Р

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Літара кірыліцы Р
Рр
Выява
 Н Њ О П 'Р' С Т Ћ Ќ 
Беларускі альфабэт:
 М Н О П Р С Т У Ў 
У лацінцы R · r
Зьвесткі
Тып асноўная кірыліца, альфабэтны;
Гук [r], [ɹ]
Кадаваньне
Назва ў Юнікодзе cyrillic capital letter er
cyrillic small letter er
Юнікод Р: U+0420
р: U+0440
HTML Р‎: &#1056, &#x420
р‎: &#1088, &#x440
UTF-16 Р‎: 0x420
р‎: 0x440
URL-код Р: %D0%A0
р: %D1%80
усе сымбалі · лацінка · кірыліца · грэцкія · дыякрытыкі · валюты · дапамога

Р, р (эр; курсіў: Р р) — 18-я літара беларускага кірылічнага альфабэту. Выкарыстоўваецца таксама ў пісьменнасьцях некаторых неславянскіх народаў. У стара- і царкоўнаславянскім альфабэтах носіць назву «рьци» (ст.-сл.) ці «рцы» (ц.-сл.), што азначае «Рэчэ, кажы» (загадны лад ад дзеяслова «рещи»).

У кірыліцы звычайна лічыцца 18-ай паводле ліку і выглядае як ; у глаголіцы паводле ліку 19-я, мае выгляд .

Паходжаньне кірылічнай літары — грэцкая ро (Ρ, ρ).

У стараславянскай мове Р магла быць і цьвёрдай, і мяккай. Асобнай літары для мяккага Р не існавала. У некаторых выпадках Р было складаўтваральным: тръгъ, врьхъ. Складовы характар гуку р старажытныя пісцы перадавалі спалучэньнямі ръ, рь. Пры чытаньні стараславянскіх пісьмаў варта разумець, што вышэйзгаданыя спалучэньні вымаўляюцца як адзіны складовы гук р толькі ў тым выпадку, калі ў беларускай мове ім адпавядаюць спалучэньні -ор-, -ер- : торг, верх. У адваротным выпадку спалучэньня ръ, лъ, пазначаюць гук р і адпаведны кароткі галосны.

У беларускай літаратурнай мове зычны [р] заўсёды цьвёрды й ня мае адпаведнага мяккага.

Лічбавае значэньне[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Пры клясіфікацыйным падзеле мае значэньне «трынаццаты» (група «М»), пры лічбавай нумарацыі — дадатковае значэньне для разьмежаваньня прадметаў пад адным нумарам (шыфр № 9 р).

У стараславянскай і царкоўнаславянскай мовах Р мае значэньне лічбы — 100.