Зоя Коўш

Зоя Коўш
Дата нараджэньня	16 красавіка 1911(1911-04-16)
Месца нараджэньня	Люблін, Люблінскі павет[d], Люблінская губэрня, Варшаўскае генэрал-губэрнатарства[d], Расейская імпэрыя
Дата сьмерці	17 кастрычніка 1994(1994-10-17) (83 гады)
Месца сьмерці	Вільня, Летува
Месца пахаваньня	Сьвята-Эўфрасіньнеўскія могілкі
Месца вучобы	Віленская беларуская гімназія Віленскі ўнівэрсытэт
Занятак	юрыстка
Сябра ў	Беларускі студэнцкі саюз
Бацька	Аляксандар Коўш
Зоя Коўш у Вікісховішчы

Зоя Коўш (па мужу Кратовіч; 16 красавіка 1911, Люблін — 17 кастрычніка 1994, Вільня) — беларуская грамадзка-палітычная дзяячка.

Біяграфія

Паходзіла зь сям’і беларускага сьвятара Аляксандра Каўша. Сястра беларускага дзеяча ў замежжы, сьвятара Сьвятаслава Каўша.

Скончыла ў 1929 годзе Віленскую беларускую гімназію, Віленскі ўнівэрсытэт (праўніцтва). Брала ўдзел у беларускім грамадзкім жыцьці ў Вільні ў 1930—1940-х гадох. Уваходзіла ў Беларускі студэнцкі саюз. Улетку 1944 году выехала ў Нямеччыну, жыла ў Бэрліне.

У 1947 годзе была арыштаваная савецкімі органамі бясьпекі, асуджана на 10 гадоў лягероў. З савецкіх канцлягераў вярнулася ў другой палове 1950 году, жыла ў Вільні на вуліцы Летняй. Па вайне там зьбіраліся беларускія вяртанцы з ГУЛАГу. Вырошчвала і прадавала кветкі. У пачатку 1960-х гадоў выйшла замуж за былога палітвязьня Кратовіча.

Пахаваная ў Вільні на Ліпаўскіх могілках. У кастрычніку 1995 году адбылося адкрыцьцё помніка з паніхідай.

Пасьля сьмерці сп. Зоі дом быў прададзены і ў 2008 годзе зьнішчаны.

Публікацыі

• «Fräulein… ад беларускага камітэту» // Наша Ніва. 1991. № 4. Стр. 2, 14-15. (Успаміны часаў нямецкай акупацыі Вільні)

• Дзесяць месяцаў у адзіночнай камэры Менскай турмы // Наша Ніва. 1993. № 10. С. 6-7.

• Успамін вучаніцы // Беларус Віленшчыны № 13 (дадатак да Эхо Литвы № 19, 28 студзеня 1994. — С. 4. Пра Антона Луцкевіча.)

• Роздумы з юбілею гімназіі // Беларус Віленшчыны № 34 (дадатак да Эхо Литвы № 123, 24 чэрвеня 1994. — С. 4.)

• Успаміны // Спадчына № 6-1995. С. 223—267.

Літаратура

• У Вільні зьнесьлі дом Зоі Каўшанкі // Наша Ніва 18 лістапада 2008
• КОЎШ (КРАТОВІЧ) Зоя Аляксандраўна // Маракоў Л.У. Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі, 1794—1991. Энц. даведнік. У 10 т. Т. 3. Кн.1. — Мн:, 2003. ISBN 985-6374-04-9.
• КОЎШ Зоя Аляксандраўна // Маракоў Л.У. Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі, 1794—1991. Энц. даведнік. У 10 т. Т. 3. Кн. 2. — Мн:, 2003. ISBN 985-6374-04-9.

Вонкавыя спасылкі

• Вопіс архіва Зоі Коўш у Віленскім Беларускім Музеі імя Івана Луцкевіча

• Адлічбаваныя матэрыялы архіву Зоі Коўш у Віленскім Беларускім Музэі імя Івана Луцкевіча