Янка Туміловіч

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Янка Туміловіч
Асабістыя зьвесткі
Імя пры нараджэньні Іван Людвігавіч Туміловіч
Нарадзіўся 19 верасьня 1905
Сяліба, Ігуменскі павет, Менская губэрня
Памёр 21 студзеня 1938
ГУЛАГ
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці паэт
Гады творчасьці 1925—1930
Дэбют студэнцкі часопіс "Чырвоны сьцяг" у 1925 год
Вікіпэдыя мае артыкулы пра іншых асобаў з прозьвішчам Туміловіч (неадназначнасьць).

Я́нка Туміло́віч, сапр.: Іва́н Лю́двігавіч Туміло́віч (19 верасьня [ст. ст. 6 верасьня] 1905, в. Сяліба Ігуменскага павета Менскай губэрні, цяпер у Бярэзінскім раёне, Менская вобласьць — 21 студзеня 1938, ГУЛАГ) — беларускі паэт.

Біяграфія[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Нарадзіўся ў сялянскай сям’і. Скончыў БДУ (1927). Жыў у Менску. Працаваў выкладчыкам гісторыі, у рэдакцыях часопісаў. Сябра літаб’яднаньня «Маладняк». У 1927 г. стаў адным з заснавальнікаў «Пралетарска-сялянскай беларускай літаратурнай суполкі» («Пробліск»). У 1930-я гг. працаваў выкладчыкам Вышэйшай школы палітычнай асьветы, у рэдакцыі газэты «Піянер Беларусі».

Арыштаваны 11.10.1936; 20.6.1937 Вярхоўным судом СССР прыгавораны да 7 гадоў пазбаўленьня волі. Памёр у лягеры каля бухты Нагаева пад Уладзівастокам. Справа спыненая 8.1.1940.

Творчасьць[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Дэбютаваў у друку вершамі ў 1925 годзе ў студэнцкім часопісе «Чырвоны сьцяг». У 1926 годзе разам з Я. Бобрыкам і А. Звонакам выдаў паэтычны зборнік. Публікаваўся ў часопісе «Маладняк», газэтах «Савецкая Беларусь», «Чырвоны сьцяг», «Звязда», «Чырвоная зьмена», «Камунар Магілёўшчыны»; калектыўным зборніку «Дэкляматар» (1928). У пераважнай большасьці вершы Туміловіча — гэта ўзоры пралеткультаўскага рамантызму 1920-х г.

Як і большасьць маладнякоўцаў, Туміловіч пісаў пад уплывам імажынізму. Сам паэт высьмейваў тых, хто захапляўся слоўнымі выкрутасамі і пісаў пра «бурапену» і «маргарынавае шчасьце». Паэт быў у захапленьні ад прыроды, беларускай вёскі і яе побыту. Ягоныя творы вызначаліся шчырасьцю і эмацыянальнасьцю, хоць часам і наіўнасьцю, і нястрыманасьцю маладога задору.[1]

Аўтар паэмы «Ульянаў—Ленін»[2], часткова апублікаванай у 1929—1930 гг. З 1930 г публікацыі Туміловіча зьнікаюць са старонак пэрыядычнага друку. Магчыма, гэта зьвязана з хваляй рэпрэсій у 1930-х гг.

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ https://web.archive.org/web/20160305191649/http://kamunikat.fontel.net/www/knizki/litaratura/emihranty/kruszyna/02.htm
  2. ^ Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 16: Трыпалі — Хвіліна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2003. — Т. 16. — С. 27. — 576 с. — 10 000 ас. — ISBN 985-11-0263-6 (Т. 16)

Бібліяграфія[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Пунсовае ранне: Вершы / У сааўтарстве. Мн., 1926;
  • Полымя. 1960, № 6;
  • Анталогія беларускай паэзіі: У 3 т. Т. 2. Мн., 1961.

Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Маракоў Л. У. Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі, 1794—1991. Энц. даведнік. У 10 т. Т.2. —Мн:, 2003. ISBN 985-6374-04-9
  • Звонак А. Сціплая песня // Полымя. 1960, № 6;
  • ЭГБ, т. 6-1.
  • Туміловіч Янка // Беларускія пісьменнікі: Біябібліяграфічны слоўнік. У 6 т. / пад рэд. А. І. Мальдзіса. Мн.: БелЭн, 1992—1995.
  • Беларуская энцыклапедыя: У 18 т.. — Мн.: 2003 Т. 16: Трыпалі — Хвіліна. — С. 27.