Отакар Бржэзіна

	Отакар Бржэзіна
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	13 верасьня 1868[…] або 12 верасьня 1868; Початкі[d][…];
Памёр	25 сакавіка 1929[…] (60 гадоў); Ярамержыцы-над-Рокітнау[d][…];
Пахаваны	Cemetery in Jaroměřice nad Rokytnou[d];
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці	пісьменьнік, паэт, настаўнік, эсэіст, празаік
Жанр	паэзія
Мова	чэская мова
Узнагароды	ганаровы доктар[d] (1919) Чэшская дзяржаўная прэмія па літаратуры[d] (1928)
Подпіс
	Отакар Бржэзіна ў Вікісховішчы

Отакар Бржэзіна (па-чэску: Otokar Březina, сапраўднае імя Вацлаў Ебавы; 13 верасьня 1868 — 25 сакавіка 1929) — чэскі паэт.

Біяграфія

Нарадзіўся ў мястэчку Пачаткі. Першыя літаратурныя спробы, выдаваныя пад псэўданімам Вацлаў Даншаўскі, адносяцца да гадоў навучаньня ў гімназіі ў Тэлчы (1883—1887). Першыя апублікаваныя вершы маюць эпічны характар і зь лёгкім сацыяльным падтэкстам апісваюць звычайныя жыцьцёвыя гісторыі. У прозе трымаецца наіўна-бадзёрага гумару, з дапамогай якога спрабуе намаляваць розныя чалавечыя тыпы. У прозе адчувальны ўплыў Яна Нэруды. Пасьля заканчэньня гімназіі працуе настаўнікам, жыве на самоце з пачуцьцём адзіноты і нерэалізаванасьці.

У 1887—1892 гадах піша пераважна прозу. Адмаўляецца ад гумарыстычнага тону, творы гэтага пэрыяду носяць прыкметы натуралізму, галоўнымі матывамі стаюцца сьмерць, згадкі пра мінулае і непераадольная адзінота. Навэлы «Důležitý den života příštipkáře», «Protější okno».

У 1890—1891 гадах узьнікае «Román Eduarda Brunnera», які аўтар праз год сам зьнішчыў. Няўдача гэтага раману, у які Отакар Бржэзіна ўкладаў шмат аўтарскіх надзеяў, стала прычынай творчага крызісу. Ён захапляецца Бадлерам і Шапэнгаўэрам, у творах пераважаюць пэсымістычныя, мэлянхалічныя настроі. Прымае Шапэнгаўэрава ўяўленьне пра сьвет як абсалютны самападман і ілюзыю. У гэты час узьнікае тэорыя арыстакратычнай выключнасьці мастацтва. Отакар Бржэзіна стаецца з рэалістычнага празаіка паэтам-сымбалістам.

У гэты час чэская літаратура перажывала крызіс і стаяла на парозе неабходнасьці пераходу да новых мастацкіх сродкаў. Шмат паэтаў рэзка зьмяняюць характар сваёй творчасьці (Антанін Сова, Карэл Главачэк, Станіслаў Костка Нойман, Іржы Карасэк зь Львовіцаў), пачынаецца новая эпоха ў літаратурнай крытыцы (Францішак Ксавэр Шальда).

У 1907 годзе Отакар Бржэзіна перастае займацца літаратурнай творчасьцю.

Два разы (у 1924 і 1928 гадах) быў намінаваны на Нобэлеўскую прэмію ў галіне літаратуры.

Літаратурная творчасьць

Паэтычная творчасьць Отакара Бржэзіны, знаходзячыся на памежжы мастацтва і філязофскай мэдытацыі, належыць да каштоўнасьцяў эўрапейскага літаратурнага сымбалізму. Цалкам у суладзьдзі з сымбалістычнай тэорыяй паэт успрымаў рэлігійныя факты як сымбалі. Хаця канстанты аўтарскага мастацкага сьвету знаходзяцца пад пэўным уплывам хрысьціянства, ягоны духоўны сьвет не кіруецца законамі хрысьціянскай духоўнасьці, а прасякнуты духоўнасьцю філязофскага ідэалізму. Літаратурная творчасьць Отакара Бржэзіны знаходзіцца на вяршыні чэскага сымбалізму. Сымбалісцкія сродкі выразнасьці ў паэта хутка аўтаматызаваліся, ператвараліся ў мэтафарычныя клішэ, праз гэта сымбалізм хутка страчваў сваю мастацкую сутнасьць. Таму многія паэты ў хуткім часе адышлі ад сымбалізму (Антанін Сова), а новае пакаленьне ўжо стаіць на новых, антысымбалісцкіх пазыцыях (Франя Шрамэк, Францішак Гельнэр, Віктар Дык, Карэл Томан)

Бібліяграфія (паэтычныя зборнікі)

«Tajemné dálky» (1895) («Таемныя далячыні»)
«Svítání na západě» (1896) («Сьвітаньне на захадзе»)
«Větry od pólů» (1897) («Вятры з палюсоў»)
«Stavitelé chrámu» (1899) («Будаўнікі храму»)
«Ruce» (1901) («Рукі»)

Крыніцы

^ ^а ^б Otakar Brezina // Encyclopædia Britannica (анг.)
^ ^а ^б Otokar Březina // Энцыкляпэдыя Бракгаўза (ням.)
^ ^а ^б ^в ^г ^д Нацыянальная служба Чэскай рэспублікі
^ Březina, Otokar // Regionální osobnosti (чэс.)
^ ^а ^б Архіў прыгожых мастацтваў — 2003.
^ ^а ^б Vědecká knihovna v Olomouci Otokar Březina // REGO (чэс.)
^ BillionGraves (анг.) — 2011.
^ Březina, Otokar, 1868-1929 // CONOR.SI

Вонкавыя спасылкі

Отакар Бржэзіна — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

[_02fb1a7d9803d24f-1] а ^б Otakar Brezina // Encyclopædia Britannica (анг.)

[_7816c21afa276fa4-2] а ^б Otokar Březina // Энцыкляпэдыя Бракгаўза (ням.)

[_25ab9356f791f8a2-3] а ^б ^в ^г ^д Нацыянальная служба Чэскай рэспублікі

[_04fe01c19e72d3a3-4] Březina, Otokar // Regionální osobnosti (чэс.)

[_cd0291664ef7ba6b-5] а ^б Архіў прыгожых мастацтваў — 2003.

[_fff584615680657b-6] а ^б Vědecká knihovna v Olomouci Otokar Březina // REGO (чэс.)

[_6f819e7ab451cadc-7] BillionGraves (анг.) — 2011.

[_9a11f26bfdf3de9e-8] Březina, Otokar, 1868-1929 // CONOR.SI

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]