Олівэр Голдсьміт
Олівэр Голдсьміт | |
анг. Oliver Goldsmith | |
Асабістыя зьвесткі | |
---|---|
Нарадзіўся | 10 лістапада 1730 |
Памёр | 4 красавіка 1774 (43 гады) |
Пахаваны | |
Літаратурная дзейнасьць | |
Род дзейнасьці | пісьменьнік, драматург, паэт |
Кірунак | сэнтымэнталізм |
Мова | ангельская мова[5][6][7][…] і дацкая[8] |
Подпіс | |
Творы ў Вікікрыніцах | |
Олівэр Голдсьміт (па-ангельску: Oliver Goldsmith; 10 лістапада 1730 — 4 красавіка 1774) — ангельскі празаік, паэт і драматург ірляндзкага паходжаньня, яскравы прадстаўнік сэнтымэнталісцкай прозы ў ангельскай літаратуры.
Біяграфія
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Сын сьвятара. У 1749 годзе скончыў Дублінскі ўнівэрсытэт, спрабаваў працягнуць медыцынскую адукацыю ў Эдынбурзе. Не атрымаўшы дыплёма, самаабвешчаны «доктар Голдсьміт» адправіўся ў падарожжа па Эўропе, адкуль у 1756 годзе абанкрочаным прыбыў у Лёндан і ўладкаваўся дапаможнікам аптэкара. Яго публіцыстычныя нарысы ў вялікай колькасьці друкаваліся ў лёнданскай прэсе, аднак сярод мноства пачынаючых аўтараў Голдсьміта выгодна адзначалі вытанчанасьць і лёгкасьць слога.
Сацыяльна-бытавыя нарысы з сатырычным падтэкстам «Грамадзянін сьвету, альбо Лісты кітайскага філёзафа, які пражывае ў Лёндане, сваім сябрам на Ўсходзе» (1762) прынесьлі яму славу і дазволілі ўвайсьці ў кружок інтэлектуалаў на чале з Сэмюэлем Джонсанам, Эдмундам Бёркам і Джошуа Рэйнальдсам. У 1764 годзе кампанія заснавала ўласны клюб, сярод дзевяці чальцоў-заснавальнікаў якога лічыўся і Голдсьміт. Сёлета вялікі рэзананс выклікала яго паэма «Вандроўнік», якая супастаўляла нацыянальныя звычаі і ступень задаволенасьці жыцьцём у розных кутках Эўропы.
Звычка жыць на шырокую нагу ўцягнула Голдсьміта ў пазыкі, і ён быў вымушаны зарабляць складаньнем кампілятыўных гісторыяў Грэцыі, Рыма і Ангельшчыны. У 1766 годзе ён вырашыўся апублікаваць напісаны чатырма гадамі раней сэнтымэнтальна-мэладраматычны раман «Вэкфільдзкі сьвятар», які апісваў ганеньні дабрадзейнага сьвятара памешчыкам на тле ідэалізаванага вясковага жыцьця. Раман меў грандыёзны посьпех, і ў 1770 годзе Голдсьміт вярнуўся да яго асноўных тэмаў у паэтычнай анты-ідыліі «Пакінутая вёска».
Апошнім буйным творам Голдсьміта быў фарс «Ноч памылак, альбо Зьнявага лепей за ганарыстасьць» (1773), які — адзіны з п’есаў XVIII ст. — не сыходзіў з ангельскай сцэны да самага XX ст. Годам пазьней 43-гадовы пісьменьнік раптоўна сканаў і быў пахаваны ў царкве Тэмпла. Праз 15 дзён пасьля яго сьмерці ў друку зьявілася «Адплата» — сэрыя сатырычных партрэтаў сучасьнікаў, у форме жартаўлівых эпітафіяў.
Са сваім ізрытым воспай тварам і талентам дасьціпнасьці Голдсьміт быў прадметам абмеркаваньня і захапленьня ў лёнданскім грамадзтве. Як азартны гулец і недалёкі жартаўнік ён выведзены ў босуэлаўскай «Жыцьці Сэмюэля Джонсана», які пісаў пра яго, што «няма чалавека болей мудрага зь пяром у руцэ і болей бязглуздага пры яго адсутнасьці». Больш аб’ектыўная характарыстыка зьмяшчаецца ў біяграфіі Голдсьміта, напісанай Ўошынгтанам Ірвінгам.
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ а б в CERL Thesaurus (анг.) — Consortium of European Research Libraries.
- ^ Babelio (фр.) — 2007.
- ^ Краткая литературная энциклопедия (рас.) — Москва: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 2.
- ^ Голдсмит Оливер // Большая советская энциклопедия (рас.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ^ Record #100167171 // Virtual International Authority File (мн.) — [Dublin, Ohio]: OCLC, 2003.
- ^ нарматыўны кантроль Бібліятэкі Кангрэсу (анг.) — Library of Congress.
- ^ Identifiants et Référentiels (фр.) — ABES, 2011.
- ^ SNAC (анг.) — 2010.