Абстэрна
| Возера
Абстэрна
Абстэрна на мапе Беларусі   Абстэрна | |||||||||||||||||||||
 Галерэя здымкаў у Вікісховішчы | |||||||||||||||||||||
Абстэ́рна — возера на поўдні Мёрскага раёну Віцебскай вобласьці. Знаходзіцца за 14 км на захад ад Мёраў каля вёскі Перабродзьдзе. Належыць да групы Абстэрнаўскіх азёр. Паўднёвую затоку Абстэрны мясцовыя жыхары нахываюць возерам Луша.
Апісаньне[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Возера знаходзіцца ў басэйне ракі Вяты. Плошча Абстэрны складае 9,89 км². Найбольшая глыбіня возера — 12 м. Даўжыня возера — 5,5 км, найбольшая шырыня — 2,6 км. Даўжыня берагавой лініі — 18,8 км. Аб’ём вады ў возеры складае 50 млн м³, плошча вадазбору возера — 114 км². З усходу да возера прымыкае гідралягічны заказьнік рэспубліканскага значэньня Балота Мох.
Рэльеф[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Катлавіна возера выцягнутая з поўначы на поўдзень. Схілы катлавіны возера маюць вышыню 10—15 м, парослыя лесам, на ўсходзе схілы разараныя. Берагі Абстэрны пяшчаныя, амаль паўсюль забалочаныя. У паўднёва заходняй частцы берагі на невялікай працягласьці сплавінныя.
Дно возера мае складаную будову, да глыбіні 5—6 м — пяшчанае, на большых глыбінях высланае сапрапэлем, які займае каля 50% плошчы дна. Прыбярэжная зона мае найбольшую шырыню ва ўсходняй частцы вадаёма, дзе яна складае да 400 м.
Шырыня паласы расьліннасьці ўздоўж берагоў складае 100—150 м, сярод відаў пераважаюць чарот і трысьнёг. Але нягледзячы на гэта, прыбярэжная расьліннасьць у значнай ступені разрэжаная. Яе разьвіцьцю перашкаджаюць пяшчаная глеба і значнае ўзьдзеяньне ветру.
Вада[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Абстэрна належыць да ліку неглыбокіх азёраў зь вялікай плошчай. У выніку вада ў ім добра перамешваецца і насычаная кіслародам, дэфіцыт якога назіраецца толькі ў месцах найбольшай глыбіні. Але для зімовага пэрыяду дэфіцыт кіслароду назіраецца ўжо пачынаючы з глыбіняў у 10 м. Таксама вынікам інтэнсіўнага перамешваньня вады ветрам зьяўляецца слабое тэмпэратурнае і кіслароднае разьдзяленьне пластоў вады.
Возера адрозьніваецца чыстай вадой, велічыня празрыстасьці якой складае каля 3 м. Агульная мінэралізацыя вады звычайна не перавышае 220 мг/л.
Вадаём злучаны ручаём з возерам Укля, а таксама пратокамі з азёрамі Важа і Набіста.
Падвышэньне ўзроўню[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
У 1967 годзе ў мэтах паляпшэньня рэжыму вадаёмаў групы ўзровень вады ў возеры быў штучна падвышаны на 1 м. Гэта і выклікала забалочанасьць берагоў уздоўж амаль усёй берагавой лініі возера. Таксама вынікам падвышэньня ўзроўню вады стала тое, што павялічыліся плошча і глыбіня возера, а шырыня пратокі паміж азёрамі Абстэрна і Важа на паўднёвым усходзе павялічылася ў некалькі разоў. Больш глыбокай і шырокай зрабілася рака, якая злучае Абстэрна з возерам Укля на паўднёвым захадзе. Таксама як вынік падвышэньня глыбіні і павелічэньня велічыні пратокаў, павялічылася ступень водаабмену між азёрамі.
Флёра і фаўна[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
У складзе фітаплянктону возера выяўленыя 60 відаў. Найбошымі колькасьцямі прадстаўленыя зялёныя водарасьці, другія па распаўсюджанасьці пасьля іх — сіне-зялёныя, наступныя — дыятомавыя. Агульная біямаса складае 30,6 г/м³.
У зааплянктоне выяўленыя 26 відаў, агульная біямаса якіх складае 2,1 г/м³.
Паводле складу іхтыяфаўны Абстэрна адносіцца да ліку ляшчова-судакова-шчупаковага вадаёму. Возера адрозьніваецца высокай рыбапрадукцыйнасьцю. У возеры сустракаюцца чудзкія сігі, сьняткі, язі, ліны, ляшчы, залатыя карасі, налімы, судакі і іншыя віды. Возера неаднаразова зарыблялася вуграмі.
Рэкрэацыя і адпачынак[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Абстэрна выкарыстоўваецца для адпачынку і рэкрэацыі, каля вёскі Перабродзьдзе разьмяшчаецца здраўніца «Расінка».
Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Блакітная кніга Беларусі: энцыкл / Рэдкал.: Н. А. Дзісько, М. М. Курловіч, Я. В. Малашэвіч і інш.; Маст. В. Г. Загародні. — Мн.: БелЭн, 1994. — 415 с. — ISBN 5-85700-133-1 С. 29
- Озера Белоруссии. О. Ф. Якушко и др. — Мн.: Ураджай, 1988. — 216 с.
Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Абстэрна — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў