Жаір Балсанару

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Жаір Балсанару
Jair Bolsonaro
2019 Declaração à imprensa com Presidente da República do Paraguai (cropped).jpg
Прэзыдэнт Бразыліі
1 студзеня 2019 — цяперашні час
Папярэднік: Мішэл Тэмэр
Фэдэральны дэпутат ад Рыю-дэ-Жанэйру
1 лютага 1991 — цяперашні час
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся: 21 сакавіка 1955 (68 гадоў)
Глісэрыю, Сан-Паўлу, Бразылія
Партыя:
Сужэнец:
  • Ражэрыя Нантэс Брага (разв.)
  • Ана Крыстына Вале (разв.)
  • Мішэль Рэйналду (з 2013 году)
Дзеці: 5
Бацька: Percy Geraldo Bolsonaro[d][1]
Адукацыя: Вайсковая акадэмія Чорных пікаў
Узнагароды:
Signature of Jair Bolsonaro.svg

Жаір Мэсыяс Балсанару (па-партугальску: Jair Messias Bolsonaro, ʒaˈiʁ meˈsiɐs bowsoˈnaɾu; нар. 21 сакавіка 1955 году, Глісэрыю, Сан-Паўлу, Бразылія) — бразыльскі палітык і вайсковец, прэзыдэнт Бразыліі (з 2019).

Жыцьцяпіс[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Паходзіць зь сям’і нямецкіх (па мячы) ды італьянскіх (па мячы і кудзелі) эмігрантаў.

Скончыўшы сярэднюю школу, паступіў у галоўную вайсковую акадэмію Бразыліі, зь якой выпушчаны ў 1977. На вайсковай службе правёў 17 гадоў, даслужыўся да капітана.

Палітычную кар’еру пачаў у 1988 року абраньнем у мескую раду Рыю-дэ-Жанэйру ад Хрысьціянска-дэмакратычнай партыі. На выбарах 1990 року ад ХДП трапіў у фэдэральныя дэпутаты і пераабіраўся яшчэ тройчы запар. У парлямэнце вылучыў прынамсі 171 законапраект і адну канстытуцыйную папраўку, 2 зь якіх сталі законамі[2].

За час палітычнай кар’еры зьмяніў мноства партыяў. Апошні пераход адбыўся ў студзені 2018 року з Сацыяльна-хрысьціянскай партыі ў Сацыяльна-лібэральную[3], якая зь ягоным прыходам заняла правакансэрватыўную пазыцыю. Ад гэтай партыі ён быў вылучаны кандыдатам у прэзыдэнты на выбарах[4]. Сфармаваная ягонай партыяй кааліцыя з Партыяй працоўнага абнаўленьня мела назву «Бразылія па-над усім, Бог па-над усімі» (Brasil acima de tudo, Deus acima de todos)[5][6].

Балсанару ішоў на выбары з праграмай па барацьбе са злачыннасьцю і па абароне традыцыйных сямейных каштоўнасьцяў[7]. У эканоміцы абяцаў паўсюднае зьмяншэньне падаткаў, жорсткую эканомію і зьмяншэньне выдаткаў на дзяржаўны апарат, зьмяншэньне колькасьці чыноўнікаў і бюракратыі[8].

Жаір Балсанару стаў першым кандыдатам у прэзыдэнты Бразыліі, які здолеў сабраць больш за 1 мільён R$ шляхам ахвяраваньняў. Пасьля арышту ў красавіку Луіса Інасію Лулы да Сылвы, кандыдата ад Партыі працоўных, Балсанару стаў фаварытам прэзыдэнцкае гонкі па выніках апытаньняў[9][10].

У першым туры выбараў, якія адбыліся 7 кастрычніка 2018, Балсанару набраў 46% галасоў, у другім туры 28 кастрычніка абышоў Фэрнанду Адада з Партыі працоўных, набраўшы 55,13%[11][12][13].

Палітычныя погляды[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Балсанару называюць нацыяналістам і правым папулістам, прыхільнікам ультраправых[14][15]. Ягоныя ж прыхільнікі адносяць яго да прыхільніка традыцыйнага правага кансэрватызму[16].

Выступае ў абарону жыцьця[17], за наданьне права нашэньня зброі законапаслухмяным грамадзянам[18], пазыцыянуе сябе як антысыстэмнік(en)[19]; праціўнік гомасэксуальных шлюбаў[20], прыродаахоўных забаронаў[21], абортаў[22], станоўчага дзеяньня[23], іміграцыі[24], дазволу наркотыкаў[25], зямельных рэформаў[26] і сэкулярызму на дзяржаўным узроўні[25]. Таксама выказваўся ў падтрымку вайсковай дыктатуры XX стагодзьдзя[27] і сьмяротнага пакараньня. Акрамя бразыльскага вайсковага рэжыму, ухваляў таксама рэжымы пэруанскага прэзыдэнта Альбэрта Фухіморы[28] і чылійскага дыктатара Аўгуста Піначэта[29].

Замежная палітыка[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

У часе прэзыдэнцкай кампаніі Балсанару абяцаў унесьці вялізныя зьмены ў зьнешнія стасункі Бразыліі, якая мусіць перастаць «усхваляць дыктатараў» і нападаць на дэмакратыі, такія як ЗША, Ізраіль ды Італія[30]. Увасьлед за ЗША і Гватэмалай ён абвясьціў намер перанесьці амбасаду ў Ізраілі з Тэль-Авіву ў Ерусалім[31], а Палестыну не прызнае за дзяржаву[32].

Балсанару — прыхільнік палітыкі прэзыдэнта ЗША Дональда Трампа[30], магчыма, найбольш пра-амэрыканскі прэзыдэнт Бразыліі з 1980-х. На рэгіянальным узроўні ўхваліў палітыку аргентынскага прэзыдэнта Маўрысіё Макры і асудзіў былога кубінскага лідэра Фідэля Кастра[33].

Хрысьціянства і сэкулярызм[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Балсанару — вернік Каталіцкай царквы; аднак ягоная жонка і дзеці — баптысты[34].

У прамове ў 2017 року Жаір Балсанару выказаўся: «Бог па-над усім. Гэтая дзяржава — не сэкулярная. Дзяржава хрысьціянская, і меншасьці давядзецца зьмяніцца, калі яна зможа»[35]. Аднак наконадні першага туру прэзыдэнцкіх выбараў зьмяніў рыторыку: «Мы маем намер стварыць урад для ўсіх, безуважна ад рэлігіі. Нават для атэістаў. У Бразыліі амаль 5% атэістаў, і яны маюць такія ж патрэбы, што й астатнія»[36].

Гомасэксуальнасьць[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

У інтэрвію для «Плэйбою» ў 2011 року Балсанару сказаў, што «ня здолеў бы любіць сына-гея», і што лепей хай бы ён «загінуў у няшчасным выпадку…»[37]. У інтэрвію часопісу «Época» ў 2011 року Балсанару сказаў, што будзе «супрацьстаяць распаўсюджаньню „гейскага набору“» (збор рэкамэндацыяў ЮНЭСКО што да прасоўваньня правоў гомасэксуалаў у пачатковых школах), бо «іхняе прызначэньне — прапаганда гомасэксуалізму, што зьневажае будову сям’і; а калі гэта робіць мяне прадузятым, то я прадузяты і вельмі гэтым ганаруся»[25]. У тым жа годзе Балсанару ў інтэрвію «Jornal de Notícias» зьвязаў гомасэксуальнасьць з пэдафіліяй праз тое, што «мноства дзяцей, усыноўленых гей-парамі, будуць гэтымі парамі прыніжацца».

9 лістапада 2017 суд штату Рыю-дэ-Жанэйру(pt) аштрафаваў Балсанару на R$150 000 за зьневажальныя словы ў тэлеперадачы «Custe o Que Custar» у 2011 року, дзе прагучала, што «ў ягонай сям’і няма рызыкі зьяўленьня гомасэксуальных дзяцей, паколькі ягоныя дзеці атрымалі добрую адукацыю». Судзьдзя Лусыяна Тэйшэйра назвала гэтае выказваньне «перавышэньнем свабоды выказваньня з мэтай намеранага нападу, прыніжэньня ды ігнараваньня прынцыпаў роўнасьці»[38].

З набліжэньнем прэзыдэнцкіх выбараў Жаір Балсанару стаў менш рэзкі ў выказваньнях да гомасэксуалаў і ў 2016 року апублікаваў відэазварот: «Я не магу паўплываць на чыесьці паводзіны. Калі мужчына ці жанчына вырашаюць жыць са сваім партнэрам, стварыць пару, жыць з аднаплоцевым партнэрам, калі ласка і хай будуць шчасьлівыя. Але мы ня можам дапусьціць, што з-за недагляду нашага парлямэнту дзеці ў будучыні становяцца гомасэксуаламі ці навучаюцца гомасэксуальным звычкам з-за ўплыву школы. Гэта непрымальна»[39]. Адгэтуль Балсанару сьцьвярджае, што нічога ня мае супраць геяў і змагаецца толькі з «гейскім наборам» у школах[40].

Сям’я[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Балсанару тройчы жаніўся і мае пяцёх дзяцей. Зь першай жонкай Ражэрыяй меў трох сыноў (Флявіё, Карляса і Эдуарда). З другой жонкай Анай Крысьцінай меў сына Рэнана.

Цяпер Жаір Балсанару жанаты зь Мішэль дэ Паўлай Фірму Рэйналду і мае дачку Лаўру[41]. Падчас працы ў Кангрэсе ён наняў сваю жонку сакратаркай, за два гады падвысіўшы яе па службе і паняўшы заробак больш як утрая. Пасьля рашэньня Вярхоўнага фэдэральнага суду пра незаконнасьць нэпатызму ў дзяржаўным апараце Жаір Балсанару быў вымушаны звольніць Мішэль[42][43].

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ geni.com (мн.) — 2006.
  2. ^ «Bolsonaro aprova dois projetos em 26 anos de Congresso» (парт.)
  3. ^ Deputado Jair Bolsonaro deixa o PSC e se filia ao PSL(парт.) // Pleno, 5 студзеня 2018 г. Праверана 16 верасьня 2018 г.
  4. ^ PSL oficializa candidatura de Jair Bolsonaro à Presidência, mas adia definição de vice(парт.) Праверана 7 верасьня 2018 г.
  5. ^ Conheça a origem do slogan de Bolsonaro(парт.)  Праверана 1 лістапада 2018 г.
  6. ^ Jair Bolsonaro hopes to be Brazil’s Donald Trump(анг.) // The Economist Праверана 1 лістапада 2018 г.
  7. ^ Bolsonaro modera discurso econômico em aceno ao mercado(парт.) // Isto É magazine Праверана 7 верасьня 2018 г.
  8. ^ Em encontro com empresários, Bolsonaro promete gestão austera e e corte de impostos(парт.) G1 Праверана 8 верасьня 2018 г.
  9. ^ Will Brazil's Next President be a Far-Right Nationalist? Foreign Affairs Праверана 30 верасьня 2018 г.
  10. ^ Brad Brooks. (5 кастрычніка 2018) A Disciple of Brazil's Dictatorship Moves Closer to the Presidency(анг.). Reuters. Праверана 5 кастрычніка 2018 г.
  11. ^ Brazil’s far-right candidate takes big lead in presidential election(анг.) The Washington Post Праверана 7 кастрычніка 2018 г.
  12. ^ Jair Bolsonaro declared Brazil’s next president (The Guardian — 29/10/2018)
  13. ^ Jair Bolsonaro Wins Brazil’s Presidency, in a Shift to the Far Right (The New York Times — 28/10/2018)
  14. ^ Far-right presidential hopeful aims to be Brazil's Trump(анг.) // Reuters, 27 верасьня 2017 г. Праверана 24 красавіка 2018 г.
  15. ^ Bolsonaro and the Brazilian far right(анг.) opendemocracy.net Праверана 24 красавіка 2018 г.
  16. ^ Brazil’s rising tide of young conservatives seeks change(анг.) BBC News. BBC. Праверана 24 красавіка 2018 г.
  17. ^ Outspoken pro-life candidate leads in Brazil’s presidential election race(анг.) Праверана 27 кастрычніка 2018 г.
  18. ^ Trump of the tropics: the 'dangerous' candidate leading Brazil's presidential race(анг.). The Guardian. Праверана 27 кастрычніка 2018 г.
  19. ^ Балсанару выйграў прэзыдэнцкія выбары ў Бразыліі // «Новы час», 29 кастрычніка 2018 г. Праверана 2 лістапада 2011 г.
  20. ^ Bolsonaro: após união gay, próximo passo é legalizar pedofilia(парт.) Праверана 7 верасьня 2018 г.
  21. ^ Jair Bolsonaro’s Brazil Is a Disaster for the Amazon and Global Climate Change Motherboard Праверана 30 кастрычніка 2018 г.
  22. ^ Bolsonaro, em Porto Alegre, confirma ser contra o aborto e a favor da redução da maioridade penal – Jornal O Sul(парт.) Праверана 7 верасьня 2018 г.
  23. ^ Para ministra da Igualdade Racial, declarações de Bolsonaro são caso explícito de racismo(парт.). Política. Праверана 7 верасьня 2018 г.
  24. ^ Bolsonaro vê imigrantes como "ameaça" e chama refugiados de "a escória do mundo" - Jornal Opção(парт.) Праверана 7 верасьня 2018 г.
  25. ^ а б в Jair Bolsonaro: "Sou preconceituoso, com muito orgulho"(парт.) revistaepoca.globo.com Праверана 7 верасьня 2018 г.
  26. ^ Em Mato Grosso, Bolsonaro defende radicalização dos produtores contra MST(парт.) Праверана 7 верасьня 2018 г.
  27. ^ Jair Bolsonaro defende golpe militar de 1964 em recepção a Yoani Sánchez(парт.) Праверана 7 верасьня 2018 г.
  28. ^ Conversations/Jair Bolsonaro; A Soldier Turned Politician Wants To Give Brazil Back to Army Rule(анг.) Праверана 7 верасьня 2018 г.
  29. ^ As frases polêmicas de Jair Bolsonaro(парт.) // Congresso em Foco, 5 жніўня 2017 г. Праверана 13 верасьня 2018 г.
  30. ^ а б Veja as propostas de Bolsonaro e Haddad para a política externa(парт.) // Agência Brasil, 26 кастрычніка 2018 г. Праверана 26 кастрычніка 2018 г.
  31. ^ Новы прэзыдэнт Бразыліі таксама перанясе пасольства ў Ізраілі ў Ерусалім. «Наша Ніва» (2 лістапада 2018). Праверана 2 лістапада 2018 г.
  32. ^ Israel hails election of Brazil’s controversial Bolsonaro, who plans visit soon(анг.) // The Times of Israel, 29 кастрычніка 2018 г.
  33. ^ Jair Bolsonaro denies he is a fascist and paints himself as a Brazilian Churchill(анг.) // The Guardian, 30 кастрычніка 2018 г.
  34. ^ Bolsonaro, a Catholic, Expanded His Base Among Evangelicals(парт.) // Folha de S.Paulo, 2018-10-30 г. Праверана 1 лістапада 2018 г.
  35. ^ Here’s What Jair Bolsonaro Thinks(анг.). Jacobin Magazine.
  36. ^ Em última fala antes de votação, Bolsonaro faz aceno para ateus e gays(парт.). Universo Online (6 кастрычніка 2018). Праверана 10 кастрычніка 2018 г.
  37. ^ Bolsonaro: «prefiro filho morto em acidente a um homossexual»(парт.)  Праверана 2 чэрвеня 2018 г.
  38. ^ Bolsonaro é condenado a pagar R$ 150 mil por declarações contra gays(парт.) // Folha de S.Paulo Праверана 11 верасьня 2018 г.
  39. ^ Homofobia?(парт.) canal oficial. Jair Bolsonaro.
  40. ^ Bolsonaro se diz vítima de notícias falsas, mas recorre a 'fakes' sobre seu próprio passado(парт.). Folha de S. Paulo (31 ліпеня 2018). Праверана 10 жніўня 2018 г.
  41. ^ «Tal pai, tal filho» (парт.)
  42. ^ A bela da fera(парт.) universa.uol.com.br Праверана 7 верасьня 2018 г.
  43. ^ Bolsonaro empregou ex-mulher e parentes dela no Legislativo(парт.) O Globo Праверана 18 кастрычніка 2018 г.

Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

q: Жаір Балсанару ў Вікіцытатніку?
commons: Жаір Балсанару на Вікісховішчы?
d: Жаір Балсанару ў Вікізьвестках?
Папярэднік
Мішэл Тэмэр 		Прэзыдэнт Бразыліі
2019— 		Наступнік
'
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Жаір_Балсанару&oldid=2346749»