Яўген Жаляхоўскі

Яўген Жаляхоўскі
	Яўген Жаляхоўскі
	Євген Ієронімович Желехівський
Род дзейнасьці	лексыкоґраф, фальклярыст, громадський діяч
Дата нараджэньня	24 сьнежня 1844
Месца нараджэньня	вёска Хішэвічы, Гарадоцкі павет, Каралеўства Ґаліцыі і Ладамэрыі, Аўстрыйская імпэрыя
Дата сьмерці	18 лістапада 1885
Месца сьмерці	Станіслаў, Станіслаўскі павет, Каралеўства Ґаліцыі і Ладамэрыі, Аўстра-Вугоршчына
Прычына сьмерці	рак скуры
Месца пахаваньня	Івана-Франкоўскі мэмарыяльны сквэр[d];
Месца вучобы	Львоўскі ўнівэрсытэт
Занятак	мовазнавец, лексыкограф, фальклярыст, філёляг, школьны настаўнік, пэдагог
Навуковая сфэра	філялёгія, лексыкаграфія, фальклярыстыка і нацыянальнае адраджэньне[d]
Дзеці	Мікола Жаляхоўскі
	Яўген Жаляхоўскі ў Вікісховішчы

Яўген Жаляхоўскі (па-ўкраінску: Євген Ієронімович Желехівський, 24 сьнежня 1844, Хішэвічы — 18 лістапада 1885, Станіслаў) — украінскі лексыкоґраф, фальклярыст, грамадзкі дзяяч, стваральнік «жаляхоўкі». Вучань Франья Міклашыча.

Жыцьцяпіс

нарадзіўся 24 сьнежня 1844 року ў вёсцы Хішэвічах (цяпер Гарадоцкі раён Львоўскае вобласьці).

У 1869 годзе скончыў філязофскі факультэт Львоўскага ўнівэрсытэту. Выкладаў украінскую ва ўкраінскіх ґімназіях Пшэмысьлю ды Станіславава. Адзін з заснавальнікаў таварыства «Просвіта» ў Львове.

Памёр 18 лістапада 1885 року ў Станіслававе (цяпер Івана-Франкоўск); пахавалі на Мэмарыяльным скверы ў Івана-Франкоўску.

Аўтар 2-томнага «Маларуска-нямецкага слоўніку» (1886; выданьне ўпарадкаваў, а 2 том скончыў па матэрыялах Жаляхоўскага зь некаторымі дапаўненьнямі і выдаў Сафрон Нядзільскі). Слоўнік зьмяшчае больш за 64 000 словаў, ужываных як на Заходняй, так і на Ўсходняй Украіне. У свой час ён быў поўнаю крыніцаю для знаёмства з лексыкаю ўкраінскае мовы, адгуляў важную ролю ў пашырэньні новае ўкраінскае літаратурнае мовы ў Галічыне ды выцясьненьні з ужытку язычча.

Ужыты ў слоўніку фанэтычны правапіс (так званая жаляхоўка), які потым (1892) быў уведзены ў школах Галічыны й Букавіны як абавязковы, а таксама ўжыты ў выданьнях нарадоўцаў і НТШ, спрыяў зьбліжэньню заходнеўкраінскага правапісу ў усходнеўкраінскім. Жаляхоўскаму належаць некалькі дасьледаваньняў па фальклёры.

Демський М. Т. Желехівський Євген Ієронімович
Желехівський Євген // Енциклопедія українознавства(uk) : Словникова частина : [в 11 т.] / Наукове товариство імені Шевченка ; гол. ред. проф., д-р В. Кубійович(uk). — Париж — Нью-Йорк: Молоде життя, 1955—1995. — ISBN 5-7707-4049-3 — Т. 2. — С. 667.
Худаш М. Л. Є. І. Желехівський. «Мовознавство», 1970. — № 1.