Гімн Францыі
| па-француску: La Marseillaise | |
| «марсэльская», «марсэлька» | |
.jpg) | |
| Аўтар словаў | Клёд Жазэф Ружэ дэ Ліль |
|---|---|
| Кампазытар | Клёд Жазэф Ружэ дэ Ліль |
| Краіна |  Францыя
|
| Зацьверджаны | 1795—1804, 1879—цяперашні час |
Марсэльеза (па-француску: La Marseillaise — «марсэльская», «марсэлька») — самая знакамітая песьня Вялікай францускай рэвалюцыі, сталая спачатку гімнам рэвалюцыянэраў, а затым і ўсёй краіны. Першапачаткова Марсэльеза звалася «Ваенны марш Рэйнскага войска». Марш быў напісаны ўвечар 25 красавіка 1792 году ваенным інжынэрам Клодам Жозэфам Ружэ дэ Лілем, празь некалькі дзён пасьля аб’явы рэвалюцыйнай Францыяй вайны «каралю Багеміі і Вугоршчыны».
24 лістапада 1793 году Канвэнт выбірае Марсэльезу ў якасьці дзяржаўнага гімну Францыі. Марсэльеза перажыла розныя рэжымы і няміласьць.
Пасьля падзей 1848 году, калі рэвалюцыйная хваля пракацілася па ўсёй Эўропе, Марсэльеза становіцца песьняй барацьбітоў за волю на ўсім сьвеце: у Італіі, Польшчы, Вугоршчыне. Яна гучыць на палях бітваў і падчас Парыскай Камуны ў 1871 годзе. Апошні раз была забароненая рэжымам Вішы падчас Другой сусьветнай вайны (з 1940 па 1944 гімнам Францыі была песьня «Маршал, мы тут!»), але ў 1944 зноў аб’яўляецца гімнам Францыі.
Расейскі тэкст на гэтую музыку пад назвай «Працоўная Марсэльеза», якая не зьяўляецца перакладам з францускага, напісаны П. Л. Лаўровым у 1875 г. «Працоўная Марсэльеза» на працягу некаторага часу пасьля Лютаўскай рэвалюцыі 1917 году выкарыстоўвалася ў якасьці гімну Расеі, нараўне з Інтэрнацыяналам.[1]
Тэкст песьні на мове арыгінала
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]La Marseillaise
Allons enfants de la Patrie,
le jour de gloire est arrivé
Contre nous de la tyrannie
L'étendard sanglant est levé.
L'etendard sanglant est levé:
Entendez-vous dans nos campagnes
Mugir ces féroces soldats?
Qui viennent jusque dans vos bras
Egorger vos fils et vos compagnes.
Refrain:
Aux armes citoyens,
Formez vos bataillons.
Marchons! Marchons!
Qu'un sang impur
Abreuve nos sillons!
Que veut cette horde d'esclaves
De traîtres, de rois conjurés?
Pour qui ces ignobles entraves
Ces fers dès longtemps preparés
Ces fers dès longtemps preparés
Français, pour nous, ah quel outrage,
Quel transport il doit exciter!
C'est nous qu'on ose méditer
De rendre à l'antique esclavage.
Refrain
Quoi! Des cohortes étrangères
Feraient la loi dans nos foyers?
Quoi! Ces phalanges mercenaires
Terrasseraient nos fiers guerriers.
Terrasseraient nos fiers guerriers.
Grand Dieu! Par des mains enchaînées
Nos fronts, sous le joug, se ploieraient?
De vils despotes deviendraient
Les maîtres de nos destinées?
Refrain
Tremblez tyrans, et vous perfides
L'opprobre de tous les partis.
Tremblez, vos projets parricides
Vont enfin recevoir leur prix!
Vont enfin recevoir leur prix!
Tout est soldat pour vous combattre.
S'ils tombent nos jeunes héros,
La terre en produit de nouveaux
Contre vous, tous prêts à se battre
Refrain
Français en guerriers magnanimes
Portez ou retenez vos coups.
Epargnez ces tristes victimes
A regrets s'armant contre nous!
A regrets s'armant contre nous!
Mais ce despote sanguinaire
Mais les complices de Bouille
Tous les tigres qui sans pitié
Dechirent le sein de leur mère!
Refrain
Amour Sacré de la Patrie
Conduis, soutiens nos braves vengeurs.
Liberté, Liberté chérie
Combats avec tes défenseurs
Combats avec tes défenseurs
Sous nos drapeaux, que la victoire
Accoure a tes mâles accents
Que tes ennemis expirants
Voient ton triomphe et nous, notre gloire.
Refrain
("Couplet des enfants")
Nous entrerons dans la carrière
Quand nos aînés n'y seront plus
Nous y trouverons leur poussière
Et la trace de leur vertus!
Et la trace de leur vertus!
Bien moins jaloux de leur survivre
Que de partager leur cercueil.
Nous aurons le sublime orgueil
De les venger ou de les suivre.
Refrain
Пераклады на іншыя мовы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
La Marseillaise — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
Пераклад на нямецкую мову
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]На нямецкую мову Марсэльеза была перакладзеная Шэлінгам.
Пераклад на расейскую мову
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Пасьля «Марсэльеза» перакладалася на расейскую мову Мікалаем Гумілёвым, У.Ладыжэнскім і іншымі.
Вонкавыя спасылкі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Зацемкі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Н.А. Собалева. З гісторыі айчынных дзяржаўных гімнаў (рас.) // Айчынная гісторыя. 2005. № 1. З. 3-21.