Крысьціёнас Данэлайціс

Крысьціёнас Данэлайціс
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	1 студзеня 1714(1714-01-01) Лаздзінялей[d], Каралеўства Прусія[d]
Памёр	18 лютага 1780(1780-02-18) (66 гадоў) Чыстыя Пруды[d], Каралеўства Прусія[d]
Пахаваны	Пагегі
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці	пісьменьнік, паэт
Мова	летувіская мова
Крысьціёнас Данэлайціс у Вікісховішчы

Крысьціёнас Данэла́йціс (лет. Kristijonas Donelaitis; 1 студзеня 1714, Лаздынэлен, ням. Lasdinehlen, Малая Летува ва Ўсходняй Прусіі, цяпер тэрыторыя Калінінскага сельскага паселішча Гусеўскага раёну Калінінградзкай вобласьці Расеі — 18 лютага 1780, Тольмінген, ням. Tolmingen, цяпер Чыстыя Пруды Калінінградзкае вобласьці Расеі) — летувіскі паэт, пачынальнік летувіскае мастацкае літаратуры. Адзін зь першых летувіскіх паэтаў, якія атрымалі вядомасьць па-за межамі Летувы. Прадстаўнік рэалістычнага кірунку ў эўрапейскай літаратуры XVIII стагодзьдзя.

Біяграфія

Працаваў Лютэранскім пастарам. У 1736—1740 гадох вывучаў тэалёгію ва ўнівэрсытэце Кёнігсбэргу. У 1743 годзе стаў пастарам у вёсцы Тольмінген, дзе пражыў усё сваё жыцьцё.

Нацыянальнае вызначэньне

«Szeszes pasakas Symona Stanewiczes žemaycze yr antras szeszes Kryžža Donalayczia lituwynynka prusa» (Вільня, 1829 г.)

У паэме «Поры году» пісаў:

	Але цяпер і мы, хоць і хрысьціянскія прусы, Так, мы, летувінінкі, надта перапаўняем сябе… Арыгінальны тэкст  (лет.) Ogi dabar jau mes, krikščionimis būdami prūsai, Mes lietuvninkai taip baisiai ryt nesigėdim…

Жамойцкі паэт Сымон Станевіч у 1829 годзе выдаў у Вільні кнігу «Шэсьць басьняў», у назове якой азначыў сябе як «žemaycze», а Данэлайціса — як «lituwynynka prusa».

Памяць

У 1964 годзе да 250-годзьдзя Крысьціёнаса Данэлайціса ў двары Віленскага ўнівэрсытэту паставілі помнік (скульптар Канстанцінас Багданас).

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 1998. — Т. 6: Дадаізм — Застава. — 576 с. — ISBN 985-11-0106-0

Вонкавыя спасылкі

• Kristijonas Donelaitis, Encyclopædia Britannica