Перайсьці да зьместу

Рэдзька

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Рэдзька
Клясыфікацыя
НадцарстваЭўкарыёты
ЦарстваРасьліны
ПадцарстваЗялёныя расьліны
ГрупаСудзінкавыя расьліны
РазьдзелНасенныя расьліны
ТыпНайвышэйшыя расьліны
АддзелКветкавыя расьліны
КлясаДвухдольныя
ПадклясаСапраўдныя двухдольныя
АтрадКапустакветныя
СямействаКрыжакветныя
Бінамінальная намэнклятура
Raphanus Карл Лінэй
ITIS 23288 ·

Рэдзькарод кветкавых расьлінаў сямейства крыжакветных.

Бывае адна-, двух- і зрэдку шматгадовай. Ужываецца сырой. Служыць харчовай, алейнай, меданоснай і кармавой раслінай, але можаць быць і пустазельлем. Налічвае 8 відаў, у тым ліку шматморфны від палявая або дзікая рэдзька. Пашыраная пераважна ў Міжземнамор’і. Да 2-га тысячагодзьдзя да нараджэньня Хрыстова выкарыстоўвалася ў якасьці лекаў. У Беларусі вырошчваецца пасяўная або агародная рэдзька, радыска і звычайная рэдзька. Раянавалі такія гатункі, як Адэская 5, Грайваронская, Зімовая круглая чорная і белая, Майская[1].

Травяністая караняплодная расьліна з расьсечаным лісьцем. Кветкі бываюць белыя, жоўтыя, ружовыя і фіялетавыя. У суквецьці гронка. Плод — стручок. Караняплод зь белай мякацьцю мае форму ад круглай да верацёнападобнай. Яго афарбоўка бывае белай, жоўтай, шэрай, фіялетавай, карычневай і чорнай[1].

Рэдзька зьмяшчае 1,9 % бялку і 1,6 % цукру, аскарбінавую кісьлю і вітаміны групы Б, каратын, этэрны алей і гліказіды, што надаюць востры смак[1].

Рэдзьку выкарыстоўваюць у прыгатаваньні салатаў. Яе дадаюць у супы і мясныя стравы. Таксама яе запякаюць зь мёдам і спажываюць сырой з чорным хлебам, бо тая спалучае асьвяжальную сакавітасьць і востра-салодкі смак. У даўніну яе выкарыстоўвалі пры атручаньні грыбамі і ад камянёў у нырках. Цяпер яе раюць ужываць узімку і ўвесну пры гіпавітамінозе, бо тая багатая на вітаміны і мінэральныя солі[2].

  1. ^ а б в Рэдзька // Беларуская энцыкляпэдыя ў 18 тамах / гал.рэд. Генадзь Пашкоў. — Менск: Беларуская энцыкляпэдыя імя Петруся Броўкі, 2001. — Т. 13: Праміле — Рэлаксін. — С. 551. — 576 с. — 10 000 ас. — ISBN 985-11-0216-4
  2. ^ Валянціна Мохар. Рэцэпты беларускай кухні // Партал «Слушна», 15 красавіка 2021 г. Праверана 5 жніўня 2023 г.