Яніс Чакстэ

	Яніс Чакстэ
	па-латыску: Jānis Čakste
Прэзыдэнт Латвіі
	14 лістапада 1922 — 14 сакавіка 1927
Наступнік	Густаўс Зэмгалс
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся:	14 верасьня 1859; Віестурская воласьць[d], Курляндзкая губэрня[d], Расейская імпэрыя;
Памёр:	14 сакавіка 1927[…] (67 гадоў); Рыга, Латвійская Рэспубліка[d];
Партыя:	Канстытуцыйна-дэмакратычная партыя[d];
Дзеці:	Мінтаўтз Чакстэ[d] і Канстантын Чакстэ[d]
Адукацыя:	юрыдычны факультэт Імпэратарскага Маскоўскага ўнівэрсытэту[d] (1886); Акадэмія Пэтрына[d];
Узнагароды:
	Яніс Чакстэ ў Вікісховішчы

Яніс Чакстэ (па-латыску: Jānis Čakste; 14 верасьня 1859 — 14 сакавіка 1927) — першы прэзыдэнт Латвійскай Рэспублікі.

Палітычная дзейнасьць

У студзені 1919 году на чале латвійскай дэлегацыі наведаў Лёндан і парыскую мірную канфэрэнцыю. 1 траўня 1920 году адкрыў першае пасяджэньне Канстытуцыйнага сходу. Прымаў удзел у выбарах яго старшыні. Атрымаў 83 галасы, тады як Яніс Райніс — толькі 48.

14 лістапада 1922 году Сойм абраў Чакстэ першым прэзыдэнтам Латвіі (92 дэпутата — «за», 6 устрымаліся) як адзінага кандыдата. 6 лістапада 1925 г. ён быў абраны паўторна. За час прэзыдэнцтва абвясьціў 402 законы. Лібэральным быў закон аб адукацыі, які абавязваў дзяржаву і самакіраваньне ствараць столькі школ нацменшасьцяў, колькі неабходна. Памілаваў 549 чалавек. З 14 лістапада 1919 году — дацэнт Латвійскага ўнівэрсытэту, 28 верасьня 1924 году атрымаў ступень Dr. iur. honoris causa. З 1921 году чытаў лекцыі і на афіцэрскіх курсах.

Памёр 14 сакавіка 1927 году. Пахаваны на Лясных могілках у Рызе.

У 2003 годзе ў Елгаве ўсталяваны помнік Чакстэ, а ў Рызе яго імем названая вуліца.

Крыніцы

^ ^а ^б ^в ^г Janis Cakste // Encyclopædia Britannica (анг.)
^ ^а ^б ^в ^г Janis Cakste // Энцыкляпэдыя Бракгаўза (ням.)
^ ^а ^б ^в ^г Чаксте Янис // Большая советская энциклопедия (рас.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
^ ^а ^б Deutsche Nationalbibliothek Record #119378841 // Gemeinsame Normdatei (ням.) — 2012—2016.

Гэта — накід артыкула. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго.

[_873e9bf63f4175bd-1] а ^б ^в ^г Janis Cakste // Encyclopædia Britannica (анг.)

[_0111f988a2e0f978-2] а ^б ^в ^г Janis Cakste // Энцыкляпэдыя Бракгаўза (ням.)

[_6059f207d2ec9c3b-3] а ^б ^в ^г Чаксте Янис // Большая советская энциклопедия (рас.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.

[_d9efe9ae50486399-4] а ^б Deutsche Nationalbibliothek Record #119378841 // Gemeinsame Normdatei (ням.) — 2012—2016.

[1]

[2]

[4]

[3]

п а р Прэзыдэнты Латвіі
1918—1940	Яніс Чакстэ Ґустаўс Зэмґалс Албэртс Квесіс Карліс Улманіс¹ Аўгусцс Кіргенштэйнс²
1991 — сёньня	Анатолійс Гарбуноўс² Ґунціс Улманіс Вайра Віке-Фрэйбэрґа Валдзіс Затлэрс Андрыс Бэрзіньш Раймандс Вэёніс Эгілс Левітс Эдгарс Рынкевічс
1 — самаабвешчаны; 2 — выканаўца абавязкаў