Праліў
Перайсьці да навігацыі
Перайсьці да пошуку
|
|
Паступіла прапанова перанесьці гэты артыкул у Пратока. |
|---|
Пралі́ў (пратока[1][2][3]) — водная прастора, разьмешчаная паміж двума ўчасткамі сушы і якая злучае сумежныя водныя басэйны або іх часткі.
Характарыстыкі праліваў[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Пралівы характарызуюцца даўжынёй, найменшай і найбольшай шырынёй і глыбінёй. Таксама паказваецца кірунак і хуткасьць плыні. Для суднаходных праліваў складзеныя лоцыі.
Самы доўгі праліў на Зямлі — Мазамбіцкі праліў, даўжыня 1760 кілямэтраў. Самы шырокі праліў на Зямлі — праліў Дрэйка, шырыня 820 кілямэтраў.
Клясыфікацыя праліваў[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Пралівы паводле басэйну акіяна[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Праліў, зьмешчаны ў басэйне аднаго акіяна (праліў Дарданэлы, Атлянтычны акіян).
- Праліў, які злучае басэйны двух акіянаў (Бэрынгаў праліў, Ціхі і Паўночны Ледавіты акіян).
Пралівы паводле кантынэнтаў[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Праліў, берагі якога прыналежаць аднаму кантынэнту (Скагерак, Эўропа).
- Праліў, берагі якога прыналежаць розным кантынэнтам (Гібральтар, Эўропа і Афрыка).
Паводле тэрытарыяльнай прыналежнасьці або міжнародным статусе[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Міжнародныя, гэта значыць адкрытыя для праходу суднаў усіх дзяржаваў на роўных умовах (Сынгапурскі праліў).
- Уваходныя ў тэрытарыяльныя воды аднаго (Басфор, Турэччына) або некалькіх дзяржаваў (Керчанскі праліў, Расея і Украіна). У гэтым выпадку праход суднаў іншых дзяржаваў можа ажыцьцяўляцца на адплатнай або бязвыплатнай аснове.
Найважныя пралівы паводле акіянаў[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Атлянтычны акіян[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Вялікі Бэльт
- Басфор
- Гібральтарскі праліў
- Дарданэлы
- Дацкі праліў
- Праліў Дэйвіса
- Праліў Дрэйка
- Катэгат
- Кафірэфс
- Керчанскі праліў
- Ля-Манш
- Малы Бэльт
- Мэсынскі праліў
- Атранта
- Па-дэ-Кале, ён жа Дуўрскі
- Скагерак
- Фларыдзкі праліў
- Эрэсун, ён жа Зунд
- Юкатанскі праліў
Індыйскі акіян[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Паўночны Ледавіты акіян[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Праліў Вількіцкага
- Гудзонаў праліў
- Праліў Дзьмітрыя Лапцева
- Карскія Вароты
- Праліў Лонга
- Маточкін шар
- Праліў Саньнікава
- Праліў Шокальскага
- Югорскі шар
Ціхі акіян[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Бэрынгаў праліў
- Зондзкі праліў
- Карэйскі праліў
- Праліў Кука
- Праліў Лапэруза
- Магеланаў праліў
- Макасарскі праліў
- Малацкі праліў
- Сынгапурскі праліў
- Тайванскі праліў
- Татарскі праліў
- Торэсаў праліў
- Цугару, ён жа Сангарскі праліў
- Праліў Карымата
Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- ^ Мікалай Азбукін, Лявон Більдзюкевіч. пролив — пратока // Географічныя й космографічныя тэрміны і назовы нябесных цел. — Менск: Інбелкульт, 1923. — (Беларуская навуковая тэрміналёгія).
- ^ Мікола Байкоў, Сьцяпан Некрашэвіч. пратока ж. — проток, пролив // Беларуска-расейскі слоўнік. — Менск: Дзяржаўнае выдавецтва Беларусі, 1925. — ISBN 5-341-00918-5
- ^ Мікола Байкоў, Андрэй Бараноўскі. пролив — пратока // Практычны беларускі вайсковы слоўнік / старш.кам. П. Валасноў. — Менск: Вайсковая камісія пры Інбелкульце, 1927. — (Беларуская навуковая тэрміналёгія).