Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы (Войстам)

Помнік сакральнай архітэктуры
Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы
Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы
Краіна	Беларусь
Вёска	Войстам
Каардынаты	54°34′25.38″ пн. ш. 26°37′04.76″ у. д.
Канфэсія	Каталіцкая царква
Эпархія	Гарадзенская дыяцэзія
Архітэктурны стыль	архітэктура мадэрну[d]
Статус	Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь
Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы на мапе Беларусі Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы
Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы на Вікісховішчы

Касьцёл Найсьвяце́йшай Тро́йцы — помнік архітэктуры першай паловы XX стагодзьдзя ў Войстаме. Знаходзіцца ў паўднёвай частцы колішняга мястэчка пад адрасам вуліца Смаргонская, 6. Дзее. Твор архітэктуры мадэрну. Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі.

Гісторыя

Праект касьцёла, 1921—1925 гг.

Вялікае Княства Літоўскае

Драўляны касьцёл у Войтаме ўпершыню ўпамінаецца ў 1440 годзе. Галоўным яго фундатарам быў Стэфан Андрушковіч, які ў 1491 годзе надзяліў касьцёл зямлёй, сялянамі і вёскамі. У сярэдзіне XVІ ст. пры касьцёле дзеяла алтарыя.

У XVI ст. касьцёл перарабілі пад кальвінскі збор (паводле іншых зьвестак, ён толькі страціў на карысьць рэфарматараў частку зямельных уладаньняў). Але з другой паловы XVІІ ст. у Войстаме зноў адзначаецца дзейны касьцёл. У вайну Маскоўскай дзяржавы з Рэччу Паспалітай 1654—1667 гадоў будынак старажытнага касьцёла зьнішчылі.

Адбудаваны касьцёл у 1674 годзе асьвяціў біскуп Мікалай Слупскі. У XVІІІ ст. тут дзеяла езуіцкая місія ад калегіюму ў Жодзішках. Апошні драўляны касьцёл збудавалі ў 1744—1745 гадох.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

Па трэцім падзеле Рэчы Паспалітай (1795 год), калі Войстам апынуўся ў складзе Расейскай імпэрыі, касьцёл працягваў дзеяць.

За часамі Першай сусьветнай вайны будынак касьцёла згарэў. Набажэнствы праводзіліся ў драўлянай капліцы.

Найноўшы час

У 1927 годзе пачалося будаваньне мураванага касьцёла, якое, аднак, расьцягнулася да Другой сусьветнай вайны. Па вайне савецкія ўлады адабралі будынак касьцёла ў каталікоў.

У 1980-я гады касьцёл вярнулі каталікам. У 2010 годзе на касьцельным пляцы паставілі памятныя камяні ў гонар 600-годзьдзя Грунвальдзкай бітвы, а таксама ў гонар 570-годзьдзя існаваньня Войстамской парафі

Архітэктура

Помнік архітэктуры нэараманскага кірунку мадэрну. Гэта прастакутны аб’ём, узьняты на высокі бутавы цокаль і накрыты 2-схільным бляшаным дахам з паўвальмай над фасадам і 4-граннай сыгнатуркай над алтарнай часткай. Да алтарнай сьцяны далучаецца 5-гранная апсыда зь нізкімі бакавымі закрысьціямі. З бакоў уваходнага праёму на глухім франтальным фасадзе ўзвышаюцца 5-гранныя вежы-эркеры, рызаліты з прыступкавымі атыкамі. Сьцены рытмічна падзяляюцца вялікімі аркавымі аконнымі праёмамі і лапаткамі ў прасьценках.

Унутраная прастора перакрываецца драўляным цыліндрычным скляпеньнем зь імітацыяй падпружных арак, якія нясуць магутныя пілёны, з распалубкамі над аркавымі вокнамі. Алтарная частка і хоры адкрываюцца ў малітоўную залю шырокімі аркамі. Інтэр’ер аздабляюць 3 алтары: галоўны з абразом Найсьвяцейшай Тройцы ў глыбокай нішы, і два бакавыя — Сьвятой Ганны і Сьвятога Казімера.

Галерэя

• Сучасныя здымкі
• 
  Галоўны фасад
• 
  З боку апсыды
• 
  З боку помніка

Літаратура

• Кулагін А. Каталіцкія храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік / А. Кулагін; фатограф А. Дыбоўскі. — 2-е выд. — Менск: БелЭн, 2008. — 488 с.: іл. ISBN 978-985-11-0395-5.

Вонкавыя спасылкі

Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь, шыфр  413Г000710

• Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы ў Войстаме, Radzima.org