Крамянёвая даліна

Від на Сан-Хасэ, самазваную «сталіцу Крамянёвай даліны»

Крамянёвая даліна (таксама Сыліко́навая далі́на, па-ангельску: Silicon Valley) — неафіцыйная назва рэгіёну ў Сан-Францысцкай затоцы (San-Francisco Bay Area) у Паўночнай Каліфорніі, ЗША. Рэгіён атрымаў сваю назву з той прычыны, што там разьмешчана вельмі шмат высокатэхналягічных кампаніяў. Назва даліны паходзіць ад слова крэмень (silicon), паколькі гэты элемэнт зьяўляецца асноўным матэрыялам для вырабу электронных мікрасхем. Па-беларуску з-за падобнага вымаўленьня часам памылкова ўжываецца выраз Сыліконавая даліна (сылікон — жэлепадобны матэрыял, які выкарыстоўваюць у плястычнай хірургіі).

Асноўнымі сфэрамі дзейнасьці фірмаў у Крамянёвай даліне зьяўляюцца электроніка, касьмічная галіна, біятэхналёгіі, кампутарнае абсталяваньне і праграмнае забесьпячэньне.

Гісторыя

Да 1950-х гадоў рэгіён спэцыялізаваўся на сельскай гаспадарцы, пераважна на вырошчваньні і апрацоўцы фруктаў.

Пачынальнікам праекту стаў Стэнфардзкі ўнівэрсытэт. Унівэрсытэт у Стэнфардзе ў 1930-х гадох меў праблемы зь фінансамі. Каб падтрымаць сваіх выпускнікоў, прафэсар Фрэдэрык Тэрман (Frederick Terman), які працаваў на электра-інжынэрнай катэдры, вырашыў, што патрэбна зацікавіць выпускнікоў, каб яны не ад'яжджалі ў іншыя рэгіёны ЗША, а заставаліся ў Каліфорніі. Ён выступіў з такой ідэяй, каб стварыць свой дасьледчы цэнтар. Прафэсар запрасіў сваіх ранейшых вучняў, двое зь іх — Уільям Х'юлет і Дэвід Пакард. Яны заснавалі кампутарную кампанію Hewlett Packard, якая стала сусьветна вядомай як вытворца кампутараў. Потым пачалі адчыняцца малыя фірмы, якія засноўвалі факультэты і студэнты. Пасьля гэтага пачалі далучацца ўжо існуючыя вялікія кампаніі.

Стварэньню новых фірм (start-up) спрыяла і спрыяе дагэтуль наяўнасьць пэўнай колькасьці вэнчурных фірм, якія спэцыялізуюцца на фінансаваньні інавацыйных праектаў. Судовыя справы зьвязаныя з сутыкненьнямі фінансавых інтарэсаў і пытаньнямі інтэлектуальнай ўласнасьці абслугоўваюць шматлікія юрыдычныя фірмы.

Фірмы ў Крамянёвай даліне

• Adobe
• Advanced Micro Devices (AMD)
• Apple Inc.
• Cisco
• eBay
• Electronic Arts
• Google
• Hewlett-Packard
• Intel
• Intuit
• Maxtor
• National Semiconductor
• NVIDIA
• Oracle
• Sun Microsystems
• Symantec
• Yahoo!

Свае філіі ў Крамянёвай даліне маюць шмат буйных міжнародных карпарацый, а таксама некаторыя зь беларускіх IT-кампаніяў.

«Крамянёвыя даліны» ў іншых краінах

Падобныя навукова-прыкладныя цэнтры існуюць у Вялікабрытаніі, Францыі, Нямеччыне. У Індыі, дзе апошнім часам імкліва разьвіваюцца кампутарныя тэхналёгіі, парк высокіх тэхналёгіяў заснаваны ў горадзе Бангалор. Расейская Фэдэрацыя плянуе стварыць вялізны тэхнапарк у Маскве і нешта падобнае ў Пецяргофе пад Санкт-Пецярбургам. Нядаўна прэзыдэнт Казахстану Нурсултан Назарбаеў таксама абвясьціў пра намер пабудаваць у краіне ўласную «Сыліконавую даліну».

У Беларусі таксама існуе аналягічны праект пад назвай «Парк высокіх тэхналёгіяў» (ПВТ).

Вонкавыя спасылкі

• ПВТ — пілётны праект беларускай «Крамянёвай даліны»
• Беларуска ў Сыліконавай даліне (Радыё Свабода, «Беларускае замежжа»)
• Пачынаецца «мабілізацыя» ў Парк высокіх тэхналёгіяў
• Ці запрацуе ў Беларусі «Крамянёвая даліна»?
• Стандартам Парку высокіх тэхналёгіяў адпавядаюць толькі 30-35 кампаніяў
• На 30% Парк высокіх тэхналёгіяў будзе складацца з «жалеза»
• А. Лукашэнка падпісаў дэкрэт аб «Сыліконавай даліне»

Крамянёвая даліна — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў