Джэк Лёндан

Джэк Лёндан
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	12 студзеня 1876(1876-01-12)[…] Сан-Францыска, Каліфорнія, ЗША
Памёр	22 лістапада 1916(1916-11-22)[…] (40 гадоў) Глен Элен[d], Санома[d], Каліфорнія, ЗША
Пахаваны
Бацькі	Ўільям Генры Чэйні[d] Flora London[d]
Сужэнец	Чарміян Лёндан[d] і Bessie Maddern London[d]
Дзеці	Джоан Лёндан[d] і Becky London[d]
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці	пісьменьнік, журналіст, навэліст, ваенны карэспандэнт, эсэіст, аўтабіёграф, сцэнарыст, пісьменьнік навуковай фантастыкі, дзіцячы пісьменьнік, пісьменьнік-падарожнік, празаік, паэт, аўтар дзёньніку, матрос, падарожнік
Гады творчасьці	1895 — 1916
Жанр	натуралізм[d] і прыгоды
Мова	ангельская
Подпіс
Джэк Лёндан у Вікісховішчы

Джэк Лёндан (па-ангельску: Jack London, пры нараджэньні Джон Гры́фіт Чэ́йні, па-ангельску: John Griffith Chaney; 12 сьнежня 1876, Сан-Францыска, Каліфорнія — 22 лістапада 1916, Глен-Ален, Каліфорнія) — амэрыканскі пісьменьнік, найбольш вядомы як аўтар прыгодніцкіх і анімалістычных апавяданьняў і раманаў.

Ён аўтар кнігі «Кліч лесу» і іншых вядомых раманаў і аповесьцяў («Белы ікол», «Жалезная пята»), некаторыя зь якіх («Мартын Ідэн», «Джон ячменнае зерне») маюць некаторую аўтабіяграфічнасьць, а таксама больш за дзьвесьце апавяданьняў.

Матэрыялы для сваёй літаратурнай дзейнасьці аўтар браў з мастацкаю (Р. Л. Стывенсан, Р. Кіплінг) і немастацкаю літаратуры (напрыклад, на яго паўплывалі Чарлз Дарвін, Карл Маркс і Фрыдрых Ніцшэ), а таксама з свайго досьведу галотнага жыцьця.

Біяграфія

Джэк Лёндан нарадзіўся 12 студзеня 1876 году ў Сан-Францыска. Ягоны бацька Ўільям Чэйні, юрыст і астроляг, выгнаў ягоную маці Флору Велман за некалькі месяцаў да родаў і адмовіўся сустракацца зь дзіцем. Пасьля спробы скончыць жыцьцё самагубствам, яна сустракае Джэка Лёндана, вэтэрана Грамадзянскай вайны ў ЗША, удаўца й бацькі дзьвюх дачок, за якога маці аўтара выходзіць замуж празь некалькі месяцаў пасьля нараджэньня Джэка.

Сям’я сялілася ў розных месцах затокі Сан-Францыска, і Джэк Лёндан вырас у сьціплым становішчы. Ён імкнуўся стаць незалежным і ў 1891 г., калі яму было 15 гадоў, лавіў вустрыц на былой у карыстаньні шхуне за пазычаныя грошы, а ў 1892 г. далучыўся да рыбалоўнага патруля затокі.

У 1893 годзе паляваў на цюленяў. У 1897—1898 гг. шукаў золата падчас залатой ліхаманкі ў Кландайку. У перапынках паміж прыгодамі Джэк Лёндан пачынаў пісаць і апавядаць пра паўсядзённае жыцьцё амэрыканцаў свайго часу. У 1907—1909 гг. падарожнічаў па Ціхаму акіяну на самавырабленым плыце Снарк (па яму напісаў «Круіз на Снаку»).

Будучы заўзятым палітычным актывістам, ён браў удзел у Маршы беспрацоўных па Вашынгтону ў 1894 годзе й праславіўся як перакананы сацыяліст. З 1901 па 1914 ці 1916 быў сябрай Камуністычнай партыі Амэрыкі.

Джэк Лёндан памёр 22 лістапада 1916 году на сваім ранча ў Глен-Алене ў ЗША.

Беларускія пераклады

• Нязвычайны адрывак: Апавяданне / Пер.з англ.мовы А.Мардвілкі. — Мн.: Выд. ЦК «Маладняка», 1926.
• Сіла дужых. // Савецкая Беларусь : газэта. — 1927, 1 верасьня. — № 197 (2089). — С. 3.
• Сіла дужых. // Савецкая Беларусь : газэта. — 1927, 3 верасьня. — № 199 (2091). — С. 3.
• Сіла дужых. // Савецкая Беларусь : газэта. — 1927, 4 верасьня. — № 200 (2092). — С. 3.
• Бук — паштовы сабака / Джэк Лёндон. — Мн.: Беларус. дзярж. выд-ва, 1930. — (Бібліятэка школьніка).
• Забаставаў: Апавяданні / Пер. А.Якімовіча. — Мн.: Белдзяржвыд, 1931.
• Кулі: Апавяданне. — Мн.: Белдзяржвыд, 1931.
• Сказанне аб Кішы / Джэк Лондан. — Мн.: ДВБ. Дзіцячая літ., 1938.
• Белы клык / Джэк Лондан. — Мн.: Дзярж. выд-ва Беларусі, 1939.
• Смок Белью / Джэк Лондан. — Мн.: Дзярж. выд-ва БССР, 1947. — (Навукова-прыгодніцкая бібліятэка).

Літаратура

• Джэк Лондан. // Савецкая Беларусь : газэта. — 1927, 23 жніўня. — № 189 (2081). — С. 3.
• Джэк Лондан. // Савецкая Беларусь : газэта. — 1927, 24 жніўня. — № 190 (2082). — С. 3.