Маргарыта Юрсэнар
Маргарыта Юрсэнар | |
франц. Marguerite Yourcenar | |
![]() 4 кастрычніка 1982 г. | |
Асабістыя зьвесткі | |
---|---|
Імя пры нараджэньні | Маргарыта Антуанэта Жанна Марыя Гісьлен Кленёвэрк дэ Крэянкур |
Псэўданімы | Маргарыта Юрсэнар |
Нарадзілася | 8 чэрвеня 1903 Брусэль, Бэльгія |
Памерла | 17 сьнежня 1987 вёска Нортыст-Харбэр(en), акруга Хэнкок(en), штат Мэн, ЗША |
Бацькі | Мішэль дэ Крэянкур Фэрнан дэ Карт’ё дэ Марш’ен[1] |
Літаратурная дзейнасьць | |
Род дзейнасьці | Пераклад |
Гады творчасьці | 1921—1987 |
Жанр | Паэзія, раман, эсэ |
Мова | Француская |
Дэбют | Паэма «Сад хімэраў» (1921) |
Значныя творы | Раман «Успаміны Адрыяна»(fr) (1951), «Чарненьне»(fr) (1968) |
Прэміі | Галоўная літаратурная ўзнагарода Францускай акадэміі(fr) (1977), Узнагарода Эразма(en) (1983) |
Узнагароды | |
Подпіс | ![]() |
Маргарыта Юрсэна́р (1903, Брусэль — 1987; в. Нортыст-Харбэр, шт. Мэн, ЗША) — француская і бэльгійская пісьменьніца, паэтка, перакладніца, эсэістка, акадэміня дзьвух Акадэміяў (бэльгійскай і францускай), першая кабета, якая ўвайшла ў Францускую Акадэмію.
Жыцьцяпіс[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Нарадзілася ў Бэльгіі ў мяшанай бэльгійска‐францускай сям’і. Маці памерла праз 10 дзён пасьля родаў. Гадавалася ў доме бабулі па бацькоўскай лініі, дзе яе даглядаў бацька Мішэль дэ Крэянкур. Псэўданім Юрсэнар — анаграма прозьвішча Крэянкур[2]. Атрымала хатнюю адукацыю. Зь дзяцінства размаўляла па-француску, па-ангельску, па-італійску, па-грэцку, па-галяндзку, лёгка чытала на лаціне і старажытнагрэцкай мовах[3]. У 1980 г. стала першай жанчынай, якая ўвайшла ў Францускую акадэмію[4]. Падчас урачыстай прамовы ў Акадэміі, пісьменьніца спаслалася на выбітных папярэдніцаў (Мадам дэ Сталь, Ж. Санд, Калет, напрыклад), якія даўно мусілі ўвайсьці ў Акадэмію. Яна кпліва заўважыла ў сваёй прамове: “Француская акадэмія паставіла жанчыну на п’едэстал і пры гэтым зусім забыла падсунуць ёй крэсла”[5].
Творчасьць[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Першы твор — паэму «Сад хімэраў» — выдала на грошы бацькі. У 1929 г. зьявіўся першы раман «Аляксіс». У свае творы часта ўводзіла бісэксуальных постацяў. У 1938 г. выдала зборнік «Арыентальныя навэлі»(en), што грунтаваліся на паданьнях. Пры напісаньні раману «Успаміны Адрыяна» (1951) выкарыстала тэксты на лаціне і старажытнагрэцкай мове, што тычыліся жыцьця рымскага імпэратара Адрыяна.
Па‐беларуску ёсьць пераклад некаторых навэляў з зборніку «Арыентальныя навэлі» і чорны пераклад аповесьці «Anna, soror…», якія зьявіліся малым накладам у дыяспары.
Цытаты[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Што мне дала б магчымасьць стаць мужчынам, акрамя ўдзелу ў некалькіх войнах?[6]
Бібліяграфія[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- 1921 : Le Jardin des chimères (паэзія);
- 1922 : Les dieux ne sont pas morts (паэзія) ;
- 1929 : Alexis ou le Traité du vain combat (раман), publié au Sans Pareil ;
- 1931 : La Nouvelle Eurydice (раман) ;
- 1932 : Pindare (эсэ);
- 1934 : Denier du rêve (раман) ;
- 1934 : La mort conduit l'attelage ;
- 1936 : Feux (паэмы ў прозе) ;
- 1937 : Les Vagues, de Virginia Woolf (пераклад) ;
- 1938 : Les Songes et les Sorts ;
- 1938 : Nouvelles orientales, (навэлі) ;
- 1939 : Le Coup de grâce (раман) ;
- 1947 : Ce que savait Maisie, d'Henry James (пераклад) ;
- 1951 : Mémoires d'Hadrien (раман) ;
- 1954 : Électre ou la Chute des masques ;
- 1956 : Les Charités d'Alcippe (паэзія) ;
- 1958 : Présentation critique de Constantin Cavafy 1863-1933, (паэзія, пераклад) ;
- 1962 : Sous bénéfice d'inventaire (эсэ) ;
- 1962 : Ah, mon beau château (гістарычны нарыс) ;
- 1963 : Le Mystère d'Alceste (п'еса) ;
- 1963 : Qui n'a pas son Minotaure ? (п'еса) ;
- 1983 : Comment Wang-Fô fut sauvé (навэля);
- 1964 : Hortense Flexner, suivi de poèmes choisis (паэзія,эсэ, пераклад) ;
- 1964 : Fleuve profond, sombre rivière (пераклад) ;
- 1968 : L'Œuvre au noir (раман) ;
- 1969 : Présentation critique d'Hortense Flexner, (пераклад) ;
- 1971 : Réception de Madame Marguerite Yourcenar à l'Académie royale de langue et de littérature françaises de Belgique - Discours de M. Carlo Bronne et de Mme Marguerite Yourcenar (прамова) ;
- 1971 : Théâtre I (Rendre à César, la Petite Sirène et le Dialogue dans le marécage) (п'есы) ;
- 1971 : Théâtre II (Électre ou la chute des masques, Le Mystère d'Alceste et Qui n'a pas son Minotaure ?) (п'есы) ;
- 1972 : Entretiens Marguerite Yourcenar et Patrick de Rosbo (інтэрвію) ;
- 1974 : Le Labyrinthe du monde. I, Souvenirs pieux (успаміны) ;
- 1977 : Le Labyrinthe du monde. II, Archives du Nord (успаміны) ;
- 1979 : La Couronne et la Lyre (анталёгія паэмаў, перакладзеных з старагрэцкай)
- 1980 : Les Yeux ouverts : entretiens avec Marguerite Yourcenar de Matthieu Galey (інтэрвію) ;
- 1980 : Mishima ou la Vision du vide, (Gallimard, эсэ)
- 1981 : Discours de réception de Madame Marguerite Yourcenar à l'Académie française et réponse de Monsieur Jean d'Ormesson (прамова) ;
- 1981 : Anna, soror, Gallimard, (раман);
- 1982 : Comme l'eau qui coule (Anna, soror…, Un homme obscur, Une belle matinée)
- 1982 : Œuvres romanesques (Bibliothèque de la Pléiade) ;
- 1982 : « ... Si nous voulons encore essayer de sauver la Terre » (выступ) ;
- 1982 : Sur quelques thèmes érotiques et mystiques de la Gita-Govinda- L'Andalousie ou les Hespérides (эсэ) ;
- 1983 : Le Coin des « Amen » de James Baldwin (пераклад) ;
- 1983 : Le temps, ce grand sculpteur (эсэ) ;
- 1984 : Blues et Gospels (пераклад) ;
- 1984 : Cinq Nô modernes de Yukio Mishima (пераклад) ;
- 1984 : Les Charités d'Alcippe (паэма);
- 1985 : Le Cheval noir à tête blanche (казка) ;
- 1987 : La Voix des choses (зборнік тэкстаў) ;
- 1988 : Le Labyrinthe du monde. III : Quoi ? L'Éternité (успаміны) ;
- 1988 : Les Trente-Trois Noms de Dieu-Le Livre d'Adresse (эсэ, паэзія) ;
- 1989 : En pèlerin et en étranger (эсэ) ;
- 1991 : Le Tour de la prison (эсэ) ;
- 1991 : Essais et Mémoires (Bibliothèque de la Pléiade) ;
- 1992 : Écrit dans un jardin (паэма) ;
- 1993 : Conte bleu - Le Premier soir - Maléfice (казкі) ;
- 1994 : Poèmes à la nuit, de Rainer Maria Rilke (паэзія, прадмова) ;
- 1995 : Lettres à ses amis et quelques autres (ліставаньне) ;
- 1999 : Radioscopie de Jacques Chancel avec Marguerite Yourcenar' (інтэрвію) ;
- 1999 : Sources II (эсэ) ;
- 1999 : Marguerite Yourcenar : Entretiens avec des Belges (інтэрвію) ;
- 2002 : Portrait d'une voix (інтэрвію) ;
- 2004 : D'Hadrien à Zénon - Correspondance 1951-1956 ;
- 2007 : Une volonté sans fléchissement - Correspondance 1957-1960 ;
- 2008 : Marguerite Yourcenar en questions (апытальнік) ; 2
- 2011 : Persévérer dans l'être - Correspondance 1961-1963.
Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- ^ Freebase — 2007.
- ^ Henriette Levillain, Yourcenar : Carte d'identité (Fayard, 2016)
- ^ Josyane Savigneau, Marguerite Yourcenar : l'invention d'une vie (Gallimard, 1990)
- ^ «Les grandes dates de l'Académie» [archive], sur www.academie-francaise.fr
- ^ Уладзіслаў Гарбацкі, Жанчына, што кахала мужчынаў, якія кахалі мужчынаў, Архе, 06.06.2013, https://news.arche.by/by/page/works/narysy-tvory/11918
- ^ Marguerite Yourcenar : Entretiens avec des Belges (entretiens), Centre international de documentation, 1999.
![]() |
Гэта — накід артыкула пра пісьменьніка альбо пісьменьніцу. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго. |
- Нарадзіліся 8 чэрвеня
- Нарадзіліся ў 1903 годзе
- Памерлі 17 сьнежня
- Памерлі ў 1987 годзе
- Камандоры ордэна Ганаровага легіёну
- Нарадзіліся ў Брусэлі
- Памерлі ў ЗША
- Францускія літаратары
- Літаратары і літаратаркі ЗША
- Чальцы Францускай акадэміі
- Францускія перакладчыкі
- Аўтары гістарычных раманаў
- Літаратары, вядомыя пад псэўданімамі