Трыптафан
Трыптафа́н — (β-індоліламінапрапіёнавая, або α-2-амінакіс-3-(1H-індол-3-іл) прапіёнавая кісьля, скар.: Тры, Трп, Trp, W) — араматычная альфа-амінакісьля. Існуе ў 2 аптычна ізамерных формах — L і D і ў выглядзе рацэмата (DL). Уяўляе сабой бясколерныя крышталі. Малекулярная маса 204,22, тэмпэратура плаўленьня 293 °C.
L-трыптафан зьяўляецца пратэінагеннай амінакісьляй і ўваходзіць у склад бялкоў усіх вядомых жывых арганізмаў. Адносіцца да шэрагу гідрафобных амінакісьляў, бо ўтрымлівае араматычнае ядро індолу. Удзельнічае ў гідрафобных і стэкінг-узаемадзеяньнях. У арганізьме чалавека і жывёл не сынтэзуецца, паступае зь бялкамі ежы[1].
Трыптафану (гэтаксама як і мэтыяніну) адпавядае толькі адзін кадон у пасьлядоўнасьці азотавых асноў генэтычнага коду — урацыл-гуанін-гуанін (УГГ)[2]. Трыптафан утвараецца з антранілавай кісьлі пры ўдзеле антранілатсынтэтазы[3].
Харчаваньне[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Трыптафан зьяўляецца адной зь незаменных амінакісьляў. Адна з найбольш вядомых хвароб, выкліканых недахопам бялку, зьяўляецца квашыёркар, распаўсюджаны пераважна ў Афрыцы, дзе аснову харчаваньня складаюць збожжавыя культуры. Пры гэтым рацыён утрымлівае вельмі мала трыптафану. Пры захворваньні квашыёркарам, асабліва ў дзяцей, якім патрабуецца шмат былкоў, назіраецца апатыя, агульныя ацёкі (з-за лішку вадкасьці ў арганізьме) і парушэньні росту[4]. Даросламу чалавеку дастаткова 2 грамаў трыптафану ў суткі[5].
| Від ежы | Утрыманьне трыптафану (мг/100 г) |
|---|---|
| Галяндзкі сыр | 790 |
| Соя | 714 |
| Плаўлены сыр | 500 |
| Сачавіца | 284 |
| Гарох, фасоля | 284 |
| Тлусты тварог | 210 |
| Яйкі | 200 |
Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- ^ Ігар Семяненя. Трыптафан // Беларуская энцыклапедыя ў 18 тамах / Генадзь Пашкоў. — Менск: Беларуская энцыкляпэдыя, 2003. — Т. 16. — С. 6. — 576 с. — 10 000 ас. — ISBN 985-11-0263-6
- ^ Пехов А. П. 2002. С. 355.
- ^ Пехов А. П. 2002. С. 373.
- ^ Кемп П, Армс К. Введение в биологию. — М.: Мир, 1988. — С. 528.
- ^ Вольга Цыбульская. Шчасьце знутры // Краіна здароўя. — 20 ліпеня 2010. — № 34 (203). — С. 5.
Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Пехов А. П. Биология с основами экологии. — СПб.: Издательство «Лань», 2002. — 672 с.
 |
Гэта — накід артыкула па хіміі. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго. |