] Гістарычная назва вуліцы — Вясёлая.[5] Недалёка ад вуліцы знаходзіліся вайсковыя казармы, склады, шпіталь. Існуе меркаваньне, што сваю назву вуліца атрымала з-за вялікай колькасьці піцейных дамоў і вайскоўцаў, якія вясёла бавілі тут час з жанчынамі лёгкіх паводзінаў.[6]
Пасьля кастрычніцкага перавароту ў 1923 годзе[7] вуліца атрымала назву Першамайскай. У спадарожніку па Менску (1930 г.)[8] і на гарадзкой мапе 1934 году[9] вуліца ўжо пазначаная з новай назвай.
У час нацысцкае акупацыі Першамайская была сярод нешматлікіх вуліцаў, якія захавалі сваю назву.[10]
У сучаснай гарадзкой гісторыі вуліца найбольш гучна ўзгадвалася ў 1999 годзе, калі тут на перакрыжаваньні з вуліцай Пуліхава 17 кастрычніка адбылася жорсткая сутычка паміж удзельнікамі «Маршу свабоды» і міліцыяй,[11] а таксама ўвесну 2013 году, калі жыхары раёну дамагліся скасаваньня пляну будаўніцтва на набярэжнай Свіслачы ля скрыжаваньня з вуліцай Пуліхава шматфункцыянальнага культурна-забаўляльнага цэнтру «Park Avenue»[12].
Забудова
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Забудова вуліцы незвычайная ў тым сэнсе, што дамы зь няцотнымі нумарамі разьмешчаныя толькі на другой палове вуліцы, на адлегласьці ў паўкілямэтру ад яе пачатку. Таксама цікавай асаблівасьцю вуліцы зьяўляецца тое, што незвычайна вялікая колькасьць будынкаў на ёй пабудаваныя ў гады, якія заканчваюцца на «8».[13]
Па няцотным баку | |||||
№ 3а | Дзіцячая кавярня «Вясёлка» | ||||
№ 3 к. 1 |
Крыты каток хакейнага клюбу «Юнацтва-Менск».[14] | ||||
№ 3 к. 2 |
Двухпавярховы адміністрацыйны будынак, у якім месьцяцца школа танцаў Юліі Шостак[15] і фітнэс-цэнтар «Зорны».[16] | ||||
№ 5 | Двухпавярховы адміністрацыйны будынак. | ||||
№ 7 | Чатырохпавярховы адміністрацыйны будынак, у якім месьціцца Сьледчы камітэт Рэспублікі Беларусь.[17] | ||||
№ 9 | Чатырхпавярховы адміністрацыйны будынак, у якім месьціцца сталовая міністэрства абароны Рэспублікі Беларусь. | ||||
№ 9а | Адміністрацыйны будынак міністэрства абароны Рэспублікі Беларусь. | ||||
№ 11 | Чатырохпавярховы шасьціпад’ездны 63-кватэрны жылы дом у форме літары «Г» на рагу з вуліцай Захарава. Дом мае падвойную нумэрацыю — вул. Захарава, 44. | ||||
№ 13 | Пяціпавярховы 61-кватэрны жылы дом. Дом мае падвойную нумэрацыю — вул. Захарава, 33. Пабудаваны ў 1960 годзе. Агульная плошча кватэраў — 3768 кв.м. У гэтым доме на працягу 20 гадоў жыў народны архітэктар СССР, акадэмік Акадэміі мастацтваў СССР, старшыня Дзяржбуду БССР Ул. Кароль.[18] | ||||
№ 15 | Жылы дом. | ||||
№ 17 | Жылы дом. У ім месьціцца салён прыгажосьці «KIN Cosmetics».[19] | ||||
Па цотным баку | |||||
№ 2 | Двухпавярховы 9-кватэрны жылы і офісны дом. Агульная плошча — 1826 кв.м. Пабудаваны ў 1918 годзе. Мае падвойную нумэрацыю (Чырвонаармейская, 17), але пры азначэньні дому выкарыстоўваецца выключна адрас па вул. Першамайскай. У доме месьцяцца вясельны салён «Shreiner Design Studio»,[20] аптэка №2[21] і цэнтральны офіс ТАА «Інтэрафіцына плюс»,[22] салён-цырульня № 49 «Кумір» ААТ «Усход»,[23] і юнацкі клюб «Брыгантына» Ленінскага раёну Менску.[24] | ||||
№ 4 | Двухпавярховы 6-кватэрны жылы і офісны дом. Агульная плошча — 578 кв.м. Пабудаваны ў 1918 годзе. У доме месьцяцца гадзіньнікавая крама «Tissot»[25] і манікюрная студыя «Ружовая пантэра».[26] | ||||
№ 6 і 6а |
Двухпавярховы 8-кватэрны жылы дом. Агульная плошча — 765 кв.м. Пабудаваны ў 1948 годзе. | ||||
№ 8 | Двухпавярховы 5-кватэрны жылы дом. Агульная плошча — 495 кв.м. Пабудаваны ў 1948 годзе. | ||||
№ 8а | Трохпавярховы 6-кватэрны жылы дом. Агульная плошча — 270 кв.м. Пабудаваны ў 1948 годзе. | ||||
№ 10 | Двухпавярховы 6-кватэрны жылы дом. Агульная плошча — 424 кв.м. Пабудаваны ў 1948 годзе. | ||||
№ 12 | Чатырохпавярховы 35-кватэрны жылы і офісны Г-падобны дом. Агульная плошча — 3854 кв.м. Пабудаваны ў 1952 годзе. У доме месьцяцца стаматалягічная клініка «Эўрадэнт»,[27] аптэка № 19 ТАА «Іскамэд»,[28] майстэрня па пашыву адзеньня «Лакнэя»[29] і спартовая дзіцяча-юнацкая школа алімпійскага рэзэрву па вольнай і грэка-рымскай барацьбе.[30] | ||||
№ 14 | Чатырохпавярховы адміністрацыйны будынак. У доме месьцяцца Менскае абласное ўпраўленьне па наглядзе за рацыянальным выкарыстаньнем паліўна-энэргетычных рэсурсаў Дзяржаўнага камітэту па стандартызацыі Рэспублікі Беларусь,[31] аддзел №1 РУП «Менскае гарадзкое агенцтва па дзяржаўнай рэгістрацыі і зямельным кадастры»,[32] аддзяленьне № 511/115 ААТ «Беларусбанк»,[33] грамадзкая арганізацыя «Беларускі саюз спартыўнага брыджу»,[34] кадравае агентцва «Рэшка»,[35] цэнтар павышэньня кваліфікацыі кіруючых працаўнікоў і адмыслоўцаў «БАМЭ-Экспэдытар»[36] і рэдакцыя часопісу «Компас экспэдытара і перавозчыка».[37] | ||||
№ 18 | Пяціпавярховы, Г-падобны з бакавымі крыламі, 39-кватэрны дом з жылымі і офіснымі памяшканьнямі. Агульная плошча кватэраў — 4872 кв.м. Дом мае падвойную нумэрацыю — вул. Пуліхава 1. Пабудаваны ў 1960 годзе. У будынку разьмяшчаюцца рэспубліканскі камітэт беларускага прафсаюзу працаўнікоў транспарту і дарожнай гаспадаркі,[38] Менскае гарадзкое кіраўніцтва рэспубліканскага цэнтру па аздараўленьні і санаторна-курортным лячэньні насельніцтва,[39] Менскае гарадзкое агенцтва па дзяржаўнай рэгістрацыі і зямельным кадастры,[40] прадпрыемства «Белвокнапласт»,[41] турыстычнае агенцтва «Дыліжанстур»,[42] страўня «Камяніца».[43] аптэка «Аналіз Плюс АН2».[44] | ||||
№ 20 | Пяціпавярховы 71-кватэрны жылы дом. Агульная плошча — 3132 кв.м. Пабудаваны ў 1958 годзе. У доме месьціцца вясельны салён «Флёр».[45] | ||||
№ 20 к. 2 |
Дзевяціпавярховы 100-кватэрны жылы дом. Агульная плошча — 7429 кв.м. Пабудаваны ў 1978 годзе. У доме месьціцца першая беларуская інтэрнет-кавярня «Network Systems».[46] | ||||
№ 20 к. 3 |
Дзевяціпавярховы жылы дом. Пабудаваны ў 1979 годзе. У доме месьціцца Менская гарадзкая арганізацыя Беларускага таварыства Чырвонага Крыжа.[47] | ||||
№ 22 к. 1 |
Пяціпавярховы 50-кватэрны жылы дом. Пабудаваны ў 1959 годзе. Агульная плошча — 2219 кв.м. У доме месьцяцца мэдычны цэнтар «Асмэдсэрвіс»[48] і абутковая крама «Прынцып».[49] | ||||
№ 22 к. 2 |
Трохпавярховы 26-кватэрны жылы дом. Пабудаваны ў 1950 годзе. Агульная плошча — 2479 кв.м. У доме месьціцца цырульня «Пятроўскі і К».[50] | ||||
№ 22 к. 3 |
Пяціпавярховы 63-кватэрны жылы дом. Пабудаваны ў 1961 годзе. Агульная плошча — 3004 кв.м. | ||||
№ 24 к. 1 |
Дзесяціпавярховы жылы дом. Пабудаваны ў 1970 годзе. У доме месьціцца гаспадарчая крама «Зрабі сам».[51] | ||||
№ 24 к. 2 |
Адміністрацыйны будынак, у якім месьцяцца шматлікія офісы кампаній. | ||||
№ 24 к. 3 |
Трохпавярховы 39-кватэрны жылы дом. Пабудаваны ў 1927 годзе. Агульная плошча — 2645 кв.м. | ||||
№ 26 к. 1 |
Чатырохпавярховы двухпад’ездны 30-кватэрны жылы дом. | ||||
№ 26 к. 2 |
Двухпавярховы адміністрацыйны будынак. У ім месьціцца навукова-дасьледчы інстытут тэхнічнай аховы інфармацыі.[52] | ||||
без нумару |
Прамысловы будынак, у якім месьціцца маразільная камэра прадпрыемства УП «Менскі холадакамбінат № 1».[2] | ||||
№ 28 | Трохпавярховы адміністрацыйны будынак, у якім месьціцца адміністрацыя прадпрыемства УП «Менскі холадакамбінат № 1»[2] і крама «Пераможны 1».[53] | ||||
Помнікі і мэмарыяльныя дошкі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]-
Ахоўная дошка на дамах у пачатку вуліцы [54]
Далягляды вуліцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]-
Від на паўночны ўсход ад перакрыжаваньня вуліцы з Чырвонаармейскай
-
Від поўдзень ад перакрыжаваньня вуліцы з вуліцай Янкі Купалы
-
Від на мост цераз раку Сьвіслач з боку парку імя Горкага
-
Від на паўночны захад на раку Сьвіслач з масту па вуліцы Першамайскай
-
Від на паўднёвы захад ад перакрыжаваньня вуліцы з вуліцай Фрунзэ
Літаратура
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Шыбека З., Шыбека С. Мінск: Старонкі жыцця дарэв. горада / Пер. з рускай мовы М. Віжа; Прадмова С. Станюты. — Менск: Полымя, 1994. — 341 с. [1] асобн. арк. карт.: іл. ISBN 5-345-00613-X.
- Памяць: Гіст.-дакум. хроніка Мінска. У 4 кн. Кн. 1-я. — Мн.: БЕЛТА, 2001. — 576 с.: іл. ISBN 985-6302-33-1.
- Гісторыя Мінска. 1-е выданне. — Менск: БелЭн, 2006. — 696 с. ISBN 985-11-0344-6.
- И.П. Шамякин (гл. ред.)и др. Менск: энцыкляпэдычны даведнік = Минск: Энцикл. справочник. — 2-е выданьне. — Менск: Бел. Сов. Энциклопедия, 1983. — 467 с.
- Сацукевіч, Іван. Тапанімія вуліцы і плошчаў Менска ў ХІХ — пачатку ХХ стст. // «Беларускі калегіюм», 4 чэрвеня 2008.
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Паштовыя аддзяленьні па вуліцы Першамайскай Белпошта Праверана 1 лістапада 2013 г.
- ^ а б в Менскі холадакамбінат № 1 (сайт прадпрыемства) Праверана 1 лістапада 2013 г.
- ^ У Менску знайшлі самыя дарагія жылыя вуліцы telegraf.by Праверана 3 лістапада 2013 г.
- ^ Старая карта Менску —1858 г. karty.by Праверана 1 лістапада 2013 г.
- ^ Тапанімія вуліц і плошчаў Менска ў ХІХ — пачатку ХХ стагоддзя Беларускі калегіюм Праверана 16 жніўня 2013 г.
- ^ Менск пачатку 20 стагодзьдзя. Франты і «матылькі» начнога гораду. Tut.by Праверана 1 лістапада 2013 г.
- ^ «Вся Белоруссия». Адресно-справочная книга и календарь на 1923 г. «Белтрестпечать». Минск. 1923 г. C. 176.
- ^ Спадарожнік па Менску 1930 г. pravapis.org Праверана 16 жніўня 2013 г.
- ^ Плян Менску 1934 г. karty.by Праверана 14 жніўня 2012 г.
- ^ Мапа Менску (час акупацыі 1941-1944 г.) http://wwii-photos-maps.com Праверана 1 лістапада 2013 г.
- ^ Менск, вуліца Першамайская, 18. «Марш свабоды» 100 адрасоў Свабоды. Радыё Свабода (18 сьнежня 2009). Праверана 1 лістапада 2012 г.
- ^ .БелаПАН (7 траўня 2013) Жыхары вуліцы Пуліхава адстаялі набярэжную Сьвіслачы. Наша Ніва. Праверана 16 жніўня 2013 г.
- ^ 1918 г. — дамы 2 і 4; 1948 г. — дамы 6, 6а, 8, 8а, 10; 1958 г. — дом 20; 1978 г. — дом 20/2.
- ^ Дзяржаўная ўстанова фізычнае культуры і спорту «Хакейны клюб «Менск»» сайт установы Праверана 1 лістапада 2013 г.
- ^ Школа танцаў Юліі Шостак сайт школы Праверана 1 лістапада 2013 г.
- ^ Фітнэс-цэнтар «Зорны» сайт установы Праверана 1 лістапада 2013 г.
- ^ Сьледчы камітэт Рэспублікі Беларусь Праверана 3 лістапада 2013 г.
- ^ Вуліца Захарава Твая сталіца — Менск Праверана 15 жніўня 2012 г.
- ^ Салён прыгажосьці «KIN Cosmetics» (старонка прадпрыемства) Праверана 3 лістапада 2013 г.
- ^ Вясельны салён «Design studio Yulii Shreiner» (сайт фірмы) Праверана 1 лістапада 2013 г.
- ^ Аптэка №2 ТАА «Інтэрафіцына плюс» (старонка аптэчнай крамы) Праверана 1 лістапада 2013 г.
- ^ ТАА «Інтэрафіцына плюс» (сайт кампаніі) Праверана 1 лістапада 2013 г.
- ^ Салён-цырульня № 49 «Кумір», ААТ «Усход» (старонка цырульні) Праверана 1 лістапада 2013 г.
- ^ Юнацкі клюб Ленінскага раёну Менску «Брыгантына» Праверана 1 лістапада 2013 г.
- ^ Прыватнае прадпрыемства «СвісТайм-Бел» (сайт фірмы) Праверана 1 лістапада 2013 г.
- ^ Нэйл-студыя «Ружовая Пантэра» (сайт студыі) Праверана 1 лістапада 2013 г.
- ^ Стаматалягічная клініка «Эўрадэнт» (сайт клінікі) Праверана 1 лістапада 2013 г.
- ^ Аптэка N19 ААТ «Іскамэд» (старонка аптэкі) Праверана 1 лістапада 2013 г.
- ^ ТАА атэлье «Лакнэя» (старонка прадпрыемства) Праверана 1 лістапада 2013 г.
- ^ СДЮШАР па барацьбе (старонка арганізацыі) Праверана 1 лістапада 2013 г.
- ^ Менскае абласное ўпраўленьне па наглядзе за рацыянальным выкарыстаньнем паліўна-энергетычных рэсурсаў (сайт установы) Праверана 1 лістапада 2013 г.
- ^ Аддзел №1 РУП «Менскае гарадзкое агенцтва па дзяржаўнай рэгістрацыі і зямельным кадастры» (старонка ўстановы) Праверана 1 лістапада 2013 г.
- ^ ОАО «АСБ Беларусбанк», отделение № 511/116 (старонка ўстановы) Праверана 1 лістапада 2013 г.
- ^ Беларускі саюз спартыўнага брыджу (старонка арганізацыі) Праверана 1 лістапада 2013 г.
- ^ Агенцтва «Рэшка» (сайт агенцтва) Праверана 1 лістапада 2013 г.
- ^ Цэнтар «БАМЭ-Экспэдытар» (сайт установы) Праверана 1 лістапада 2013 г.
- ^ Часопіс «Компас экспедитора и перевозчика» (сайт установы) Праверана 1 лістапада 2013 г.
- ^ Рэспубліканскі камітэт Беларускага прафсаюзу працаўнікоў транспарту і дарожнай гаспадаркі старонка ўстановы Праверана 3 лістапада 2013 г.
- ^ Менскае гарадзкое ўпраўленьне па аздараўленьні і санаторна-курортным лячэньні насельніцтва старонка ўстановы Праверана 3 лістапада 2013 г.
- ^ РУП «Менскае гарадзкое агенцтва па дзяржаўнай рэгистрацыі і зямельным кадастры» сайт установы Праверана 3 лістапада 2013 г.
- ^ УП Белокнапласт сайт кампаніі Праверана 3 лістапада 2013 г.
- ^ Турыстычнае прадпрыемства «Дыліжанстур» старонка кампаніі Праверана 3 лістапада 2013 г.
- ^ Страўня «Камяніца» старонка рэстарана Праверана 3 лістапада 2013 г.
- ^ Аптэка «Аналіз Плюс АН2» старонка аптэкі Праверана 3 лістапада 2013 г.
- ^ Вясельны салён «Флёр» старонка салёну Праверана 3 лістапада 2013 г.
- ^ Інтэрнет-кавярня: беларуская анталёгія Праверана 3 лістапада 2013 г.
- ^ Менская гарадзкая арганізацыя Беларускага таварыства Чырвонага Крыжа Праверана 3 лістапада 2013 г.
- ^ Мэдычны цэнтар «Асмэдсэрвіс» (сайт цэнтру) Праверана 3 лістапада 2013 г.
- ^ Абутковая крама «Прынцып» (старонка крамы) Праверана 3 лістапада 2013 г.
- ^ Цырульня «Пятроўскі і К» (старонка цырульні) Праверана 3 лістапада 2013 г.
- ^ Крама «Зрабі сам» (сайт кампаніі) Праверана 3 лістапада 2013 г.
- ^ ДП «НДІ ТАІ» (сайт установы) Праверана 3 лістапада 2013 г.
- ^ Крама «Пераможны 1» (сайт прадпрыемства) Праверана 3 лістапада 2013 г.
- ^ Час пабудовы будынкаў, на якіх разьмешчаныя дошкі пазначаны як 1930-я гг., але гады, пазначаныя на інфармацыйных дошках на будынках, сьведчаць аб тым, што дамы (пачынаючы ад д. 6) былі пабудаваныя пасьля вайны