Рабэр Ляфон

Рабэр Ляфон
акс. Robèrt Lafont
Асабістыя зьвесткі
Імя пры нараджэньні	акс. Robèrt August Cesar Lafont, фр. Robert Auguste César Lafont
Нарадзіўся	16 сакавіка 1923 Нім, Францыя
Памёр	24 чэрвеня 2009 Флярэнцыя, Італія
Бацькі	Raymond Lafont[d]
Сужэнец	Fausta Garavini[d] і Andrée Lafont[d]
Дзеці	Suzanne Lafont[d]
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці	Паэт, пісьменьнік, драматург, перакладнік, мовазнаўца, аксытаніст, палітык
Гады творчасьці	1946-2009
Жанр	Паэзія, проза, эсэ, казка, п'еса
Мова	Аксытанская, француская, каталянская і італійская
Дэбют	1946
Значныя творы	Paraulas au vièlh silenci (1946), Mistral ou l'illusion (1954), La cosmocritica (2008)
Узнагароды	ганаровы доктар Венскага ўнівэрсытэту[d] літаратурная прэмія Праванса[d] (2007) Grand prix quinquennal des lettres occitanes[d] (1948) Q119011462? (1959) прэмія Асіяна[d] (1976)
Рабэр Ляфон у Вікісховішчы

Рабэр Ляфон (акс. Robèrt Lafont; фр. Robert Lafont; 16 сакавіка 1923, Нім, Францыя — 24 чэрвеня 2009, Флярэнцыя, Італія) — аксытанскі і францускі пісьменьнік, паэт, публіцыст і гісторык літаратуры. Аксытаніст, абаронца самабытнасьці Аксытаніі. Пісаў на аксытанскай, францускай, каталянскай і італійскай мовах. Прафэсар лінгвістыкі.

Жыцьцяпіс

Рабэр Ляфон нарадзіўся ў 1923 годзе ў Німе.

У 1940—1943 гадах вывучаў класычную філялёгію ў Манпэлье. У гэты пэрыяд, з 1941 па 1942 гады, ён стаў чальцом Фэлібрыжу (Félibrige), культурнага руху за адраджэньне аксытанскай мовы і літаратуры ў Німе, перш чым стварыць асобны рух Joventuts Occitanas. Зь лета 1943 году да траўня наступнага году яму давялося працаваць над францускімі моладзевымі праектамі, спачатку ў Марыяку, а потым у Лескары.

Пасьля вызваленьня Францыі ён некалькі месяцаў працаваў у канцылярыі прэфэкта Гару, перш чым у 1945 годзе быў мабілізаваны ў францускія акупацыйныя войскі ў Нямеччыне і Аўстрыі.

У лютым 1945 году стаў сябрам новастворанага Інстытуту аксытаназнаўства.

У 1964 годзе ён скончыў сваю дысэртацыю La Phrase occitane, якая была апублікаваная ў 1967 г. У 1972 г. ён стаў загаднікам катэдры аксытанскай мовы і літаратуры ва ўнівэрсытэце Поля Валеры ў Манпэлье. Ён стане ганаровым прафэсарам гэтага ўнівэрсытэту.

У 1970-я гады спрыяў узьнікненьню новай лінгвістычнай тэорыі — праксэматыкі.

Памёр у 86 год 24 чэрвеня 2009 году ў Флярэнцыі ў Італіі.

Творчасьць

Творчая спадчына Рабэра Ляфона шматгранная і ўключае зборнікі вершаў, п'есы, дасльедаваньні аксытанскай літаратуры і публіцыстычныя творы. У апошніх Ляфон настойліва абараняў самабытнасьць роднай Аксытаніі, крытыкаваў культурную палітыку Францыі, абвінавачваючы яе ва «ўнутраным каляніялізме». Акрамя твораў на аксытанскай і францускай мовах, Ляфон напісаў некалькі працаў на каталянскай і італійскай, якімі таксама валодаў дасканала.

Творы

Паэзія

• Paraulas au vièlh silenci, I.E.O., 1946.

• Dire,I.E.O., 1957.

• Pausa Cerdana, Action poétique, 1962.

• L'Ora, Oc, 1963.

• Aire Liure, P. J. Oswald, 1974.

• Lausa per un solèu mòrt e reviuda, Jorn,1984.

• La gacha a la cistèrna / Le guetteur à la citerne, Jorn, 1998.

• Cosmographia monspessulanensis, Jorn, 2000.

• Lo Viatge grand de l’Ulisses d’Itaca, Jorn, 2004.

• Poèmas 1943-1984, Jorn, 2011.

Раманы і казкі

• Vida de Joan Larsinhac, IEO, 1951.

• Li Camins de la Saba, IEO, 1965.

• Lei Maires d’Anguilas, I.E.O., 1966.

• Té tu té ieu, IEO,1968.

• L’Icòna dins l’Iscla, I.E.O., 1971.

• Lo Sant Pelau, Cap e Cap, Agen, 1972.

• Tua Culpa , I.E.O., 1974.

• La Primiera Persona, Féderop, 1978.

• Lo Decameronet, Vent Terral, Energas, 1982.

• La Festa: 1- Lo Cavalier de Març, 2- Lo Libre de Joan, 3 - Finisegle, Fédérop-Le Chemin Vert- Obradors, Lyon, Paris, Eglise-Neuve-d’Issac, 1983-1996.

• Bertomieu, Fédérop, 1986.

• La Reborsiera, Fédérop,1991.

• Chronique de l’Eternité, Fédérop, 1991.

• L’Enclaus, I.E.O., 1992.

• Insularas, I.E.O, 1996.

• Contes libertins e faulas amorosas, Trabucaire, 2000.

• L’Eròi talhat, Trabucaire, 2001.

• Lo Fiu de l’Uòu, Atlantica, Bayonne, 2001.

• Lei Miraus Infidèus, I.E.O., 2002.

• Nadala, M.A.R.P.O.C, Nîmes, 2003.

• Lei Vidas d’Atanasi, Reclams, Pau, 2005.

• Lo Cèrcadieu, Reclams, Pau, 2007.

• La cosmocritica, I.E.O., 2008.

Драматургія

• Lo Pescar de la Sépia, I.E.O., 1958.

• La Loba, ò la Frucha dei Tres Aubas, Aubanel,Avignon, 1959.

• La Bourride du Comte, U.F.O.L.E.A., 1966.

• Ramon VII , Lo Libre Occitan, 1967.

• La Nuech deis Enganats, in Cinc Peçòtas, I.E.O., 1967.

• Los Ventres Negres, I.E.O., 1967.

• Teatre Claus, I.E.O, 1969.

• Dòm Esquichòte, I.E.O.,1973.

• Lei Cascaveus, C.D.O., 1977.

• La Croisade, Edisud, Aix-en-Provence, 1983.

• Istòria dau Trauc, lo Relòtge, la Cabra in Teatre d’òc al sègle XX , C.R.D.P., Montpellier, 1984.

Мовазнаўчыя эсэ

• Phonétique et Graphie du Provençal, I.E.O., 1952.

• La Phrase Occitane. Essai d’analyse systématique , P.U.F.,1967.

• L’ortografia occitana, sos principis, C.E.O., Montpellier, 1971.

• L’ortografia occitana, lo provençau, C.E.O., Montpellier, 1972.

• Le Travail et la Langue, Flammarion, Paris, 1978.

• Le Verbe occitan , M.A.R.P.O.C., Nîmes, 1981.

• Eléments de Phonétique Occitane, Vent Terral, Energas, 1983, 2005.

• Le Dire et le Faire, Praxiling, Montpellier, 1990.

• Il y a quelqu’un. La Parole et le Corps, Praxiling, Montpellier, 1994.

• Quarante ans de sociolinguistique à la périphérie, l’Harmattan, Paris, 1997.

• Schèmes et motivations. Le lexique du latin classique, l’Harmattan, Paris, 2000.

• Praxématique du latin classique, l’Harmattan, Paris, 2001.

• L’Être de Langage, Pour une anthropologie linguistique, Lambert-Lucas, Limoges, 2004.

• La motivation postérieure et nasale du schème en sémitique. Une approche par l’arabe classique, Lambert-Lucas, Limoges, 2006.