Трыест: розьніца паміж вэрсіямі
д r2.7.2) (робат дадаў: mr:त्रिएस्ते |
шаблён-картка, дапаўненьне |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
{{Мястэчка |
|||
⚫ | |||
|Назва= |
| Назва = Трыест |
||
| Назва ў родным склоне = Трыесту |
|||
|Памер=300 |
|||
| Няпэўная назва = |
|||
|Пазыцыя=right |
|||
| Арыгінальная назва = |
|||
⚫ | |||
| Краіны = Італіі |
|||
⚫ | |||
| Герб = Free Territory of Trieste coat of arms.svg |
|||
⚫ | |||
| Сьцяг = |
|||
⚫ | |||
| Гімн = |
|||
⚫ | |||
| Першыя згадкі = |
|||
⚫ | |||
| Горад з = |
|||
| Магдэбурскае права = |
|||
| Былыя назвы = |
|||
| Былая назва = |
|||
| Мясцовая назва = |
|||
| Адміністрацыйная адзінка = |
|||
| Назва адміністрацыйнай адзінкі = |
|||
| Адміністрацыйная адзінка2 = |
|||
| Назва адміністрацыйнай адзінкі2 = |
|||
| Адміністрацыйная адзінка3 = |
|||
| Назва адміністрацыйнай адзінкі3 = |
|||
| Сельсавет = |
|||
| Пасялковы савет = |
|||
| Кіраўнік = |
|||
| Імя кіраўніка = |
|||
| Плошча = 84.5 |
|||
| Вышыня = |
|||
| Колькасьць насельніцтва = 205,194 |
|||
| Год падліку насельніцтва = 2011 |
|||
| Шчыльнасьць насельніцтва = 2429 |
|||
| Колькасьць двароў = |
|||
| Часавы пас = +1 |
|||
| Летні час = +2 |
|||
| Тэлефонны код = 040 |
|||
| Паштовы індэкс = 34100 |
|||
| Аўтамабільны код = |
|||
| Выява = Stadtzentrum Triest.jpg |
|||
| Апісаньне выявы = |
|||
| Шырата паўшар'е = паўночнае |
|||
| Шырата градусаў = 45 |
|||
| Шырата хвілінаў = 39 |
|||
| Шырата сэкундаў = |
|||
| Даўгата паўшар'е = усходняе |
|||
| Даўгата градусаў = 13 |
|||
| Даўгата хвілінаў = 46 |
|||
| Даўгата сэкундаў = |
|||
| Пазыцыя подпісу на мапе = |
|||
| Водступ подпісу на мапе = |
|||
| Commons = Category:Triest |
|||
| Сайт = |
|||
| Колер = {{Колер|Італія}} |
|||
}} |
}} |
||
⚫ | '''Трыест''' ({{lang-it|Trieste}}, {{lang-sl|Trst}}, {{lang-hr|Trst}}, {{lang-la|Tergeste, Tergestum}}) — горад у італьянскім рэгіёне [[Фрыўлі-Вэнэцыя-Джулія]], адміністрацыйны цэнтар аднайменнай правінцыі. У мінулым — вольны імпэрскі горад, сталіца Аўстрыйскага Прымор’я, адасобленая свабодная тэрыторыя. |
||
⚫ | '''Трыест''' ({{lang-it|Trieste}}, {{lang-de|Triest}}, {{lang-sl|Trst}}, {{lang-hr|Trst}}, {{lang-la|Tergeste, Tergestum}}) — горад у італьянскім рэгіёне [[Фрыўлі-Вэнэцыя-Джулія]], адміністрацыйны цэнтар аднайменнай правінцыі. У мінулым — вольны імпэрскі горад, сталіца [[Аўстрыйская імпэрыя|Аўстрыйскага]] Прымор’я, адасобленая свабодная тэрыторыя. |
||
⚫ | Трыест разьмешчаны ў глыбіні [[Трыесцкі заліў|Трыесцкага заліва]] [[Адрыятычнае мора|Адрыятычнага мора]], за 145 км на ўсход ад [[Вэнэцыя|Вэнэцыі]], побач з славенскай |
||
⚫ | Трыест разьмешчаны ў глыбіні [[Трыесцкі заліў|Трыесцкага заліва]] [[Адрыятычнае мора|Адрыятычнага мора]], за 145 км на ўсход ад [[Вэнэцыя|Вэнэцыі]], побач з [[Славенія|славенскай]] граніцай. Паводле зьвестак перапісу 1991 году, насельніцтва горада складала 231,000 чалавек; а па стане на [[31 сьнежня]] [[2011]] — 205 194 чалавек. Заступнікам гораду лічыцца пакутнік Св. Юст Трыесцкі. Сьвята гораду — [[3 лістапада]]. |
||
== Гісторыя == |
|||
У час, калі [[Рымская імпэрыя|рымляне]] заснавалі [[Аквілея|Аквілею]], у раёне сучаснага Трыесту жылі [[Кельты|кельцкія]] ды [[Ілярыйцы|ілярыйскія]] плямёны. Першыя згадкі аб Трыесьце, пад назвай Тэргестэ (ад [[Славенская мова|славенскага]] ''trg'' — рынак, гандлёвы пляц) адносяцца да [[104 г. да Н.Х.]] і належаць [[Грэцыя|грэцкаму]] географу [[Артэмідор Эфэскі|Артэмідору Эфэскаму]]: у гэты час горад быў ужо [[Рымская імпэрыя|рымскім]]. |
|||
Пасьля заняпаду ў [[476]] годзе [[Заходняя Рымская імпэрыя|Заходнярымскае імпэрыі]], Трыест падзяліў лёс астатніх [[Істрыя|істрыйскіх]] гарадоў, пабачыўшы [[Остготы|остготаў]], [[Бізантыя|бізантыйцаў]], [[Лянгабарды|лянгабардаў]], пакуль не ўвайшоў у [[774]] у склад імпэрыі [[Карл Вялікі|Карла Вялікага]]. Затым ім кіравалі біскупы, а ў [[1203]] горад захапілі [[Вэнэцыянская рэспубліка|вэнэцыянцы]]. З [[1382]] да [[1918]] горад становіцца [[Габсбургі|габсбурска]]—[[Аўстрыя|аўстрыйскім]]. З [[1719]] да [[1891]] меў статус Вольнага порту і быў адзіным буйным портам Аўстрыі. З [[1809]] да [[1814]] быў акупаваны [[Францыя|французамі]]. Пасьля заснаваньня ў [[1861]] [[Італія|Італьянскай дзяржавы]], у населеным пераважна [[Італьянская мова|італамоўным]] насельніцтвам Трыесьце зьявіўся антыаўстрыйскі рух, мэтай якога было далучэньне гораду да Італіі. Па сканчэньні [[Першая Сусьветная вайна|Першай Сусьветнай вайны]], [[29 кастрычніка]] [[1918]], была заснаваная новая паўднёваславянская дзяржава — [[Каралеўства Югаславія]], у склад якой першапачаткова ўвайшоў і Трыест (на той час колькасьць [[Славенцы|славенцаў]] у пэрыфэрыйных раёнах дасягала 18%). Аднак паводле падпісанай у верасьні [[1919]] Сэн-Жэрмэнскай дамовы, Трыест, разам з усёй [[Істрыя]]й і [[Усходняя Фрыулія|Усходняй Фрыуліяй]], перайшоў да [[Італія|Італіі]]. У час панаваньня [[Фашызм|фашыстаў]] адбывалася італьянізацыя славенскага насельніцтва. Па сканчэньні [[Другая Сусьветная вайна|Другой Сусьветнай вайны]], у [[1947]] годзе, хаўрусьнікамі была абвешчаная [[Вольная тэрыторыя Трыесту]]. Паводле Лёнданскай дамовы [[1954]] году гэтая тэрыторыя была падзеленая паміж [[Італія]]й і [[Югаславія]]й (горад Трыест адыйшоў першым). У [[1975]] дамаркацыйная лінія афіцыйна стала дзяржаўнай граніцай дзьвюх краінаў. З уваходам [[Славенія|Славеніі]] у [[2004]] у [[Эўразьвяз]] і далучэньнем яе ў [[2007]] да [[Шэнгенская зона|шэнгенскай зоны]] Трыест перастаў быць горадам на ўскрайку Эўразьвязу, якім ён быў некалькі дзесяцігодзьдзяў. |
|||
⚫ | |||
<gallery> |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
</gallery> |
|||
== Вонкавыя спасылкі == |
== Вонкавыя спасылкі == |
Вэрсія ад 23:35, 11 сьнежня 2012
Трыест | |||||
| |||||
Плошча: | 84.5 км² | ||||
Насельніцтва (2011) • колькасьць: • шчыльнасьць: |
205,194 2429 | ||||
Часавы пас: • летні час: |
UTC+1 UTC+2 | ||||
Тэлефонны код: | 040 | ||||
Паштовы індэкс: | 34100 | ||||
Геаграфічныя каардынаты: | 45°39′ пн. ш. 13°46′ у. д. / 45.65° пн. ш. 13.767° у. д.Каардынаты: 45°39′ пн. ш. 13°46′ у. д. / 45.65° пн. ш. 13.767° у. д. | ||||
Трыест на мапе Італіі Трыест | |||||
Галерэя здымкаў у Wikimedia Commons |
Трыест (па-італьянску: Trieste, па-нямецку: Triest, па-славенску: Trst, па-харвацку: Trst, па-лацінску: Tergeste, Tergestum) — горад у італьянскім рэгіёне Фрыўлі-Вэнэцыя-Джулія, адміністрацыйны цэнтар аднайменнай правінцыі. У мінулым — вольны імпэрскі горад, сталіца Аўстрыйскага Прымор’я, адасобленая свабодная тэрыторыя.
Трыест разьмешчаны ў глыбіні Трыесцкага заліва Адрыятычнага мора, за 145 км на ўсход ад Вэнэцыі, побач з славенскай граніцай. Паводле зьвестак перапісу 1991 году, насельніцтва горада складала 231,000 чалавек; а па стане на 31 сьнежня 2011 — 205 194 чалавек. Заступнікам гораду лічыцца пакутнік Св. Юст Трыесцкі. Сьвята гораду — 3 лістапада.
Гісторыя
У час, калі рымляне заснавалі Аквілею, у раёне сучаснага Трыесту жылі кельцкія ды ілярыйскія плямёны. Першыя згадкі аб Трыесьце, пад назвай Тэргестэ (ад славенскага trg — рынак, гандлёвы пляц) адносяцца да 104 г. да Н.Х. і належаць грэцкаму географу Артэмідору Эфэскаму: у гэты час горад быў ужо рымскім.
Пасьля заняпаду ў 476 годзе Заходнярымскае імпэрыі, Трыест падзяліў лёс астатніх істрыйскіх гарадоў, пабачыўшы остготаў, бізантыйцаў, лянгабардаў, пакуль не ўвайшоў у 774 у склад імпэрыі Карла Вялікага. Затым ім кіравалі біскупы, а ў 1203 горад захапілі вэнэцыянцы. З 1382 да 1918 горад становіцца габсбурска—аўстрыйскім. З 1719 да 1891 меў статус Вольнага порту і быў адзіным буйным портам Аўстрыі. З 1809 да 1814 быў акупаваны французамі. Пасьля заснаваньня ў 1861 Італьянскай дзяржавы, у населеным пераважна італамоўным насельніцтвам Трыесьце зьявіўся антыаўстрыйскі рух, мэтай якога было далучэньне гораду да Італіі. Па сканчэньні Першай Сусьветнай вайны, 29 кастрычніка 1918, была заснаваная новая паўднёваславянская дзяржава — Каралеўства Югаславія, у склад якой першапачаткова ўвайшоў і Трыест (на той час колькасьць славенцаў у пэрыфэрыйных раёнах дасягала 18%). Аднак паводле падпісанай у верасьні 1919 Сэн-Жэрмэнскай дамовы, Трыест, разам з усёй Істрыяй і Усходняй Фрыуліяй, перайшоў да Італіі. У час панаваньня фашыстаў адбывалася італьянізацыя славенскага насельніцтва. Па сканчэньні Другой Сусьветнай вайны, у 1947 годзе, хаўрусьнікамі была абвешчаная Вольная тэрыторыя Трыесту. Паводле Лёнданскай дамовы 1954 году гэтая тэрыторыя была падзеленая паміж Італіяй і Югаславіяй (горад Трыест адыйшоў першым). У 1975 дамаркацыйная лінія афіцыйна стала дзяржаўнай граніцай дзьвюх краінаў. З уваходам Славеніі у 2004 у Эўразьвяз і далучэньнем яе ў 2007 да шэнгенскай зоны Трыест перастаў быць горадам на ўскрайку Эўразьвязу, якім ён быў некалькі дзесяцігодзьдзяў.
Галерэя
-
Плошча Адзінства Італіі ў Трыесьце
-
Замак Мірамарэ
-
Статуя Джэймзу Джойсу
-
Сабор Сан Джуста
-
пейзаж
-
Маяк
Вонкавыя спасылкі
Трыест — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў