Пераклад Бібліі Гадлеўскага: розьніца паміж вэрсіямі
д артаграфія |
дапаўненьне |
||
Радок 23: | Радок 23: | ||
'''Перакла́д Гадле́ўскага''' — чатыры [[Беларуская мова|беларускамоўныя]] [[Эвангельлі]] й [[Апостальскія дзеі]], выдадзеныя [[лацінка]]й у 1938 року ў перакладзе [[Ксёндз|ксяндза]] [[Вінцэнт Гадлеўскі|Вінцэнта Гадлеўскага]]. |
'''Перакла́д Гадле́ўскага''' — чатыры [[Беларуская мова|беларускамоўныя]] [[Эвангельлі]] й [[Апостальскія дзеі]], выдадзеныя [[лацінка]]й у 1938 року ў перакладзе [[Ксёндз|ксяндза]] [[Вінцэнт Гадлеўскі|Вінцэнта Гадлеўскага]]. |
||
== Перадумовы == |
|||
У 1930 выйшла з друку «Historyja |
У 1930 выйшла з друку «Historyja świataja abo Biblijnaja Staroha Zakonu», а праз два гады — «Historyja świataja abo Biblijnaja Nowaha Zakonu», якія зьяўляліся аўтарскай інтэрпрэтацыяй тэкстаў Бібліі. Адным зь першых Гадлеўскі паказаў лінгвістычныя магчымасьці беларускай мовы ў жанры біблійнае гісторыі. Гэтая праца стала для яго падрыхтоўчай у справе перакладу на беларускую мову Бібліі<ref name="traciak44">{{Кніга|аўтар = І.І. Трацяк.|частка = Шлях да беларускамоўнай Бібліі|загаловак = Біблія ў кантэксце беларускай культуры: Вучэб. дапам.|арыгінал = |спасылка = http://www.lib.grsu.by/library/data/resources/catalog/66752.pdf|адказны = |выданьне = |месца = Горадня|выдавецтва = [[ГарДУ|ГрДУ]]|год = 2003|том = |старонкі = 44|старонак = |сэрыя = |isbn = 985-417-454-9|наклад = }}</ref>. |
||
У сувязі з выхадам [[Біблія Дзекуць-Малея|пратэстанцкага перакладу Новага Запавету]] ([[Дзекуць-Малей]]/[[Антон Луцкевіч|Луцкевіч]]) група каталіцкіх сьвятароў зьвярнулася да папы рымскага Пія XI з мэмарандумам пра тое, што «народ можа стаць ахвяраю „сэктанцкіх“ уплываў, калі каталіцкія сьвятары ў Беларусі і далей ня мецьмуць магчымасьці карыстацца роднай мовай»<ref name="traciak44" />. Паводле згадкі [[Гай Пікарда|Гая Пікарды]], Вінцэнт Гадлеўскі пачаў працу над перакладам у 1933 року, «каб проціпаставіцца посьпеху нядаўна выдадзенага перакладу гэтай кнігі{{Заўвага|г. зн. Новага Запавету}}, зробленага мэтадыстамі, які мае дагматычныя памылкі, а таксама шматлікія недасканаласьці ў беларускай мове»<ref>{{Кніга|аўтар = І.І. Трацяк.|частка = Шлях да беларускамоўнай Бібліі|загаловак = Біблія ў кантэксце беларускай культуры: Вучэб. дапам.|арыгінал = |спасылка = http://www.lib.grsu.by/library/data/resources/catalog/66752.pdf|адказны = |выданьне = |месца = Горадня|выдавецтва = [[ГарДУ|ГрДУ]]|год = 2003|том = |старонкі = 44—45|старонак = |сэрыя = |isbn = 985-417-454-9|наклад = }}</ref>. |
У сувязі з выхадам [[Біблія Дзекуць-Малея|пратэстанцкага перакладу Новага Запавету]] ([[Дзекуць-Малей]]/[[Антон Луцкевіч|Луцкевіч]]) група каталіцкіх сьвятароў зьвярнулася да папы рымскага Пія XI з мэмарандумам пра тое, што «народ можа стаць ахвяраю „сэктанцкіх“ уплываў, калі каталіцкія сьвятары ў Беларусі і далей ня мецьмуць магчымасьці карыстацца роднай мовай»<ref name="traciak44" />. Паводле згадкі [[Гай Пікарда|Гая Пікарды]], Вінцэнт Гадлеўскі пачаў працу над перакладам у 1933 року, «каб проціпаставіцца посьпеху нядаўна выдадзенага перакладу гэтай кнігі{{Заўвага|г. зн. Новага Запавету}}, зробленага мэтадыстамі, які мае дагматычныя памылкі, а таксама шматлікія недасканаласьці ў беларускай мове»<ref>{{Кніга|аўтар = І.І. Трацяк.|частка = Шлях да беларускамоўнай Бібліі|загаловак = Біблія ў кантэксце беларускай культуры: Вучэб. дапам.|арыгінал = |спасылка = http://www.lib.grsu.by/library/data/resources/catalog/66752.pdf|адказны = |выданьне = |месца = Горадня|выдавецтва = [[ГарДУ|ГрДУ]]|год = 2003|том = |старонкі = 44—45|старонак = |сэрыя = |isbn = 985-417-454-9|наклад = }}</ref>. |
||
== Пераклад == |
|||
Пераклад быў зроблены з лацінскага тэксту [[Вульгата|Вульгаты]], а таксама зь нямецкіх, польскіх, францускіх ды грэцкіх тэкстаў<ref name="traciak45">{{Кніга|аўтар = І.І. Трацяк.|частка = Шлях да беларускамоўнай Бібліі|загаловак = Біблія ў кантэксце беларускай культуры: Вучэб. дапам.|арыгінал = |спасылка = http://www.lib.grsu.by/library/data/resources/catalog/66752.pdf|адказны = |выданьне = |месца = Горадня|выдавецтва = [[ГарДУ|ГрДУ]]|год = 2003|том = |старонкі = 45|старонак = |сэрыя = |isbn = 985-417-454-9|наклад = }}</ref>. «Čatyry Ewanelii i Apostalskija Dziei» былі падрыхтаваныя ў 1938 року і выдадзеныя [[лацінка]]й у 1939. Перакладнік выкарыстоўваў уласьцівую для польскай мовы рэлігійную тэрміналёгію і карыстаўся польскай тапанімікай. |
Пераклад быў зроблены з лацінскага тэксту [[Вульгата|Вульгаты]], а таксама зь нямецкіх, польскіх, францускіх ды грэцкіх тэкстаў<ref name="traciak45">{{Кніга|аўтар = І.І. Трацяк.|частка = Шлях да беларускамоўнай Бібліі|загаловак = Біблія ў кантэксце беларускай культуры: Вучэб. дапам.|арыгінал = |спасылка = http://www.lib.grsu.by/library/data/resources/catalog/66752.pdf|адказны = |выданьне = |месца = Горадня|выдавецтва = [[ГарДУ|ГрДУ]]|год = 2003|том = |старонкі = 45|старонак = |сэрыя = |isbn = 985-417-454-9|наклад = }}</ref>. «Čatyry Ewanelii i Apostalskija Dziei» былі падрыхтаваныя ў 1938 року і выдадзеныя [[лацінка]]й у 1939. Перакладнік выкарыстоўваў уласьцівую для польскай мовы рэлігійную тэрміналёгію і карыстаўся польскай тапанімікай. |
||
Радок 34: | Радок 36: | ||
== Бібліяграфія == |
== Бібліяграфія == |
||
* {{Кніга |
|||
|аўтар = Wincent Hadleǔski. |
|||
|частка = |
|||
|загаловак = Historyja Świataja abo Biblijnaja Staroha Zakonu |
|||
|арыгінал = |
|||
|спасылка = http://books.google.by/books/about/Historyja_%C5%9Bwiataja_abo_biblijnaja_Staro.html?id=3KsnmwEACAAJ&redir_esc=y |
|||
|адказны = |
|||
|выданьне = |
|||
|месца = Wilnia |
|||
|выдавецтва = Biełaruskaje Katalickaje Wydawiectwa |
|||
|год = 1930 |
|||
|том = |
|||
|старонкі = |
|||
|старонак = 151 |
|||
|сэрыя = |
|||
|isbn = |
|||
|наклад = |
|||
}} |
|||
* {{Кніга |
|||
|аўтар = Wincent Hadleǔski. |
|||
|частка = |
|||
|загаловак = Historyja Świataja abo Biblijnaja Nowaha Zakonu |
|||
|арыгінал = |
|||
|спасылка = http://books.google.by/books/about/Historyja_%C5%9Bwiataja_abo_biblijnaja_Nowah.html?id=mlv5mgEACAAJ&redir_esc=y |
|||
|адказны = |
|||
|выданьне = |
|||
|месца = Wilnia |
|||
|выдавецтва = Biełaruskaje Katalickaje Wydawiectwa |
|||
|год = 1932 |
|||
|том = |
|||
|старонкі = |
|||
|старонак = 186 |
|||
|сэрыя = |
|||
|isbn = |
|||
|наклад = |
|||
}} |
|||
* {{Кніга |
* {{Кніга |
||
|аўтар = |
|аўтар = |
Вэрсія ад 20:32, 11 жніўня 2013
Чатыры Эванэліі і Апостальскія Дзеі | |
---|---|
Поўная назва: | Čatyry Ewanelii i Apostalskija Dziei |
Мова: | беларуская |
НЗ выдадзены: | 1939 |
Аўтар(ы): | Вінцэнт Гадлеўскі |
Канон: | каталіцкі |
Вэб-старонка: | Беларуская палічка |
Ян. 3:16
Бо як Бог узьлюбіў сьвет, што даў Сына свайго адзінароднага, каб кожны, хто верыць у яго, ня згінуў, але меў жыцьцё вечнае. | |
Перакла́д Гадле́ўскага — чатыры беларускамоўныя Эвангельлі й Апостальскія дзеі, выдадзеныя лацінкай у 1938 року ў перакладзе ксяндза Вінцэнта Гадлеўскага.
Перадумовы
У 1930 выйшла з друку «Historyja świataja abo Biblijnaja Staroha Zakonu», а праз два гады — «Historyja świataja abo Biblijnaja Nowaha Zakonu», якія зьяўляліся аўтарскай інтэрпрэтацыяй тэкстаў Бібліі. Адным зь першых Гадлеўскі паказаў лінгвістычныя магчымасьці беларускай мовы ў жанры біблійнае гісторыі. Гэтая праца стала для яго падрыхтоўчай у справе перакладу на беларускую мову Бібліі[1].
У сувязі з выхадам пратэстанцкага перакладу Новага Запавету (Дзекуць-Малей/Луцкевіч) група каталіцкіх сьвятароў зьвярнулася да папы рымскага Пія XI з мэмарандумам пра тое, што «народ можа стаць ахвяраю „сэктанцкіх“ уплываў, калі каталіцкія сьвятары ў Беларусі і далей ня мецьмуць магчымасьці карыстацца роднай мовай»[1]. Паводле згадкі Гая Пікарды, Вінцэнт Гадлеўскі пачаў працу над перакладам у 1933 року, «каб проціпаставіцца посьпеху нядаўна выдадзенага перакладу гэтай кнігі[a], зробленага мэтадыстамі, які мае дагматычныя памылкі, а таксама шматлікія недасканаласьці ў беларускай мове»[2].
Пераклад
Пераклад быў зроблены з лацінскага тэксту Вульгаты, а таксама зь нямецкіх, польскіх, францускіх ды грэцкіх тэкстаў[3]. «Čatyry Ewanelii i Apostalskija Dziei» былі падрыхтаваныя ў 1938 року і выдадзеныя лацінкай у 1939. Перакладнік выкарыстоўваў уласьцівую для польскай мовы рэлігійную тэрміналёгію і карыстаўся польскай тапанімікай.
Гай Пікарда, параўноўваючы гэты пераклад з варыянтам Луцкевіча[b], называў яго больш дакладным, але ж горшым у літаратурным сэнсе; пазьнейшыя ж пераклады Пятра Татарыновіча і Яна Станкевіча, без сумневу, саступалі варыянту Гадлеўскага[3].
Вінцэнт Гадлеўскі пачаў працу над перакладам і Старога Запавету, аднак загінуў падчас савецка-нямецкай вайны ад рук гестапа. Ягоную працу працягнуў Пётар Татарыновіч, выдаўшы ў 1954 у Рыме камэнтаваныя «Sviatuju Evaneliju i Apostolskija Dziei», а ў 1974 — «Listy Sviatych Apostalau». Аднак ягоны пераклад, зазнаўшы значны ўплыў выданьня Гадлеўскага, таксама моцна насычаны палянізмамі.
Бібліяграфія
- Wincent Hadleǔski. Historyja Świataja abo Biblijnaja Staroha Zakonu. — Wilnia: Biełaruskaje Katalickaje Wydawiectwa, 1930. — 151 с.
- Wincent Hadleǔski. Historyja Świataja abo Biblijnaja Nowaha Zakonu. — Wilnia: Biełaruskaje Katalickaje Wydawiectwa, 1932. — 186 с.
- Čatyry Ewanelii i Apostalskija Dziei / Pierałažyǔ i padaǔ wyjaśnieńni ks. Wincent Hadleǔski Mahistar Teolohii. — Wilnia: 1939. — 417 с.
- Нядзельныя Эвангеліі. — Другое выданьне без зьмен. — Лёндан: 1948.
- Чатыры Эванэліі / Пераклад кс. В. Гадлеўскага. — Гродна: Гродзенская Рымска-Каталіцкая дыяцэзія, 1998. — 120 с. — ISBN 985-6270-21-9
Заўвагі
Крыніцы
- ^ а б І.І. Трацяк. Шлях да беларускамоўнай Бібліі // Біблія ў кантэксце беларускай культуры: Вучэб. дапам.. — Горадня: ГрДУ, 2003. — С. 44. — ISBN 985-417-454-9
- ^ І.І. Трацяк. Шлях да беларускамоўнай Бібліі // Біблія ў кантэксце беларускай культуры: Вучэб. дапам.. — Горадня: ГрДУ, 2003. — С. 44—45. — ISBN 985-417-454-9
- ^ а б І.І. Трацяк. Шлях да беларускамоўнай Бібліі // Біблія ў кантэксце беларускай культуры: Вучэб. дапам.. — Горадня: ГрДУ, 2003. — С. 45. — ISBN 985-417-454-9
Вонкавыя спасылкі
|