Джэйн Остын
| Джэйн Остын | |
| Jane Austen | |
_hires.jpg) Партрэт Джэйн Остын, намаляваны, верагодна, яе сястрой Касандрай | |
| Асабістыя зьвесткі | |
|---|---|
| Нарадзілася | 16 сьнежня 1775[1][2][3][4][5][6] Стывентан[d], Бэйзынгсток-энд-Дын, Гэмпшыр[d], Вялікабрытанія[7][8][9][5] |
| Памерла | 18 ліпеня 1817[9][10][4][3][6] (41 год) Ўінчэстэр, Гэмпшыр[d], Вялікабрытанія[7][8] |
| Пахаваная | Уінчэстэрскі сабор[d][11] |
| Бацькі | Джордж Осцін[d][5][12] Касандра Осцін[d][12] |
| Сужэнец | [5] |
| Літаратурная дзейнасьць | |
| Род дзейнасьці | пісьменьніца, навэлістка і навэлістка |
| Гады творчасьці | 1787 — цяпер |
| Кірунак | рэалізм |
| Жанр | раман |
| Мова | ангельская мова[13] |
| Дэбют | «Розум і пачуцьці», 1811 |
| Подпіс | 
|
Джэйн Остын (па-ангельску: Jane Austen; 16 сьнежня 1775 — 16 ліпеня 1817) — брытанская раманістка.
Біяграфічныя зьвесткі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Нарадзілася ў сям’і Джорджа і Касандры Остынаў, якія належалі да кляса джэнтры — нетытулаванага дробнапамеснага дваранства. Сям’я Остынаў была вялікая: шасьцёра сыноў і дзьве дачкі. Сярод братоў самым блізкім Джэйн быў Генры (пэўны час ён працаваў банкірам, а калі банк збанкрутаваў, зрабіўся англіканскім сьвятаром), які быў таксама літаратурным агентам сястры. Джордж быў псыхічна нездаровы і нават не гаварыў, Чарлз і Фрэнк служылі ў флёце і абодва зрабіліся адміраламі, Эдварда ўсынавілі багатыя родзічы Остынаў Найты, ён атрымаў у спадчыну іх маёмасьць і імя ў 1812 годзе.
У 1783 годзе Джэйн і яе сястра Касандра пачалі навучаньне ў місіс Эн Каўлі ў Оксфардзе і праз год пераехалі зь ёй у Саўтгэмптан. Але празь некаторы час дзяўчаты захварэлі на тыф; Джэйн ледзь не памерла. Апроч таго, дырэктарка школы мела досыць дэспатычны характар. Дзяўчат перавялі ў школу ў Рэдынг, а ў сьнежні 1786 году бацька вярнуў дачок дадому, бо ня змог плаціць за навучаньне, і сам заняўся іх адукацыяй. Дзяўчаты чыталі шмат раманаў, захапляліся паэзіяй.
Прыкладна ў пачатку 1787 году Джэйн Остын пачала пісаць вершы, апавяданьні і п’есы, якімі забаўляла сваіх родных. Пазьней яна сабрала 29 твораў, напісаных у 1787-93 гадах. Пасталеўшы, Джэйн Остын засталася жыць у бацькоўскім доме, практыкавалася ў гульні на фартэпіяна, дапамагала маці і сястры кіраваць гаспадаркай, наведвала родных і сяброў, хадзіла ў царкву, займалася шытвом і чытала ўслых перад сном раманы (часам свае ўласныя) сваім хатнім.
Пасьля сьмерці бацькі (1805) Джэйн, Касандра і іх маці засталіся ў цяжкім матэрыяльным становішчы, і браты дамовіліся кожны год выплачваць пэўную суму на падтрымку сям’і. Наступныя чатыры гады жанчынам даводзіцца часта пераяжджаць, падоўгу жыць у родных, пакуль у 1806 годзе яны не пасяліліся ў Саўтгэмптане разам з Фрэнкам і яго жонкай. А ў 1809 годзе Эдвард забясьпечыў маці і сёстрам сталае жытло — вялікі дом у Чотэне. Падчас жыцьця ў Чотэне Дж. Остын выдала чатыры раманы, якія былі добра прынятыя чытачамі.
У пачатку 1816 году здароўе Дж. Остын пагоршылася. Зь сярэдзіны красавіка 1817 яна ўжо не ўставала з ложка, у траўні брат Генры адвёз яе з Касандрай у Вінчэстэр на лекаваньне, дзе Джэйн Остын і памерла ва ўзросьце 41 году.
Творчасьць[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
У рэалістычных сацыяльна-бытавых раманах «Пачуцьцё і пачуцьцёвасьць» (т. 1—3, 1811), «Гордасьць і перадузятасьць» (т. 1—3, 1813), «Мэнсфілд-парк» (1814), «Эма» (т. 1—3, 1816), «Запэўненьне» і «Абацтва Нортэнгер» (абодва выд. 1818), «Лэдзі Сьюзэн» (выд. 1871), «Каханьне і сяброўства» (выд. 1922), «Уотсаны» (выд. 1958) і інш. у іранічнай манеры адлюстравала жыцьцё, норавы і псыхалёгію ангельскага правінцыяльнага грамадзтва, са спачуваньнем — становішча небагатай жанчыны; з пункту погляду ідэалаў Асьветніцтва розум лічыць адзіным арыенцірам у рэальным жыцьці.[14]
Раманы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
У парадку публікацыі:
- «Розум і пачуцьці» (Sense and Sensibility) (1811)
- «Гонар і прадузятасьць» (Pride and Prejudice) (1813)
- «Мэнсфілд парк» (Mansfield Park) (1814)
- «Эмма» (Emma) (1815)
- «Запэўненьне» (Persuasion) (1817) (пасьмяротна)
- «Нартэнгерскае абацтва» (Northanger Abbey) (1817) (пасьмяротна)
Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Камароўская Т. Осцін // БЭ ў 18 т. Т. 11. Мн., 2000.
- Остэн, Дж. Пыха і перадузятасць: раман / Джэйн Остэн; пер. з англ. Г. В. Янкуты. — Мінск : А. М. Янушкевіч, 2019. — 396 с.: іл. ISBN 978-985-7165-98-8.
Крыніцы й заўвагі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- ^ Аустен, Джен — Санкт-Пецярбург: Brockhaus–Efron, 1906. — Т. доп. II.
- ^ Бельский А. А. Остин // Jane Austen — М.: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 5.
- ^ а б Bibliothèque nationale de France Jane Austen (1775-1817) — 2011.
- ^ а б SNAC — 2010.
- ^ а б в г Oxford Dictionary of National Biography / C. Matthew — Oxford: OUP, 2004.
- ^ а б BeWeB
- ^ а б Аустен, Джен // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1890. — Т. II. — С. 471.
- ^ а б Остин Джейн // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ^ а б Бельский А. А. Остин // Краткая литературная энциклопедия — М.: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 5.
- ^ Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Бэрлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #118505173 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
- ^ Jane Austen: A great English novelist - Winchester Cathedral
- ^ а б Kindred Britain
- ^ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: плятформа адкрытых зьвестак — 2011.
- ^ Т. Камароўская (2000)
Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Джэйн Остын — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
- Гонар і прадузятасьць, урывак у перакладзе Ганны Янкуты.
|
|
На гэты артыкул не спасылаюцца іншыя артыкулы Вікіпэдыі. Калі ласка, прастаўце спасылкі на яго ў іншых артыкулах. |
|---|
