Сяргій Жадан

Сяргій Жадан
Сяргій Жадан, 2022
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	23 жніўня 1974(1974-08-23) (50 гадоў) Старабельск, Луганская вобласьць, УССР, СССР
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці	мовазнавец, паэт, пісьменьнік, перакладнік, эсэіст, пісьменьнік навуковай фантастыкі, сцэнічны артыст, сьпявак
Гады творчасьці	1990 — цяпер
Кірунак	паэт, празаік, перакладчык, музыка
Мова	украінская мова, нямецкая, ангельская мова і расейская мова
Узнагароды	прэмія міру нямецкіх кнігагандляроў[d] (2022) Leipzig Book Fair Prize[d] (2018) Brücke Berlin Award[d] (2014) Hannah Arendt Prize[d] (2022) Book of the Year BBC Ukraine[d] (2006) Book of the Year BBC Ukraine[d] (2010) Joseph Conrad Award[d] (2009) Hubert-Burda-Preis für junge Lyrik[d] (2006) Golden Writers of Ukraine[d] (2012) Book of the Year BBC Ukraine[d] (2014) прэмія „Ангелус“[d] (2015) Q16720807? (2016) ЛітАкцент року[d] (2017) Прэмія імя Васіля Стуса[d] (2017) ЛітАкцент року[d] (2018) Jerzy Giedroyc Prize[d] (2022)
Сяргій Жадан у Вікісховішчы
http://zhadan.info/

Сяргі́й Жада́н (па-ўкраінску: Сергій Вікторович Жадан; нарадзіўся 23 жніўня 1974 году ў горадзе Старабельск, Луганская вобласьць, Украіна) — украінскі паэт, празаік, перакладчык постмадэрнісцкага кірунку. Ляўрэат шматлікіх літаратурных узнагародаў. Вызнаецца за аднаго з самых таленавітых сучасных літаратараў Украіны.

Жыцьцяпіс

У 1996 годзе Жадан скончыў Харкаўскі нацыянальны пэдагагічны ўнівэрсытэт па спэцыяльнасьці германістыка, у 1999 годзе — асьпірантуру пры ім. Быў сябрам літаратурнае карпарацыі «Червона фіра», адным са стваральнікаў часопісу «Кальміус».

Сяргій Жадан вядомы таксама як арганізатар літаратурных фэстываляў, рок-канцэртаў, пэрфомансаў. Ён прымаў актыўны ўдзел у мастацкім аздабленьні акцый грамадзянскай непакоры ў Харкаве падчас Аранжавай рэвалюцыі.

Цяпер працуе выкладчыкам у сваёй alma mater, стала жыве ў Харкаве.

Уначы 11 лютага 2017 году літаратар, які прыехаў на кніжную выставу ў Менск і Стральцоўскі паэтычны фэст, быў затрыманы беларускімі сілавікамі ў сваім пакоі ў гатэлі. Прычына — знаходжаньне ў расейскім «чорным спісе» з фармулёўкай «за датычнасць да тэрарыстычнай дзейнасьці». Жадан правёў ноч у камэры і атрымаў забарону на ўезд у Беларусь на нявызначаны тэрмін. Пасьля розгаласу і скандалу, беларускае МЗС анулявала Жадану забарону на ўезд у краіну. Разьвязаньне адбылося цягам некалькіх гадзін.

Творчасьць

Дэбютаваў у 1995 годзе зборнікам вершаў «Генэрал Юда», за 20 наступных гадоў апублікаваў 11 кніг паэзіі. У 2004 годзе выйшаў зборнік апавяданьняў С. Жадана «Біг мак», які пазьней меў шэраг перавыданьняў з дадаткамі. Таксама станам на 2016 год выйшла болей за дзесяць тамоў выбраных твораў, якія карыстаюцца вялікім попытам. Творы Жадана перакладзеныя больш чым на дзесяць моваў, у т. л. на беларускую.

Перакладае зь нямецкае, польскае, расейскае і беларускае моваў.

Вядомы як арганізатар літаратурных фэстаў, рок-канцэртаў, пэрформансаў.

Разам з гуртом «Собаки в космосі» Жадан як аўтар і выканаўца запісаў музычныя альбомы «Спортивний клуб армії» (2008), «Зброя пролетаріату»(2012), «Бийся за неї» (2014) і «Пси» (2016).

Сяргей Жадан наведваў Менск зь літаратурнымі выступамі ў 2002, 2008, 2012, 2014, 2017 гадах. У 2015 і 2016 гадах прыяжджаў у Менск разам з гуртом «Собаки в космосі».

Арыгінальная бібліяграфія

Паэтычныя зборнікі

• «Цытатнік» (1995)
• «Генэрал Юда» (1995)
• «Пэпсі» (1998)
• «The very very best poems, psychodelic stories of fighting and other bullshit» (2000)
• «Баляды пра вайну і адбудову» (2000)
• «Гісторыя культуры пачатку стагодзьдзя» (2003)
• «Цытатнік» (2005, месьціць ужо выдаваныя творы разам з тымі, што засталіся па-за межамі ранейшых зборікаў)
• «Марадона» (2007)
• «Этыёпія» (2009)
• «Лілі Марлен» (2009)
• Вогнепальні й ножові (2012)
• Жыцьцё Марыі: Кніга вершаў і перакладаў (2015, у зборнік ўвайшлі пераклады Райнэра Марыя Рыльке ды Чэслава Мілаша)
• Тампліеры: Новыя вершы, 2015—2016 (2016)

Кніжкі прозы

• «Біґ Мак» (2003)
• «Дэпэш Мод» (2004)
• «Anarchy in the UKR» (2005)
• «Гімн дэмакратычнай моладзі» (2006)
• «Біґ Мак²» (2007)
• «Варашылаўград» (2010)
• «Мэсапатамія» (2014)

Беларускія пераклады

• Раман «Дэпеш мод» / Перакл. Таццяны Урублеўскай (2006);
• Раман «Anarchy in the UKR» / Перакл. Алега Жлуткі (2012), 2023;;
• Выбранае «Украінскія авіялініі» / Перакл. Андрэя Хадановіча; з бонус-анталёгіяй «Адзінаццаць сяброў Жадана» перакладаў Алеся Аркуша, Уладзімера Арлова, Андрэя Вылінскага, Юрыя Гуменюка, Алега Жлуткі, Марыі Мартысевіч, Сяргея Прылуцкага, Марыі Пушкінай, Антона Рудака, Віталя Рыжкова (Кіеў: «Крок», 2015);
• Раман «Варашылаўград» на беларускую пераклаў Віталь Латыш (Мн.: «Логвінаў», 2016).
• Вершы / Сяргій Жадан. — Мінск : Зміцер Колас, 2018. — 119, [1] с. — («Паэты планеты»). Пераклад Андрэя Хадановіча;
• Інтэрнат : [раман] / Сяргій Жадан; пер. з укр. Н. Бабінай. — Мінск : А. М. Янушкевіч, 2019.
• Месапатамія. — 2023.
• Іншае імя любові. — 2023.

Прэміі

• 2010 — украінская прэмія «Кніга году Бі-Бі-Сі — 2010» за кнігу «Варашылаўград»
• 2006 — украінская прэмія «Кніга году Бі-Бі-Сі — 2006» за кнігу «Капітал»

Вонкавыя спасылкі

Па-беларуску

• Пра Жадана на «ПрайдзіСвет»
• Артыкул А. Хадановіча «Дазвольце пазнаёміць: Сяргій Жадан»
• Раман «Дэпэш мод» у перакладзе Тацяны Ўрублеўскай
• Вершы ў ARCHE
• Вершы ў ARCHE Спампаваць «Украінскія авіялініі» Жадана ў фармаце rtf (глядзіце зьмест).
• Пераклады ў ЛітРАЖ

Па-ўкраінску

• Вершы на Поетиці
• Творы Жадана на Потягу-76