Джэк Лёндан
| Джэк Лёндан | |
 | |
| Асабістыя зьвесткі | |
|---|---|
| Нарадзіўся | 12 студзеня 1876[1][2][3][…] |
| Памёр | 22 лістапада 1916[1][2][3][…] (40 гадоў) |
| Пахаваны | |
| Бацькі | Ўільям Генры Чэйні[d] Flora London[d][5] |
| Сужэнец | Чарміян Лёндан[d] і Bessie Maddern London[d] |
| Дзеці | Джоан Лёндан[d] і Becky London[d] |
| Літаратурная дзейнасьць | |
| Род дзейнасьці | пісьменьнік, журналіст, навэліст, ваенны карэспандэнт, эсэіст, аўтабіёграф, сцэнарыст, пісьменьнік навуковай фантастыкі, дзіцячы пісьменьнік, пісьменьнік-падарожнік, празаік, паэт, аўтар дзёньніку, матрос, падарожнік |
| Гады творчасьці | 1895 — 1916 |
| Жанр | натуралізм[d] і прыгодніцкі раман[d] |
| Мова | ангельская мова[6][7] |
| Подпіс | 
|
Джэк Лёндан (па-ангельску: Jack London, пры нараджэньні Джон Гры́фіт Чэ́йні, па-ангельску: John Griffith Chaney; 12 сьнежня 1876, Сан-Францыска, Каліфорнія — 22 лістапада 1916, Глен-Ален, Каліфорнія) — амэрыканскі пісьменьнік, найбольш вядомы як аўтар прагодніцкіх і анімалістычных апавяданьняў і раманаў.
Ён аўтар кнігі «Кліч лесу» і іншых вядомых раманаў і аповесьцяў («Белы ікол», «Жалезная пята»), некаторыя зь якіх («Мартын Ідэн», «Джон ячменнае зерне») маюць некаторую аўтабіяграфічнасьць, а таксама больш за дзьвесьце апавяданьняў.
Матэрыялы для сваёй літаратурнай дзейнасьці аўтар браў з мастацкаю (Р. Л. Стывенсан, Р. Кіплінг) і немастацкаю літаратуры (напрыклад, на яго паўплывалі Чарлз Дарвін, Карл Маркс і Фрыдрых Ніцшэ), а таксама з свайго досьведу галотнага жыцьця.
Біяграфія
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Джёк Лёндан нарадзіўся 12 студзеня 1876 году ў Сан-Францыска. Ягоны бацька Ўільям Чэйні, юрыст і астролаг, выгнаў ягоную маці Флору Велман за некалькі месяцаў да родаў і адмовіўся сустракацца зь дзіцем. Пасьля спробы скончыць жыцьцё самагубствам, яна сустракае Джэка Лёндана, вэтэрана Грамадзянскай вайны ў ЗША, удаўца й бацькі дзьвюх дачок, за якога маці аўтара выходзіць замуж праз некалькі месяцаў пасьля нараджэньня Джэка.
Сям’я сялілася ў розных месцах затокі Сан-Францыска, і Джэк Лёндан вырас у сьціплым становішчы. Ён імкнуўся стаць незалежным і ў 1891 г., калі яму было 15 гадоў, лавіў вустрыц на былой у карыстаньні шхуне за пазычаныя грошы, а ў 1892 г. далучыўся да рыбалоўнага патруля затокі.
У 1893 годзе паляваў на цюленяў. У 1897—1898 гг. шукаў золата падчас залатой ліхаманкі ў Кландайку. У перапынках паміж прыгодамі Джэк Лёндан пачынаў пісаць і апавядаць пра паўсядзённае жыцьцё амэрыканцаў свайго часу. У 1907—1909 гг. падарожнічаў па Ціхаму акіяну на самавырабленым плыце Снарк (па яму напісаў «Круіз на Снаку»).
Будучы заўзятым палітычным актывістам, ён браў удзеў у Маршы беспрацоўных па Вашынгтону ў 1894 годзе й праславіўся як перакананы сацыяліст. З 1901 па 1914 ці 1916 быў сябрай Камуністычнай партыі Амэрыкі.
Джэк Лёндан памёр 22 лістапада 1916 году на сваім ранча ў Глен-Алене ў ЗША.
Беларускія пераклады
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Нязвычайны адрывак: Апавяданне / Пер.з англ.мовы А.Мардвілкі. — Мн.: Выд. ЦК «Маладняка», 1926.
- Бук — паштовы сабака / Джэк Лёндон. — Мн.: Беларус. дзярж. выд-ва, 1930. — (Бібліятэка школьніка).
- Забаставаў: Апавяданні / Пер. А.Якімовіча. — Мн.: Белдзяржвыд, 1931.
- Кулі: Апавяданне. — Мн.: Белдзяржвыд, 1931.
- Сказанне аб Кішы / Джэк Лондан. — Мн.: ДВБ. Дзіцячая літ., 1938.
- Белы клык / Джэк Лондан. — Мн.: Дзярж. выд-ва Беларусі, 1939.
- Смок Белью / Джэк Лондан. — Мн.: Дзярж. выд-ва БССР, 1947. — (Навукова-прыгодніцкая бібліятэка).
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ а б в г Краткая литературная энциклопедия (рас.) — Москва: Советская энциклопедия, 1962.
- ^ а б Jack London // RKDartists (нід.)
- ^ а б Jack London // Nationalencyklopedin (шв.) — 1999.
- ^ а б Каталёг Нямецкай нацыянальнай бібліятэкі (ням.)
- ^ Geni.com (мн.) — 2006.
- ^ London, Jack, 1876-1916 // CONOR.SI
- ^ Лондон Джек // ПроДетЛит (рас.) — 2019.
 | Дзеля паляпшэньня артыкулу неабходна:
|