Ігар Дабралюбаў
Ігар Дабралюбаў лац. Ihar Dabralubaŭ | |
Дата нараджэньня | 22 кастрычніка 1933 |
---|---|
Месца нараджэньня | |
Дата сьмерці | 19 ліпеня 2010 (76 гадоў) |
Месца сьмерці | |
Месца пахаваньня | |
Месца вучобы | |
Занятак | актор, кінарэжысэр |
Месца працы | |
Сябра ў | Саюз кінэматаграфістаў БССР[d] і Беларускі саюз кінэматаграфістаў[d] |
Узнагароды | |
IMDb | ID nm0229805 |
І́гар Міха́йлавіч Дабралю́баў (22 кастрычніка 1933, Новасыбірск, РСФСР — 19 ліпеня 2010, Менск, Беларусь) — беларускі рэжысэр, сцэнарыст. Народны артыст БССР (1985).
Біяграфія
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Нарадзіўся 22 кастрычніка 1933 году ў Новасыбірску. Пасьля Другой сусьветнай вайны прыехаў у Беларусь, дзе ў Рускім тэатры імя Горкага працаваў ягоны айчым[1].
Скончыў факультэт журналістыкі БДУ (1956), рэжысэрскі факультэт УДІК (1963, майстэрня М. Рома) у Маскве. У 1956—1958 гадох — актор Беларускага рэспубліканскага ТЮГу. З 1963 году — рэжысэр кінастудыі «Беларусьфільм». З 1993 году — прафэсар Інстытуту сучасных ведаў.
У 1995 годзе Дабралюбаў прыняў удзел у выбарах у Вярхоўны Савет 13-га скліканьня як кандыдат, якога падтрымліваў БНФ. Пасьля таго не паставіў ніводнага фільму, не выкладаў у дзяржаўных ВНУ[1].
У 2002 годзе кінастудыя «Беларусьфільм» падпісала дамову зь Ігарам Дабралюбавым на выкарыстаньне маёмасных правоў падчас дэманстрацыі яго працаў у Беларусі і за яе межамі. Празь некалькі год, калі студыя спыніла паказваць аўтару дамовы з пракатнымі агенцтвамі, матывуючы гэта камэрцыйнай таямніцай[2], рэжысэр вырашыў скасаваць дамову праз суд. 19 верасьня 2008 году Калегія ў справах інтэлектуальнай уласнасьці[3] Вярхоўнага суду вырашыла, што ў адпаведнасьці з Грамадзянскім кодэксам, які дзейнічаў на момант стварэньня фільмаў, аўтарскае права належала кінастудыі, а адносіны з рэжысэрам урэгуляваныя выплатай яму ўзнагароджаньня. Дамову ад 2002 году суд палічыў неадпаведнай заканадаўству і пастанавіў вярнуць студыі 1 500 даляраў, а таксама аплаціць судовыя выдаткі ў памеры каля тысячы даляраў[4].
Цягам апошніх гадоў Ігар Дабралюбаў перанёс некалькі інсультаў, быў прыкаваны да ложку, ня мог размаўляць[5]. Памёр 19 ліпеня 2010 году. Пахаваны на Ўсходніх могілках у Менску[6].
Творчасьць
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Першы кароткамэтражны фільм «Мост» зьняў па ўласным сцэнары ў 25-гадовым узросьце[6].
Фільмаграфія
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- «Мост» (1962)
- «Іду шукаць» (1966)
- «Іван Макаравіч» (1968)
- «Крокі па зямлі» (1969)
- «Вуліца без канца» (1972)
- «Таму што кахаю» (1974)
- «Братушка» (1975)
- «Па сакрэту ўсяму свету» (1976)
- «Расклад на паслязаўтра» (1978)
- «Дзіўныя прыгоды Дзяніса Караблёва» (1979)
- «Трэцяга не дадзена» (1980)
- «Белыя росы» (1983)
- «Мама, я жывы!» (1985)
- «Восеньскія сны» (1987)
- «Плач перапёлкі» (1990)
- «Эпілёг» (1994)
Актор
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- «Шчасьце трэба берагчы» (1958)
- «Дзевяць дзён аднаго году» (1961)
- «Любімая» (1965)
- «Братушка» (1975)
Іншае
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]У 2006 годзе выйшла кніга мэмуараў «Асколкі памяці»[7].
Узнагароды
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Заслужаны дзяяч мастацтваў БССР (1974), Народны артыст БССР (1985).
Ляўрэат прэміі ЦК ЛКСМ БССР у галіне кінамастацтва (1970, за фільм «Іван Макаравіч»). Акрамя таго, фільм «Іван Макаравіч» стаў першым беларускім фільмам, які здабыў вельмі прэстыжную ўзнагароду — «Сярэбраную Мінэрву» на 22-м Міжнародным кінафэстывалі дзіцячых фільмаў у Вэнэцыі. Тады рэжысэра ня выпусьцілі на фэстываль у Італію[1].
У 1976 годзе ўзнагароджаны срэбным мэдалём імя А. Даўжэнкі за фільм «Братушка».
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ а б в Вячаслаў Ракіцкі (21 ліпеня 2010) Ігар Дабралюбаў — сьветлы чалавек і выдатны рэжысэр Вянок памяці. Радыё «Свабода». Праверана 31 ліпеня 2010 г.
- ^ Ігар Дабралюбаў судзіцца зь “Беларусьфільмам” Грамадзтва. Радыё «Свабода» (17 верасьня 2008). Праверана 31 ліпеня 2010 г.
- ^ Ігар Карней (19 верасьня 2008) Кінастудыя “Беларусьфільм” не ацаніла заслуг Дабралюбава Культура. Радыё «Свабода». Праверана 31 ліпеня 2010 г.
- ^ Ігар Карней (22 кастрычніка 2008) Сумны юбілей рэжысёра “Белых Росаў” Культура. Радыё «Свабода». Праверана 31 ліпеня 2010 г.
- ^ Вячаслаў Ракіцкі (15 красавіка 2008) Рэжысэр “Белых росаў” Ігар Дабралюбаў цяжка хворы Культура. Радыё «Свабода». Праверана 31 ліпеня 2010 г.
- ^ а б «Наша Ніва» №28 (673) 28 ліпеня 2010
- ^ Вячаслаў Ракіцкі (18 сьнежня 2006) Ігар Дабралюбаў памятае, любіць, дзякуе... Культура. Радыё «Свабода». Праверана 31 ліпеня 2010 г.
- Нарадзіліся 22 кастрычніка
- Нарадзіліся ў 1933 годзе
- Нарадзіліся ў Новасібірску
- Памерлі 19 ліпеня
- Памерлі ў 2010 годзе
- Памерлі ў Менску
- Пахаваныя на Ўсходніх могілках Менску
- Выпускнікі факультэту журналістыкі БДУ
- Выпускнікі Ўсерасейскага дзяржаўнага інстытуту кінэматаграфіі
- Асобы „Беларусьфільму“
- Народныя артысты Беларускай ССР
- Заслужаныя дзеячы мастацтваў БССР
- Беларускія рэжысэры