Курт Вонэгут
| Курт Вонэгут | |
| Kurt Vonnegut jr. | |
 | |
| Асабістыя зьвесткі | |
|---|---|
| Нарадзіўся | 11 лістапада 1922[1][2][3][…] Індыянапаліс, Злучаныя Штаты Амэрыкі |
| Памёр | 11 красавіка 2007[4][1][2][…] (84 гады) Мангэтан, Злучаныя Штаты Амэрыкі |
| Бацькі | Kurt Vonnegut, Sr.[d] Edith Vonnegut[d] |
| Сужэнец | Jill Krementz[d] |
| Дзеці | Mark Vonnegut[d] і Edith Vonnegut[d] |
| Літаратурная дзейнасьць | |
| Род дзейнасьці | празаік, эсэіст |
| Гады творчасьці | 1951–2007 |
| Жанр | Постмадэрнізм |
| Мова | ангельская |
| Узнагароды | |
| Подпіс | 
|
| https://www.vonnegut.com | |
Курт Во́нэгут малодшы (па-ангельску: Kurt Vonnegut jr.; 11 лістапада 1922 — 11 красавіка 2007) — амэрыканскі пісьменьнік-фантаст.
Біяграфія
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Нарадзіўся ў горадзе Індыянапаліс, штат Індыяна, у сям’і архітэктара. Ягоныя бацькі паходзілі зь сем’яў нямецкіх перасяленцаў.
Першы досьвед пісьменьніцтва Вонэгут атрымаў яшчэ ў школе, дзе на працягу двух год рэдагаваў першую і адзіную штодзённую школьную газэту ЗША. Ён паступіў ва ўнівэрсытэт Батлера ( Butler University). Аднак кінуў вучобу пасьля словаў аднаго з выкладчыкаў пра тое, што піша Вонэгут ня надта добра. З 1941 па 1943 гг. праходзіць навучаньне ва ўнівэрсытэце Корнэл (Cornell University) у штаце Нью-Ёрк. Ён вывучаў хімію і вёў калёнку ў студэнцкай газэце “Cornell Daily Sun”. Вучыўся ён досыць пасрэдна, і ў 1943 годзе яго хутчэй за ўсё адлічылі б за непасьпяховасьць, калі б ён не запісаўся ў армію.
У сьнежні 1944 году Вонэгут трапіў у нямецкі палон, а ў лютым 1945 г., яшчэ знаходзячыся ў палоне, становіцца сьведкам бамбаваньня Дрэздэна авіяцыяй хаўрусьнікаў. Яго ўражаньні адлюстраваныя ў розных творах, асабліва ў адным з самых вядомых раманаў Вонэгута “Бойня нумар пяць, ці Крыжовы паход дзяцей”. Ён быў адным зь сямі амэрыканскіх палонных, якія здолелі перажыць гэтае бамбаваньне, схаваўшыся ў сутарэньнях пад бойняй.
Пасьля вяртаньня з Другой сусьветнай вайны Курт Вонэгут паступіў у асьпірантуру ўнівэрсытэту Чыкага па спэцыяльнасьці антрапалёгія. Адначасова ён працаваў паліцэйскім рэпартэрам у бюро навінаў гораду Чыкага. Пасьля правалу на абароне сваёй дысэртацыі ў 1947 г. пераязджае з Чыкага ў горад Скенэктэды, штат Нью-Ёрк, дзе пачынае працаваць у аддзеле сувязяў з грамадзкасьцю карпарацыі “Джэнэрал Электрык”. Там і пачалася яго пісьменьніцкая кар’ера: у лютым 1950 году часопіс “Collier's” надрукаваў яго апавяданьне “Справаздача аб эфэкце Барнгаўза”. У наступным годзе Вонэгут звольніўся з “Джэнэрал Электрык” і разам зь сям’ёй пераехаў у Масачусэтс, у раён мыса Код, які неаднаразова ўзгадваецца ў ягоных творах. Да 1959 году, калі пабачыў сьвет яго раман “Сырэны Тытана”, Вонэгут здолеў апублікаваць дзясяткі апавяданьняў, папрацаваць настаўнікам у школе для разумова адсталых дзяцей, быў гандлёвым прадстаўніком канцэрну “Сааб”.
У 1970-1980 гг. Вонэгут працягвае актыўна пісаць і публікавацца. Яшчэ пасьля вяртаньня з вайны Вонэгут ажаніўся з Джейн Мары Кокс, аднак яны разьвяліся ў 1979 годзе. Яго другая жонка — вядомы фатограф Джыл Крэмэнц.
31 студзеня 2000 году пажар пашкодзіў дом Вонэгута, а сам ён быў шпіталізаваны. Пісьменьніка выратавалі, аднак агонь зьнішчыў ягоны асабісты архів. Пасьля выхаду зь шпіталя, Вонэгут пераехаў у Нортгэмптан, штат Масачусэтс. Цяпер ён са сваёй другой жонкай жыве ў Нью-Ёрку.
А апошні ягоны раман «Тіme Quake», надрукаваны ў 1997 годзе, стаў адной з найвыдатнейшых падзеяў амэрыканскай літаратуры 1990-х. Пасьля публікацыі гэтага рамана Вонэгут абвесьціў аб сваім сыходзе зь літаратуры. Цяпер ён піша для часопіса «In These Times», прычым тэмы вагаюцца ад крытыкі адміністрацыі Джорджа Буша да апісаньня візыта на пошту. У 2005 годзе шмат якія зь яго эсэяў былі сабраныя ў новую кнігу «Чалавек без краіны» (A Man Without A Country). Папулярнасьць гэтай кнігі Вонэгут азначыў як «прыемны бакал шампанскага на заходзе жыцьця».
Асаблівасьці творчасьці
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Галоўны парадокс мастацкага мэтаду Вонэгута ў тым, што пра самыя крытычныя, трагічныя моманты чалавечага жыцьця ён распавядае са сьмехам. У ягоных раманах мы назіраем сьмяротную гульню ў жыцьцё, у якую грае чалавек. Менавіта спалучэньне глыбокага філязофскага сэнсу са зьнешняй карнавальнасьцю стварае непаўторны аўтарскі стыль.
Гратэск, сатыра і горкая іронія, парадоксы, якія ствараюць эфэкт падманутых чаканьняў, — усе гэтыя элемэнты стылістыкі, гульні з словамі, якія сустракаюцца ў Вонэгута, ня ёсьць самамэтай. Дзіўны, на першы погляд, прыём рэагаваць сьмехам на невырашальныя праблемы мае сур’ёзнае абгрунтаваньне. “Самыя сьмелыя жарты вырастаюць з самых глыбокіх расчараваньняў і роспачных страхаў,” — лічыць пісьменьнік.
У творах Вонэгута часта можна сустрэць скептычныя выказваньні датычна рэлігіі. Пісьменьнік лічыць рэлігію спробай людзей пераадолець сваю адзіноту. Ён таксама досыць скептычна ставіцца да каханьня і ягонага ўплыву. Паводле Вонэгута, людзям патрэбнае ня столькі каханьне, колькі агульнае ўменьне паводзіць сябе ў дачыненьні да іншых.
Бібліяграфія
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Раманы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]1950-я: Player Piano (1952) | The Sirens of Titan (1959)
1960-я: Mother Night (1961) | Cat's Cradle (1963) | God Bless You, Mr. Rosewater, or Pearls Before Swine (1965) | Slaughterhouse-Five, or The Children's Crusade (1969)
1970-я: Breakfast of Champions, or Goodbye, Blue Monday (1973) | Slapstick or Lonesome No More (1976) | Jailbird (1979)
1980-я: Deadeye Dick (1982) | Galápagos (1985) | Bluebeard (1988)
1990-я: Hocus Pocus (1990) | Timequake (1996)
Расказы і аповесьці
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]1950-я: The Report on the Barnhouse Effect (1950) | EPICAC (1950) | More Stately Mansions (1951) | The Foster Portfolio (1951) | The Euphio Question (1951) | All the King's Horses (1951) | Unready to Wear (1953) | Tom Edison's Shaggy Dog (1953) | D.P. (1953) | Tomorrow and Tomorrow and Tomorrow (The Big Trip Up Yonder) (1954) | The Powder-Blue Dragon (1954) | Custom-Made Bride (1954) | Bagombo Snuff Box (1954) | Ambitious Sophomore (1954) | Adam (1954) | Unpaid Consultant (1955) | Next Door (1955) | The Kid Nobody Could Handle (1955) | Deer in the Works (1955) | This Son of Mine (1956) | Miss Temptation (1956) | The Boy Who Hated Girls (1956) | A Night for Love (1957) | Hal Irwin's Magic Lamp (1957) | The Manned Missiles (1958)
1960-я: Long Walk to Forever (1960) | Who Am I This Time? (1961) | Runaways (1961) | Harrison Bergeron (1961) | Find Me a Dream (1961) | The Lie (1962) | Go Back to Your Precious Wife and Son (1962) | 2BRO2B (1962) | Welcome to the Monkey House (1968) | The Hyannis Port Story (1968) | Fortitude (1968)
1970-я: The Big Space Fuck (1972)
1990-я: Thanasphere (1999) | Souvenir (1999) | A Present for Big Saint Nick (1999) | Poor Little Rich Town (1999) | The Package (1999) | The No-Talent Kid (1999) | Mnemonics (1999) | Lovers Anonymous (1999) | Der Arme Dolmetscher (1999) | The Cruise of THE JOLLY ROGER (1999) | Any Reasonable Offer (1999)
Эсэі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Where I Live (1964) | New Dictionary (1966) | The Worst Addiction of Them All (1984) | Gates Worse Than Death (1984) | Coda to My Career as a Writer for Periodicals (1999)
Зборнікі аповесьцяў
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Canary in a Cathouse (1961) | Welcome to the Monkey House (1968) | Bagombo Snuff Box (1999)
Зборнікі эсэяў
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Wampeters, Foma and Granfalloons (1974) | Palm Sunday, An Autobiographical Collage (1981) | Fates Worse than Death, An Autobiographical Collage (1990) | God Bless You, Dr. Kevorkian (2001) | A Man Without a Country (2005)
П’есы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Happy Birthday, Wanda June (1970) | Between Time and Timbuktu, or Prometheus Five: A Space Fantasy (1972) | Make Up Your Mind (1993) | Miss Temptation (1993) | L'Histoire du Soldat (1993)
Пераклады на беларускую
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]У 2011 годзе на беларускай зьявіўся раман «Бойня № 5, або Крыжовы паход дзетак» (пераклад Паўла Касьцюкевіча, Менск:Логвінаў). У 2005 г. апублікаваны пераклад апавяданьня «Доўгі шпацыр у бясконцасць» ("Long Walk to Forever"; "Наша Ніва", №13). Апавяданьне «Der Arme Dolmetscher» пераклаў у 2013 годзе Юрась Ускоў.
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ а б Kurt Vonnegut, Jr. // Internet Broadway Database (анг.) — 2000.
- ^ а б Kurt Vonnegut, Jr. // Інтэрнэт-база зьвестак фантастыкі (анг.) — 1995.
- ^ Kurt Vonnegut Jr // Babelio (фр.) — 2007.
- ^ http://www.nytimes.com/2007/04/11/books/11cnd-vonnegut.html?_r=2&hp&oref=slogin&oref=slogin
