Юзэфа Чэйчыце
Юзэфа Чэйчыце | |
| Імя пры нараджэньні | Juzefa Čeičytė |
|---|---|
| Дата нараджэньня | 19 траўня 1922 |
| Месца нараджэньня | Алекнас, Летува |
| Дата сьмерці | 13 красавіка 2022 |
| Месца сьмерці | Вільня |
| Месца пахаваньня | Вільня, Раканціскія могілкі |
| Адукацыя | Летувскі інстытут мастацтва (цяпер Акадэмія мастацтва) |
| Месца вучобы | |
| Занятак | Жывапісіца, сцэнографка, паэтка, дэкаратарка |
| Месца працы | |
Юзэфа Чэйчыце (лет. Juzefa Čeičytė; 19 траўня 1922, Алекнас, Юадупскі павет, Летува - 13 красавіка 2022, Вільня, Летува) — летувіская жывапісіца, сцэнографка, паэтка[1].
Жыцьцяпіс[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
У 1942-1948 гг. навучалася ў Летувіскім інстытуце мастацтва. Адлічаная, калі сям'я была сасланая ў Сыбір. Пазней, у 1953 годзе экстэрнам скончыла Летувіскі інстытут мастацтва, абараніла дыплём па спэцыяльнасьці «тэатральная дэкаратарка»[2].
З 1945 году працавала сцэнографкай у летувіскіх тэатрах[3].
У 1949-1954 гг. ― артыстка Клайпедзкага драматычнага тэатру, 1954–1961. ― галоўная мастачка тэатру[4].
У 1962-1978 гг. ― мастачка Летувіскай кінастудыі[5].
У 1998 годзе ўзнагароджаная Дзяржаўнай прэміяй у галіне культуры і мастацтва[6].
Памерла 13 красавіка 2022, крыху не дажыўшы да 100-годзьдзя. Пахаваная ў Вільні на Раканціскіх могілках.[7]
Творчасьць[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Мастачка стварыла канцэптуальныя ляканічныя формы сцэнаграфіі для каля 60 спэктакляў, дэкарацыі і касьцюмы да кінафільмаў[8].
Стварыла абстрактны жывапіс («Штосьці падобнае» 1960, «Вецер» 1965, «Хірасіма» 1975, «Час» 1980, «Апошняя песьня» 1994), графіку, кераміку. Яе адрозьнівалі строгія кампазіцыі, выразнасьць жывапісу, характэрнае спалучэньне цёплых і халодных колераў, фактуры і плоскасьці[9].
З 1954 году ўдзельнічала ў выставах жывапісу і сцэнаграфіі ў Летуве і за мяжой, у пэрсанальных выставах: Клайпеда - 1959 год, Вільня - 1982, 1989, 1991 і 1994-2000, 2016, 2019 гг., Коўна - 1989, Ракішкі - 2012 год[10].
Сцэнаграфія[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
• Карлё Гальдоні. Верны сябар, 1952
• Уільям Шэксьпір. Дванаццатая ноч, 1954, Атэла, 1960.
• Мальер. Тарцюф, 1955, Не па сваёй ахвоце лекар, 1956.
• Этэль Войніч. Авадзень, 1959.
• Юстынас Марцынкявічус. Кроў і попел, 1961.
Творы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
• Sakymai, eilėraščiai (Прыказкі, вершы), 1997.
• Juzefa Čeičytė. Tapyba, albumas (Жывапіс, альбом), 1999.
• Šlamėjimas: (вершы) / Juta Čeičytė. - Vilnius: Regnum fondas, 2002[11].
Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- ^ Raimonda Bitinaitė-Širvinskienė. Juzefa Čeičytė. Visuotinė lietuvių enciklopedija, https://www.vle.lt/straipsnis/juzefa-ceicyte/
- ^ Mirė tapytoja, scenografė, poetė Juzefa Čeičytė. lrt.lt. 2022-04-14, https://www.lrt.lt/naujienos/kultura/12/1673912/mire-tapytoja-scenografe-poete-juzefa-ceicyte
- ^ Raimonda Bitinaitė-Širvinskienė. Juzefa Čeičytė. Visuotinė lietuvių enciklopedija, https://www.vle.lt/straipsnis/juzefa-ceicyte/
- ^ Raimonda Bitinaitė-Širvinskienė. Juzefa Čeičytė. Visuotinė lietuvių enciklopedija, https://www.vle.lt/straipsnis/juzefa-ceicyte/
- ^ Raimonda Bitinaitė-Širvinskienė. Juzefa Čeičytė. Visuotinė lietuvių enciklopedija, https://www.vle.lt/straipsnis/juzefa-ceicyte/
- ^ In memoriam Juzefai Čeičytei, 1922 05 19 – 2022 04 13, 7 meno dienos, https://www.7md.lt/kronika/2022-04-15/In-memoriam-Juzefai-Ceisytei
- ^ Mirė tapytoja, scenografė, poetė Juzefa Čeičytė. lrt.lt. 2022-04-14, https://www.lrt.lt/naujienos/kultura/12/1673912/mire-tapytoja-scenografe-poete-juzefa-ceicyte
- ^ Kas yra kas Lietuvoje 1990-2010. – Kaunas, 2013. – P. 281.
- ^ Kas yra kas Lietuvoje 1990-2010. – Kaunas, 2013. – P. 281.
- ^ Viktorija Daujotytė, Viktorija Daujotytė. „Gerai žmogui, kai po kojom – žemė“ (Apie menininkę Juzefą Čeičytę), Krantai, 2022 m. 14 balandžio d., https://vilniausgalerija.lt/2022/04/14/gerai-zmogui-kai-po-kojom-zeme-apie-juzefa-ceicyte/
- ^ Kas yra kas Lietuvoje 1990-2010. – Kaunas, 2013. – P. 281.