Ігнат Кулакоўскі

	Ігнат Кулакоўскі
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	6 лютага 1800; Пружанскі павет Гарадзенскай губэрні
Памёр	1870; Беласток, Гарадзенская губэрня, Літоўскае генэрал-губэрнатарства, Расейская імпэрыя;
Бацькі	Рыгор Кулакоўскі[d]; Антаніна з Янішэўскіх[d]
Сужэнец	Юзэфа Стабельская[d]
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці	паэт, перакладнік, пэдагог
Мовы	польская, расейская

Ігна́т Рыго́равіч Кулако́ўскі (6 лютага 1800, Янаўшчына, Пружанскі павет Гарадзенскай губэрні — 1870) — польскі і беларускі^[1]^[2] паэт, перакладнік, дзяржаўны дзяяч, пэдагог.

Жыцьцяпіс

Нарадзіўся ў 1800 року ў шляхецкай сям’і Рыгора Кулакоўскага і Антаніны зь Янішэўскіх. Скончыў Сьвіслацкую гімназію, у 1816 паступіў на факультэт права і адміністрацыі Варшаўскага ўнівэрсытэту, аднак ня скончыў навучаньня^[3].

У 1821 — другой палове 1830-х — судзьдзя Пружанскага межавога суду. У 1827—1830 — засядацель Гарадзенскага галоўнага суду, з 1830 — крымінальнай палаты ў Горадні.

У 1829—1837 — наглядальнік вучэльняў Гарадзенскага павету, з 1830 — апякун Гарадзенскай публічнай бібліятэкі.

1837—1840 — наглядальнік вучэльняў Дарагічынскага павету. З 1840 — апякун, а з 1844 дырэктар Беластоцкай гімназіі. З 1841 — сябра Рады Інстытуту шляхетных дзяўчат у Беластоку.

Пазьней жыў у маёнтку Крыштапарова Сакольскага павету.

Чалец-карэспандэнт Гарадзенскага губэрнскага статыстычнага камітэту, Віленскай археалягічнай камісіі, Лёнданскага геаграфічнага таварыства, Таварыства дасьледнікаў старажытнасьцяў у Капэнгагене і інш.

Ведаў лаціну, санскрыт, францускую, італьянскую, гішпанскую, расейскую, чэскую, нямецкую і швэдзкую мовы.

Памёр у 1870 року.

Творчасьць

Літаратурную дзейнасьць пачаў у 1818 року сурэдактарам часопісу «Miesięcznik Warszawski». Друкаваўся ў варшаўскіх, віленскіх і пецярбурскіх польскамоўных часопісах.

Увайшоў у гісторыю найперш дзякуючы сваёй вялікай «Запісцы…» (1834) у Міністэрства народнай асьветы, у якой патрабаваў увядзеньня выкладаньня «гісторыі краю, славянскай мовы і літаратуры», вывучэньня «народных гаворак» ў школах краю і стварэньня адмысловых падручнікаў для беларускага юнацтва. На думку Кулакоўскага, гэтыя падручнікі павінны знаёміць вучняў з уласнай гісторыяй беларусаў^[4].

Займаўся перакладамі, зьбіраньнем гістарычных матэрыялаў. Склаў «Кароткае гістарычнае апісаньне м. Горадні» (1833—1837), «Статыстычнае апісаньне гарадоў Гарадзенскай губэрні» (1837), апублікаваў у выдаваным Я. Крашэўскім часопісе «Athenaeum» артыкул «Аўтографы да гісторыі Польшчы і Расеі з сямейнай калекцыі Ігната Кулакоўскага» (1841). Гісторык Алег Латышонак прыпісваў Кулакоўскаму таксама аўтарства кнігі «Рассказы на белорусском наречии», аднак пазьней адмовіўся ад гэтае гіпотэзы пад уплывам аргумэнтаў лінгвістычнага характару^[5].

У дзяцінстве пазнаёміўся з Францішкам Карпінскім, якому пазьней прысьвяціў верш «З табой я правёў рокі дзяцінства».

Зьбіраў прадметы нацыянальнай даўніны, частку збораў перадаў Віленскаму музэю старажытнасьцяў.

Па сьмерці ягоная рукапісная спадчына страчаная.

Сям’я

У 1829 ажаніўся зь Юзэфай Стабельскай.

Ягоная праўнучка — Людвіка Сівіцкая (пс. Зоська Верас).

Бібліяграфія

«Zabawki wierszem» («Забаўкі вершам»; Вільня, 1824; Горадня, 1827—1828)
«Miłostki Franusi» («Каханьні Франусі»; Варшава, 1825)
«Wspomnienia Piotrogrodu» («Успаміны Петраграду»; Санкт-Пецярбург, 1836)

Крыніцы

^ Этот год в истории Бреста и области (рас.). Виртуальный Брест. Праверана 21 лістапада 2011 г.
^ Список художественных маркированных конвертов Беларуси 2000 года Праверана 21 лістапада 2011 г.
^ Jadwiga Siedlecka-Siwuda. Szereszewo — historia miasteczka (пол.) Encyklopedia Puszczy Białowieskiej Праверана 2 чэрвеня 2012 г.
^ КУЛАКОЎСКІ Ігнат Рыгоравіч (1800—70). Культурна-асьветніцкі клюб «Спадчына». Праверана 2 чэрвеня 2012 г.
^ Сяргей Токць. Нацыянальны і сацыяльны дыскурсы ў тэкстах «Мужыцкай праўды» і «Разсказов на белорусском наречии». «Сьвіслацкія аркушы». Праверана 21 лістапада 2011 г.

Літаратура

Алег Латышонак. Гутарка «царкоўнага старасты Янкі» з «Яськам гаспадаром з-пад Вільні» // «Дзеяслоў».

[1] Этот год в истории Бреста и области (рас.). Виртуальный Брест. Праверана 21 лістапада 2011 г.

[2] Список художественных маркированных конвертов Беларуси 2000 года Праверана 21 лістапада 2011 г.

[3] Jadwiga Siedlecka-Siwuda. Szereszewo — historia miasteczka (пол.) Encyklopedia Puszczy Białowieskiej Праверана 2 чэрвеня 2012 г.

[4] КУЛАКОЎСКІ Ігнат Рыгоравіч (1800—70). Культурна-асьветніцкі клюб «Спадчына». Праверана 2 чэрвеня 2012 г.

[5] Сяргей Токць. Нацыянальны і сацыяльны дыскурсы ў тэкстах «Мужыцкай праўды» і «Разсказов на белорусском наречии». «Сьвіслацкія аркушы». Праверана 21 лістапада 2011 г.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]