Форма дзяржаўнага кіраваньня: розьніца паміж вэрсіямі

Базавыя формы кіраваньня
Крыніца ўлады
	Дэмакратыя; Імітацыйная · Лібэральная · Прадстаўнічая · Прамая Арыстакратыя; Анакратыя · Герантакратыя · Клептакратыя · Крытархія · Мэрытакратыя · Ноакратыя · Партыкратыя · Плутакратыя · Тэхнакратыя · Тэакратыя Аўтакратыя; Аўтарытарызм (Карпаратыўны · Дататалітарны · Посткаляніяльны) · Дэспатызм · Дыктатура · Ваенная дыктатура · Таталітарызм · Тыранія · Ваенна-бюракратычны рэжым · Расавая квазідэмакратыя · Султаніцкі рэжым · Інфармацыйная Анархія; Анархізм · Вольная асацыяцыя · Безьдзяржаўнае грамадзтва
Форма дзяржаўнага ладу
	Унітарная дзяржава · Фэдэрацыя · Канфэдэрацыя · Садружнасьць · Пратэктарат · Асацыяваная дзяржава · Дамініён · Кондамініюм · Імпэрыя · Гегемон · Джамахірыя
Формы дзяржаўнага кіраваньня
	Манархія; Абсалютная · Ангельскі абсалютызм · Саслоўна-прадстаўнічая · Канстытуцыйная · Дуалістычная · Парлямэнцкая · Фэадалізм · З рэспубліканскімі элемэнтамі Рэспубліка; Парлямэнцкая · Прэзыдэнцкая · Зьмяшаная · Супэрпрэзыдэнцкая · Савецкая · Дырэкторыя · Тэакратычныя
Іншае
	Гібрыдны рэжым · Тэакратыя · Тэхнакратыя · Матрыярхат · Патрыярхат · Дэвалюцыя
	рэд · пр · разм

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

← Папярэдняя зьмена Наступная зьмена →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Вэрсія ад 10:21, 19 жніўня 2014

Форма дзяржаўнага кіраваньня характарызуе арганізацыю дзяржаўнай улады, сыстэму вышэйшых дзяржаўных органаў, а таксама парадак іх утварэньня, узаемаадносіны паміж імі і грамадзянамі.

Форма кіраваньня нараўне з формай дзяржаўнага ладу і палітычным рэжымам характарызуюць форму дзяржавы.

У розных пэрыядах гісторыі форма кіраваньня мела розны сэнс. Так, у аграрным грамадзтве значэньне формы кіраваньня зводзілася толькі да азначэньня таго, якім чынам замяшчаецца пасада главы дзяржавы — у парадку ўспадкоўваньня або шляхам выбараў. Па меры раскладаньня фэадалізму і пераходу да індустрыяльнага грамадзтва, які суправаджаўся паслабленьнем улады манархаў, зьяўленьнем і ўмацаваньнем народнага прадстаўніцтва, формы кіраваньня сталі ўзбагачацца. Найбольшую значнасьць набыла ня то, спадчынны або выбарны глава дзяржавы щ краіне, а то, як арганізуюцца адносіны паміж главой дзяржавы, парлямэнтам, урадам, як узаемна ўраўнаважваюцца іх паўнамоцтва, — словам, як уладкованы падзел улад.

Такім чынам, форма кіраваньня паказвае:

як ствараюцца вышэйшыя органы ўлады ў дзяржаве,
іх структуру,
якія прынцыпы ляжаць у аснове ўзаемадзеяньня паміж дзяржаўнымі органамі,
як будуюцца ўзаемаадносіны паміж вярхоўнай уладай і радавымі грамадзянамі краіны,
у якой меры арганізацыя органаў дзяржавы дазваляе забясьпечваць правы і волі грамадзян.

Пры гэтым неабходна адрозьніваць паняцьце «палітычны рэжым» ад паняцьця «форма кіраваньня». Палітычны рэжым хутчэй сацыялягічная характарыстыка дзяржавы характарызавалая ў большай ступені ўзаемаадносіны з нагоды адчужэньні і пераходу ўлады ў дзяржаве, а форма кіраваньня апісвае як фармуюцца органы дзяржаўнай улады (хутчэй з пункта гледжаньня працэсуальных момантаў), і як дадзеныя органы ўзаемадзейнічаюць адзін з адным.

Розныя формы дзяржаўнага кіраваньня

Некаторыя навукоўцы вылучаюць іншыя формы кіраваньня, такія, як

Літаратура

Н. В. Хропанюк. Теория государства и права. — М.: Интерстиль, 2000.
Т. В. Кашанина. Основы российского права. — М.: Норма-ИнфраМ, 2000.
М. Н. Марченко. Общая теория государства и права. — М.: Зерцало, 1998.
К. И. Батыр. Всеобщая история государства и права. Ч.2. — М.. — Манускрипт, 1993.
О. А. Жидков, Н. А. Крашенинникова. История государства и права зарубежных стран. Ч.2. — М.: Норма-ИнфраМ, 1998.
Ю. П. Титов. История государства и права России. — М.: Проект, 1998.
О. Тоффлер. Проблемы власти на пороге XXI века. — М.: МГУ, 1997.
М. Каддафи. Зелёная книга. — М.: Международные отношения, 1989.

@@ Радок 2: / Радок 2: @@
 '''Форма дзяржаўнага кіраваньня''' характарызуе арганізацыю [[дзяржава|дзяржаўнай]] улады, сыстэму вышэйшых дзяржаўных органаў, а таксама парадак іх утварэньня, узаемаадносіны паміж імі і грамадзянамі.
 Форма кіраваньня нараўне з [[дзяржаўны лад|формай дзяржаўнага ладу]] і [[палітычны рэжым|палітычным рэжымам]] характарызуюць форму дзяржавы.
-У розных пэрыядах гісторыі форма кіраваньня мела розны сэнс. Так, у [[аграрнае грамадзтва|аграрным грамадзтве]] значэньне формы кіраваньня зводзілася толькі да азначэньня таго, якім чынам замяшчаецца пасада [[глава  дзяржавы|главы  дзяржавы]] — у парадку ўспадкоўваньня або шляхам [[выбары|выбараў]]. Па меры раскладаньня [[фэадалізм|фэадалізму]] і пераходу да [[індустрыяльнае грамадзтва|індустрыяльнага грамадзтва]], які суправаджаўся паслабленьнем улады манархаў, зьяўленьнем і ўмацаваньнем народнага прадстаўніцтва, формы кіраваньня сталі ўзбагачацца. Найбольшую значнасьць набыла ня то, спадчынны або выбарны [[глава дзяржавы]] щ краіне, а то, як арганізуюцца адносіны паміж главой дзяржавы, [[парлямэнт|парлямэнтам]], [[урад|урадам]], як узаемна ўраўнаважваюцца іх паўнамоцтва, — словам, як уладкованы падзел улад.
+У розных пэрыядах гісторыі форма кіраваньня мела розны сэнс. Так, у [[аграрнае грамадзтва|аграрным грамадзтве]] значэньне формы кіраваньня зводзілася толькі да азначэньня таго, якім чынам замяшчаецца пасада [[глава  дзяржавы|главы дзяржавы]] — у парадку ўспадкоўваньня або шляхам [[выбары|выбараў]]. Па меры раскладаньня [[фэадалізм]]у і пераходу да [[індустрыяльнае грамадзтва|індустрыяльнага грамадзтва]], які суправаджаўся паслабленьнем улады манархаў, зьяўленьнем і ўмацаваньнем народнага прадстаўніцтва, формы кіраваньня сталі ўзбагачацца. Найбольшую значнасьць набыла ня то, спадчынны або выбарны [[глава дзяржавы]] щ краіне, а то, як арганізуюцца адносіны паміж главой дзяржавы, [[парлямэнт]]ам, [[урад]]ам, як узаемна ўраўнаважваюцца іх паўнамоцтва, — словам, як уладкованы падзел улад.
 Такім чынам, форма кіраваньня паказвае:
@@ Радок 19: / Радок 19: @@
 * [[Рэспубліка]]
 ** [[Прэзыдэнцкая рэспубліка]]
-** [[Парлямэнтарная рэспубліка]]
+** [[Парлямэнцкая рэспубліка]]
 ** [[Зьмяшаная рэспубліка]]
 * [[Манархія]]
@@ Радок 41: / Радок 41: @@
 == Літаратура ==
-* Хропанюк Н. В. Теория государства и права. М. Изд.: Интерстиль. 2000г.
+* {{Кніга|аўтар =Н. В. Хропанюк. |частка = |загаловак = Теория государства и права|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца =М. |выдавецтва =Интерстиль |год =2000 |том = |старонкі = |старонак = |сэрыя = |isbn = |наклад = }}
-* Кашанина Т. В. Основы российского права. М. Изд.: Норма-ИнфраМ 2000г.
+* {{Кніга|аўтар =Т. В. Кашанина. |частка = |загаловак =Основы российского права |арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца =М. |выдавецтва =Норма-ИнфраМ |год =2000 |том = |старонкі = |старонак = |сэрыя = |isbn = |наклад = }}
-* Марченко М. Н. Общая теория государства и права. М. Изд.: Зерцало. 1998г.
+* {{Кніга|аўтар =М. Н. Марченко.  |частка = |загаловак =Общая теория государства и права |арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца =М. |выдавецтва =Зерцало |год =1998 |том = |старонкі = |старонак = |сэрыя = |isbn = |наклад = }}
-* Батыр К. И. Всеобщая история государства и права. Ч.2. М. Изд.: Манускрипт. 1993 год.
+* {{Кніга|аўтар =К. И. Батыр. |частка = |загаловак =Всеобщая история государства и права. Ч.2 |арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне =М. |месца = |выдавецтва =Манускрипт |год =1993 |том = |старонкі = |старонак = |сэрыя = |isbn = |наклад = }}
-* Жидков О. А., Крашенинникова Н. А. История государства и права зарубежных стран. Ч.2. М. Норма-ИнфраМ. 1998г.
+* {{Кніга|аўтар = О. А. Жидков, Н. А. Крашенинникова. |частка = |загаловак =История государства и права зарубежных стран. Ч.2 |арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца =М. |выдавецтва =Норма-ИнфраМ |год =1998 |том = |старонкі = |старонак = |сэрыя = |isbn = |наклад = }}
-* Титов Ю. П. История государства и права России. М. Изд.: Проект. 1998 год.
+* {{Кніга|аўтар =Ю. П. Титов. |частка = |загаловак =История государства и права России |арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца =М. |выдавецтва =Проект |год =1998 |том = |старонкі = |старонак = |сэрыя = |isbn = |наклад = }}
-* Тоффлер О. Проблемы власти на пороге XXI века. М. Изд.: МГУ. 1997 год.
+* {{Кніга|аўтар =О. Тоффлер. |частка = |загаловак =Проблемы власти на пороге XXI века |арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца =М. |выдавецтва =МГУ |год =1997 |том = |старонкі = |старонак = |сэрыя = |isbn = |наклад = }}
-* Каддафи М. Зелёная книга. М. Изд.: Международные отношения. 1989г.
+* {{Кніга|аўтар =[[Муамар Кадафі|М. Каддафи]]. |частка = |загаловак =Зелёная книга |арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца =М. |выдавецтва =Международные отношения |год =1989 |том = |старонкі = |старонак = |сэрыя = |isbn = |наклад = }}
 {{Тэорыя дзяржавы і права}}
@@ Радок 55: / Радок 55: @@
 [[Катэгорыя:Паліталёгія]]
-[[bn:সরকার ব্যবস্থা]]
-[[da:Statsform]]
 [[de:Staatsform]]
-[[en:Form of government]]
 [[eo:Ŝtatformo]]
-[[es:Forma de gobierno]]
-[[fr:Types de gouvernements]]
-[[hr:Društveni poredak]]
-[[it:Forma di governo]]
-[[ja:政治体制]]
-[[ko:정부 형태]]
-[[li:Regieringsvorm]]
-[[lt:Valdymo forma]]
-[[nl:Regeringsvorm]]
-[[no:Styreform]]
-[[ru:Форма государственного правления]]
-[[sk:Forma štátu]]
-[[sr:Друштвено уређење]]
-[[sv:Statsskick]]
-[[uk:Форма державного правління]]