Лебедзь (герб)

Лебедзь
Герб Лебедзь
Выява гербу Лебедзь у палацы ў Сандамескім Баранаве
Апісаньне
Лебедзь у Вікісховішчы

Ле́бедзь (па-польску: Łabędź, таксама Cygnus, Lambacz, Łabuć, Łambęć, Skrzynno, Skrzyński, Junosza) — прыватны герб, якім карысталіся больш за 220 родаў Польшчы і ВКЛ. Вядомы з XII стагодзьдзя. Паводле легенды паходзіць ад Пятра з роду дацкіх каралёў, насамрэч — ад Пятра Ўластовіца. Упершыню герб ужыў куяўскі рыцар Мецлаў з Канецку ў 1326 годзе. У ВКЛ пасьля Гарадзельскай уніі 1413 году.

Апісаньне

У чырвоным полі сярэбраны лебедзь. Клейнод — над прылбіцай з каронаю такі самы лебедзь.

Узгадкі

• 1326 — Мецлаў з Канецка
• 1412 — Дунін з Краёва, падкаморы берасьцейска-куяўскага ваяводзтва
• 1414 — Дунін, падкаморы каронны
• 1427 — Ян з Коніна, падсудак земскі сандамерскі
• 1430 — Ян Барута, кухмістар (1413), войскі (1419) і падсудак сандамерскі (1434)
• 1434 — Рачка Табутавіч — упершыню ў ВКЛ
• 1438 — Павал Збажэнскі й Станіслаў Цьвікла з Коніна
• 1445 — Мацей зь Бязводава

Роды гербу Лебедзь

Авадоўскія, Артынскія, Астроўскія, Атоскія, Аўдыцкія, Баґдановічы, Баґданоўскія, Балашкі, Бальбасы, Баневічы, Баркоўскія (набілітаваныя ў 1775), Бартадзейскія, Бельскія, Біржышкі, Блашкоўскія, Блінструбы, Брэанскія, Буйніцкія, Буркарты (набілітаваныя ў 1532), Бутрымовічы, Бяловічы, Бялоўскія, Бярвальдзкія, Бяржанскія, Бярнацкія, Вадзірадзкі, Ваенскія, Вайткевічы, Валадкевічы, Валентыновічы, Валяшынскія, Варшэўскія, Вашэвічы, Вемсевічы, Відэйкі, Войшкі, Вэйсэнгофы, Ґалґіневічы, Ґаліґунты, Ґалінскія, Галоўчынскія (князі), Ґанцкавы, Гарадыйскія, Гарашэвічы, Гарбачэўскія, Ґасьцікоўскія, Гатоўскія, Ґелдоўскія, Ґердоўскія, Ґінвілы, Ґірскія, Ґлішчынскія, Ґлушэўскія, Ґрадзінскія, Ґрадзіскія, Ґраеўскія, Ґрамацкія (набілітаваныя 1550), Ґрудзінскія, Грышкевічы, Ґунчажэвічы (набілітаваныя 1634; таксама Ґанцажэвічы), Ґуркевічы, Ґурковічы, Ґурскія, Дабжынскія, Дабулевічы, Дамнёўскія, Даўґялы, Дашчынскія, Долґерты, Доўґірды, Дуніны (графы СРІ 1547, зацьверджаны ў Рэчы Паспалітай і Саксоніі 23 жніўня 1738, Галічыне 1782, Царстве Польскім 1837, 1861), Дуніны-Баркоўскія (Вінцэнт, Францішак, Тытус, Генрык, Станіслаў атрымалі 12 кастрычніка 1818 графскі тытул у Астрыйскай імпэрыі, пацьверджаны ў Царстве Польскім 27 траўня 1821), Дуніны-Бжазінскія, Дуніны-Вансовічы (1824 графы ў Царстве Польскім), Дуніны-Вольскія, Дуніны-Ґазьдзікоўскія, Дуніны-Ґалавінскія, Дуніны-Гатніцкія, Дуніны-Глушынскія, Дуніны-Дамуёўскія, Дуніны-Жухоўскія, Дуніны-Збажынскія, Дуніны-Карвіцкія, Дуніны-Кжаслаўскія, Дуніны-Кжчаноўскія, Дуніны-Кунінскія (Кунінскія), Дуніны-Лабемцкія, Дуніны-Ліпскія, Дуніны-Любсінскія, Дуніны-Мадлішэўскія, Дуніны-Марцінкевічы, Дуніны-Мячынскія, Дуніны-Пжысталоўскія, Дуніны-Раескія, Дуніны-Русіноўскія, Дуніны-Рускоўскія, Дуніны-Скжынскія, Дуніны-Смашэўскія, Дуніны-Стжашкоўскія, Дуніны-Сулґастоўскія, Дуніны-Суліґастоўскія, Дуніны-Шпоты, Дуніны-Ястжэмбскія, Душнікевічы, Душынскія, Жукоўскія, Жухоўскія, Завішы, Залескія, Заліґоўскія, Ібянскія, Ішлінскія, Казельскія, Казіцкія, Казялецкія, Калачкі (набілітаваныя 1555), Камароўскія, Камянамойскія, Кандарэвічы, Кансіноўскія, Кантовічы, Канчэвічы, Канямойскія, Капусьцінскія, Карвацкія, Карнкоўскія, Каспэрскія, Кастжаёўскія, Кезґайлы, Кемплічы, Кемстовічы, Кемстоўскія, Клапоцкія, Козічы, Кормулты, Косы, Краеўскія (Краёўскія), Крачоўскія, Кудрэвічы, Кульвеці, Куніцкія, Кунцэвічы, Лабемдзкія, Лабенцы, Ліпчынскія, Лэмґаніцкія (набілітаваныя 1547), Любенскія, Маеўскія, Маеўскія ІІ (набілітаваныя 1768), Мажэйкі (Мазэйкі), Манстолды, Маркевічы, Мартусевічы, Марцінкевічы, Марцінчыкі, Матушэвічы (графы ў Расейскай імпэрыі 1824), Матышэвічы, Мацяёвічы, Мікалаевічы, Мілашэвічы (Анджэй атрымаў францускі баронскі тытул 15 жніўня 1809), Мініґайлы, Місопады, Мясаеды, Мяшчанскія, Нямекшы, Нямешкі, Паласкія, Памескія, Панткоўскія, Пемткоўскія, Петрашкевічы, Петрусевічы, Пжыхоўскія, Пжышоўскія, Пілескія, Плётцы, Полібы, Прокулбіскія, Прымусы, Пянткоўскія, Радастоўскія, Радзівіловічы, Радонскія, Растоскія, Ратынскія, Рафалоўскія, Рафароўскія, Садкоўскія, Сакалоўскія, Саламановічы, Сарторыюшы (набілітаваныя 1792), Сасулічы, Станіславовічы, Стаскевічы, Стосы (набілітаваныя 1790 ці 1791), Студзінскія, Судывоі, Сьлепсьці, Сьміґлевічы, Сьмялкоўскія, Сэбастыяновічы, Сямашкі, Сямнішкі, Таленці (індыгенат 1685), Тальвашы, Тамасевічы, Танаеўскія, Таўцівілы, Тжабіскі, Тжсінскія, Тодты, Тумлінскія, Тэлефус (Талафус), Урбановічы, Філіпакі, Цялевічы, Цямніцкія, Чаевічы, Шампінскія, Шастакоўскія, Швіхоўскія, Шостакі, Шпатанскія, Шпатоўскія, Шторсы Штосы), Шэметы, Юдыцкія, Юндзілы, Юневічы, Яґеловічы, Ялґалдовічы, Янчэўскія, Яўґелы,

Дадатковыя зьвесткі

Гербам карыстаўся падскарбі земскі ВКЛ Андрэй Завіша (1598—1604), у гэты час ён зьмяшчаўся на манэтах ВКЛ — літоўскіх траяках 1598—1603 гадоў.

Літаратура

• Herby szlachty polskiej, S. Górzyński, J.Kochanowski, Warszawa 1992.

Вонкавыя спасылкі

• Гербы беларускае шляхты