Перайсьці да зьместу

Тына Біці

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Тына Біці
Tina Beattie
2005 г.
Дата нараджэньня 16 сакавіка 1955(1955-03-16) (69 гадоў)
Месца нараджэньня
Месца вучобы
Занятак прафэсарка ўнівэрсытэту
Навуковая сфэра Каталіцкая тэалёгія
Месца працы
Навуковая ступень Доктарка
Навуковы кіраўнік Урсуля Кінг
Сайт tinabeattie.com

Тына Біці (па-ангельску: Tina Beattie), сапраўднае імя Крысьціна Джэйн (анг. Christina Jane; нар. 16 сакавіка 1955) — брытанская хрысьціянская тэалягіня, пісьменьніца і аўтарка радыёпраграмаў.

Да жніўня 2020 году была прафэсаркай каталіцкіх дасьледаваньняў у Рахамптанскім унівэрсытэце ў Лёндане і дырэктаркай Цэнтру Дыгбі Сьцюарт для дасьледаваньняў рэлігіі, грамадзтва і чалавечага дабрабыту таго самага ўнівэрсытэту. На пэнсіі яна застаецца дырэктаркай Каледжу Кацярыны Сыенскай Рахамптанскага ўнівэрсытэту і піша мастацкую прозу.

Багаслоўскі ўнёсак Т. Біці адметны ў галіне ўзаемадзеяньня каталіцкай тэалёгіі і псыхааналітычнай тэорыі, гендэру і сэксуальнасьці, марыялёгіі, стасункаў тэалёгіі зь літаратурай і мастацтвам, вывучэньня атэізму і правоў жанчынаў. Цягам дзесяцігодзьдзяў яна займала прыкметную ролю ў дэбатах пра ролю жанчынаў у Каталіцкай Царкве.

Жыцьцяпіс

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Т. Біці нарадзілася ў Замбіі. Яна была настарэйшай з трох дачок у сям’і прэзьбітарыянцаў шкоцкага паходжаньня Чарлі і Нэн Бэл. Да 18-ці гадоў яна наведвала школу пры дамініканскім жаночым кляштары ў Лусацы. Пазьней яна жыла ў Парыжы, Найробі і Харарэ. Замужам за Дэйвам Біці. Працавала сакратаркай да нараджэньня чатырох дзяцей (1978, 1980, 1983 і 1986 гадоў нараджэньня). У 1986 г. яна перайшла ў рыма-каталіцтва з прэзьбітэрыянства.[1]

Пасьля пераезду ў Брысталь у 1988 годзе паступіла ў мясцовы ўнівэрсытэт на праграму тэалёгіі і рэлігіязнаўства ў 1991 годзе. У 1998 г. абараніла доктарскую дысэртацыю па тэалёгіі і сымбалізм Дзевы Марыі ў сьвятле псыхалінгвістычнай тэорыі Люс Ірыгарэ як рэсурс для аналізу хрысьціянскіх твораў пра Дзеву Марыю і Эву ў ранняй Царкве і ў найноўшай каталіцкай тэалёгіі.[1][2]

Т. Біці выкладала ў Брыстальскім унівэрсытэце і Ўэзьлі-каледжы ў Брысталі, а таксама ў Адкрытым унівэрсытэце. Яна перайшла на пастаянную пасаду ў Рахамптанскім унівэрсытэце ў 2002 годзе.[1] Пакінула пасаду прафэсаркі каталіцкіх дасьледаваньняў Рахамптанскага ўнівэрсытэту ў жніўні 2020 году. Працягвае выконваць абавязкі дырэктаркі Каледжу сьв. Кацярыны Сыенскай, які базуецца ў Рахамптанскім унівэрсытэце.[2]

Пасьля адыходу ад актыўных акадэмічных дасьледаваньняў Т. Біці засяродзілася на сваім «першапачатковым захапленьні — стварэньні мастацкай прозы».[3] Ейны першы раман «Добры сьвятар» быў апублікаваны ў 2019 г.[4]

Дзейнасьць і публікацыі

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Доктарская дысэртацыя Т. Біці пра тэалёгію і сымбалізм Дзевы Марыі ў сьвятле псыхалінгвістычнай тэорыі Люс Ірыгарэ стала асновай кнігі «Божая Маці, адвакат Эвы» (2002). Гэтыя ідэі атрымалі далейшае разьвіцьцё ў манаграфіі «Новы каталіцкі фэмінізм: тэалёгія і тэорыя» (2006).[2]

Цягам многіх гадоў Т. Біці займалася дасьледаваньнямі ўзаемадзеяньня каталіцкай тэалёгіі і псыхааналітычнай тэорыі («Тэалёгія пасьля постмадэрнізму: абагаўленьне пусткі»); тэалёгіі і тэорыі гендэру і сэксуальнасьці («Новы каталіцкі фэмінізм: тэалёгія і тэорыя»); культу Дзевы Марыі («Божая Маці, адвакат Эвы»); працаў швайцарскага каталіцкага багаслова Ганса Урса фон Бальтазара з пункту гледжаньня фэміністычнай тэалёгіі і крытычнай тэорыі; хрысьціянскай містыка і духоўнасьці; тэалягічнымі асьпектамі ў літаратуры і мастацтве; атэізму і рэлігія («Новыя атэісты»); каталіцкай маральнай тэалёгія і сацыяльнага вучэньня; рэлігіі і правоў чалавека і жанчынаў.[2]

Яна рэгулярна друкавалася ў каталіцкім штотыднёвіку «The Tablet» і газэце «The Guardian», дзе ў тым ліку апублікавала сэрыю з васьмі артыкулаў пра Тамаша Аквінскага [5]. Яна таксама выступае ў праграме «Думку дня» на радыё BBC4.[1]

Т. Біці была тэалягічным дарадцам Cafod, Каталіцкага агенцтва дабрачыннай дапамогі ў замежжы [6]; прэзыдэнтам Каталіцкай тэалягічнай асацыяцыі Вялікабрытаніі (2006-08)[7]; дырэктарам каталіцкага штотыднёвіка «The Tablet»[1].

Пасьля таго, як яна зразумела, што пытаньне ролі жанчынаў у Каталіцкай Царкве не ўваходзіць у лік прыярытэтаў Папы Францішка, Т. Біці стварыла ў сьнежні 2014 г. інтэрнэт-суполку «Каталіцкія жанчыны гавораць» [8][9].

Спрэчкі

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Універсытэт Сан-Дыега адклікае запрашэньне выступіць зь лекцыяй

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

У кастрычніку 2012 г. Універсітэт Сан-Дыега адмяніў візыт Т. Бітці пасьля з-за ціску ахвярадаўцаў універсытэту, якія асудзілі публічна выказаныя тэалягіняй разыходжаньні — на іхную думку — з маральным вучэньнем Царквы.[10] Яна павінна была прачытаць лекцыю на тэму адлюстраваньня граху і адкупленьня ў мастацтве.[11] Тэалягіня выступіла з заявай, у якой адхіліла абвінавачваньні ў адхіленьні ад дактрынальных праўдаў веры. Яна завіла, што абвінавачваньні ўтрымліваюць сур’ёзныя скажэньні ейнай тэалягічнай пазыцыі шляхам выкарыстаньня выбарачных цытатаў, якія ўжываюцца па-за іхным кантэкстам.[12] У заяве Біці патлумачыла сваё разуменьне ўласнай місіі багаслоўкі і свае перакананьні:

  • Хоць яна і зьяўляецца акадэмічнай багаслоўкай і практыкуючы каталічкай, Біці прызнае, што не зьяўляецца каталіцкай тэалягіняй, «калі маецца на ўвазе нехта зь ліцэнзіяй, упаўнаважаны выкладаць афіцыйным магістэрыюмам». Яна ведае і заўсёды паважала розніцу паміж акадэмічнымі дасьледваньнямі і тэалягічнай працай пэдагога ў каталіцкай супольнасьці.
  • Акадэмічныя тэолягі павінны прытрымлівацца «парады кардынала Ньюмана імкнуцца пашыраць такую інтэлектуальную культуру, у якой розум, а не фідэізм зьяўляецца зьяўляецца асновай пошукаў і дасьледаваньняў». У каталіцкай традыцыі розум і Адкрыцьцё прасьвятляюць адзін аднаго: «ласка ўдасканальвае прыроду». Таму розум не зьяўляецца ворагам веры.
  • Яна заўсёды і абсалютна паважала «розьніцу паміж дактрынальнымі праўдамі веры, якія становяцца вядомымі толькі дзякуючы Адкрыцьцю, і тымі праўдамі, да якіх прыходзім розумам і з дапамогай філязофскай рэфлексіі, інфармаванай натуральным правам і ва ўзаемадзеяньні з іншымі крыніцамі чалавечых ведаў». Яна заўсёды абараняла таямніцы веры: «яны зьяўляюцца граматыкай каталіцкай веры і злучаюць нашую супольнасьць разам у часе і прасторы нашага гістарычнага існаваньня». Яна ставіла пад сумнеў толькі некаторыя маральныя і сацыяльныя вучэньні, якія абапіраюцца на розум і натуральнае права, «якія ў адпаведнасьці з каталіцкай традыцыяй павінны абгрунтоўвацца такім чынам, каб католікі маглі ўступаць у дыялёг і дыскутаваць зь некатолікамі пытаньні, якія выклікаюць агульны інтарэс і вымагаюць супрацоўніцтва».
  • Яна лічыць глыбока абразьлівым тое, што некаторыя блёгеры вінавацяць яе ў абароне абортаў. Яна лічыць сябе пралайферкай, што ў ейным разуменні азначае немагчымасьць ухваліць забойства «як добры ці пахвальны ўчынак, ці то аборт, вайна, сьмяротнае пакараньне ці эўтаназія». Гэта не вызваляе хрысьціянаў, якія выступаюць супраць абортаў, мець справу з «складанымі і часта трагічнымі рэаліямі чалавечага жыцьця», што азначае, што «справядлівы клопат аб мінімізацыі выпадкаў абортаў павінен быць збалянсаваны з фактам таго, што амаль 70 000 самых бедных жанчынаў у сьвеце штогод паміраюць у выніку нелегальных абортаў, і многія тысячы жанчын атрымліваюць сур’ёзныя доўгатэрміновыя траўмы».
  • Яна прызнае, што пытаньне аб жаночым сьвятарстве асабліва складанае, бо грунтуецца на Адкрыцьці, а не на традыцыі натуральнага права. Аднак, паколькі вучэньне пра немагчымасьць святарскага высьвячэньня жанчын ніколі не было прызнана непамыльным, багасловы застаюцца вольнымі яго вывучаць і абмяркоўваць.[12]

Біскупы забараняюць Т. Біці выступіць у сваіх дыяцэзіях

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Двойчы на загад Кангрэгацыі веравучэньня брытанскія біскупы забаранялі Тыне Біці выступіць у іх дыяцэзіях на пляцоўках, якія належаць Царквы. У 2012 годзе біскуп Кліфтану Дэклан Лянґ адмяніў лекцыю, якую яна павінна была прачытаць у Кліфтанскай катэдры. Тэалягіні было паведамлена, што прычынай забароны стаў падпісаны ёй ліст у газэту «The Times», у якім сьцьвярджалася, што католікі з чыстым сумленьнем могуць падтрымліваць аднаполыя шлюбы. У 2014 г. арцыбіскуп Сэнт-Эндруса і Эдынбургу Ліо Кашлі загадаў адмяніць выступ у кляштары Сьвятой Кацярыны ў Эдынбургу на запрашэньне Эдынбурскага адзьдзелу Асацыяцыі Ньюмана. У адказ на сьцьвярджэньне арцыбіскупа пра тое, што Т. Біці «часта ставіць пад сумнеў вучэньне Царквы», тэалягіня адказала: «Ніколі ў апублікаваных працах ці выступах я выказвала сумненьні адносна дактрынальных таямніцаў каталіцкай веры». Яна адзначыла, што сьвецкія католікі маюць права на «аргументаваны і нюансаваны грамадзкі дыялёг» пра аднаполыя шлюбы.[13]

Cafod адмаўляецца звольніць Т. Біці

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Пасьля падпісаньня Тынай Біці адкрытага лісту да польскіх біскупаў з заклікам падтрымаць «раньнія, бясьпечныя і законныя» аборты, Cafod, Каталіцкае агенцтва дабрачыннай дапамогі ў замежжы, апынулася пад ціскам зволіць Т. Біці з пасады дарадцы па тэалёгіі. У сваёй заяве Cafod адзначыў, што погляды, выказаныя аўтарамі ліста, «не адлюстроўваюць пазыцыі і практыкі арганізацыі», але ў задавальненьні патрабаваньняў арганізатарам кампаніі адмовіў.[6]

Публікацыі

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Кнігі

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  •  Beattie, Tina The good priest. — Kibworth Beauchamp: Matador, 2019. — ISBN 9781789016925
  •  Beattie, Tina Theology after postmodernity : divining the void. — Oxford University Press, 2013. — ISBN 9780199566075
  •  Beattie, Tina The new atheists : the twilight of reason and the war on religion. — London: Darton,Longman & Todd, 2007. — ISBN 9780232527124
  • Marian reader : resources for the study of doctrine and devotion. — Tunbridge Wells: Burns & Oates, 2007. — ISBN 9780860123415
  •  Beattie, Tina New Catholic feminism: theology and theory. — London: Routledge, 2005. — ISBN 9780415301480
  • Gender, religion and diversity: cross-cultural perspectives. — London: Continuum, 2004. — ISBN 9780826469342
  •  Beattie, Tina Woman. — London: Continuum, 2003. — (New Century Theology). — ISBN 9780826457035
  •  Beattie, Tina Eve's pilgrimage. — Tunbridge Wells: Burns & Oates, 2002. — ISBN 9780860123231
  •  Beattie, Tina God's mother, Eve's advocate: a Marian narrative of women's salvation. — London: Continuum, 2002. — ISBN 9780826455635
  •  Beattie, Tina The last supper according to Martha and Mary. — Tunbridge Wells: Burns & Oates, 2001. — ISBN 9780860122906
  •  Beattie, Tina Rediscovering Mary: insights from the Gospels. — New York: Triumph, 1995. — ISBN 9780892438204

Крыніцы

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  1. ^ а б в г д Facts, Family, Friends and Follies
  2. ^ а б в г Tina Beattie. Personal profile. Biography
  3. ^ Who am I (анг.)
  4. ^  Beattie, Tina The good priest. — [Kibworth Beauchamp]: . — ISBN 978-1-78901-960-5
  5. ^ Thomas Aquinas, part 1: rediscovering a father of modernity | Tina Beattie 30 January 2012 г. Праверана 18 March 2021 г.
  6. ^ а б Cafod to keep Tina Beattie as adviser despite views on abortion 16 June 2016 г. Праверана 18 March 2021 г.
  7. ^ Officers of the Association
  8. ^ Home
  9. ^ Beattie, Tina "A Place at the Table: The Story of 'Catholic Women Speak' // Commonweal. — 29 March 2016. — В. 7. — Т. 143. — P. 15–18.
  10. ^ University withdraws theologian's invitation after pressure from financial contributors (анг.)
  11. ^ Trouble in Paradise Home
  12. ^ а б [Personal statement]
  13. ^ Archbishop Cushley bans female Catholic theologian from speaking (анг.)

Вонкавыя спасылкі

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Тына_Біці&oldid=2426623»