Касьцёл Сьвятога Вацлава (Ваўкавыск)

Помнік сакральнай архітэктуры
Касьцёл Сьвятога Вацлава
Касьцёл Сьвятога Вацлава
Краіна	Беларусь
Места	Ваўкавыск
Каардынаты	53°09′32″ пн. ш. 24°28′18″ у. д.
Канфэсія	Каталіцкая царква
Эпархія	Гарадзенская дыяцэзія
Архітэктурны стыль	клясыцызм
Статус	Ахоўная зона
Касьцёл Сьвятога Вацлава на мапе Беларусі Касьцёл Сьвятога Вацлава
Касьцёл Сьвятога Вацлава на Вікісховішчы

Касьцёл Сьвятога Вацлава — помнік архітэктуры XIX ст. у Ваўкавыску. Знаходзіцца ў цэнтры места, на гістарычнай Касьцельнай вуліцы. Дзейнічае. Твор архітэктуры клясыцызму. Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі.

Утварае адзіны ансамбль з агароджай, брамай і капліцай.

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Першы драўляны касьцёл у Ваўкавыску збудавалі ў 1430 годзе з фундацыі вялікага князя Вітаўта. У XVII ст. у месьце збудавалі новы драўляны касьцёл.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

Па трэцім падзеле Рэчы Паспалітай (1795 год), калі Ваўкавыск апынуўся ў складзе Расейскай імпэрыі, касьцёл працягваў дзейнічаць. У 1827 годзе будынак касьцёла зьнішчыў пажар, па чым набажэнствы праводзіліся ў драўлянай гаспадарчай пабудове.

У 1846—1848 гадох вялося будаваньне новага мураванага касьцёла. 13 жніўня 1850 году яго кансэкраваў біскуп віленскі Вацлаў Жылінскі. У канцы XIX ст. за касьцёлам, у агароджы збудавалі капліцу ў гонар манашкі ордэна фэліцыянак Цаліны Сэхэн.

Найноўшы час

У 1929—1930 гадох касьцёл адбудавалі і пашырылі па пажары. На 1932 год парафія налічвала 3166 чалавек.

Архітэктура

Касьцёл

Помнік архітэктуры позьняга клясыцызму. Гэта 3-нэфавая 2-вежавая базыліка з прастакутнай апсыдай і дзьвюма закрысьціямі. Абапал галоўнага ўваходу — два невялікія памяшканьні, над якімі разьмяшчаюцца хоры. Цэнтральная частка галоўнага (заходняга) фасаду вылучаецца чатырма пілястрамі, бакавыя маюць выгляд асноваў 1-ярусных 4-гранных вежаў, дэкаруюцца пілястрамі і завяршаюцца трыгліфным фрызам і карнізам з сухарыкамі. Паміж вежамі атык крывалінейнага абрысу. Бакавыя фасады рытмічна падзяляюцца пілястрамі і дэкаруюцца аркавымі паскамі, якія абрамляюць паўцыркульныя аконныя праёмы.

У інтэр’еры два рады калёнаў (па тры ў кожным) утвараюць тры нэфы (бакавыя ўдвая вузейшыя за цэнтральны). Перакрыцьце бэлькавае, над апсыдай — цыліндрычнае скляпеньне з распалубкай. Пры ўваходзе два невялікія памяшканьні, над якімі разьмяшчаюцца хоры. Цэнтральны алтар вылучаецца чатырма калёнкамі і дэкаруецца скульптурай (Сьвятыя Пётар і Павал, XIX ст., дрэва), ляпным арнамэнтам і размалёўкай. Два бакавыя алтары сваім канструкцыйным разьвязкам паўтараюць цэнтральны, аздоблены вітражамі.

Тэрыторыю касьцёла атачае агароджа з бутавага каменю і мэталічных кратаў. Галоўны ўваход вылучаецца 3-пралётнай мураванай брамай.

Капліца

Помнік архітэктуры нэаготыкі. Гэта кампактавы прастакутны ў пляне аб’ём, накрыты пакатым 2-схільным дахам. Фасад завяршаецца 2-гранным шчытом з аркатурным фрызам і крыжом. У цэнтры ён праразаецца шырокім аркавым ўваходным праёмам, з бакоў — умацоўваецца 2-ступеньчатымі пілёнамі-контрфорсамі. Аналягічны разьвязак мае тыльны фасад будынка.

Галерэя

Гістарычныя здымкі

• Старыя здымкі
• 
  1912 г.
• 
  1914 г.
• 
  1920—1928 гг.
• 
  1920-я гг.

• 
  1930-я гг.
• 
  1930-я гг.
• 
  1930-я гг.
• 
  1930-я гг.

• 
  1934 г.
• 
  1935 г.
• 
  1937 г.
• 
  1938 г.

Сучасныя здымкі

• Сучасны стан
• 
  Галоўны фасад
• 
  З боку апсыды
• 
  Інтэр’ер
• 
  Алтар

• 
  Хоры
• 
  Капліца
• 
  Інтэр’ер капліцы
• 
  Табліца ў капліцы

Літаратура

• Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік. — Менск: Беларус. энцыкл., 1993. — 620 с.: іл. ISBN 5-85700-078-5.
• Кулагін А. Каталіцкія храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік / А. Кулагін; фатограф А. Дыбоўскі. — 2-е выд. — Менск: БелЭн, 2008. — 488 с.: іл. ISBN 978-985-11-0395-5.

Вонкавыя спасылкі

Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь, шыфр  413Г000085

• Касьцёл Сьвятога Вацлава ў Ваўкавыску, Radzima.org