Эндру Фішэр

Эндру Фішэр
Andrew Fisher
5-ы прэм’ер-міністар Аўстраліі
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся:	29 жніўня 1862(1862-08-29) Кросгаўс[d]
Памёр:	22 кастрычніка 1928(1928-10-22) (66 гадоў) Заходні Гэмпстыд[d], Кэмдэн[d], Вялікі Лёндан, Ангельшчына, Вялікабрытанія
Партыя:	Аўстралійская працоўная партыя[d]
Сужэнец:	Маргарэт Фішэр[d]
Бацька:	Robert Fisher[d]
Маці:	Jane Garvin[d]
Эндру Фішэр у Вікісховішчы

Эндру Фішэр

Эндру Фішэр (29 жніўня 1862, Кросгаўз, Шатляндыя — 22 кастрычніка 1928, Лёндан, Вялікабрытанія) — аўстралійскі палітык, лейбарыст, пяты прэм’ер-міністар краіны, займаў пасаду тры разы. Пад ягоным кіраўніцтвам у 1910—1913 гадох была завершана велізарная заканадаўчая праграма, якая зрабіла яго, разам з прэм’ерам-пратэкцыяністам Альфрэдам Дыкінам, адным з заснавальнікаў заканадаўчай структуры новай нацыі. Спадчына рэформаў ўрада Фішэра й разьвіцьцё дзяржавы працягнуліся й пасьля рознагалосьсяў, якія ўзьніклі ў Першую сусьветную вайну й падчас аб’явы Ўільямам Г’юзам поўнай вайсковай павіннасьці.

Біяграфія

Эндру Фішэр нарадзіўся ў сям’і Робэрта Фішэра й Джэйн Гарвін і быў адным зь сямі дзяцей у сям’і. Ягоны бацька працаваў на шахце, а ў 1863 годзе быў адным з заснавальнікаў каапэратыўнай крамы. Эндру Фішэр у асноўным займаўся саманавучаньнем у бібліятэцы, якую дапамагла заснаваць крама бацькі. Ён наведваў вячэрнюю школу й у 10 гадоў пачаў працаваць на шахце. У 17 гадоў яго абралі сакратаром мясцовай прафзьвязнай арганізацыі. У 1885 годзе ён іміграваў у Кўінзлэнд, дзе доўгі час працаваў на шахтах па здабычы вугалю й золата. У 1891 годзе ён стаў прэзыдэнтам шахтарскай асацыяцыі й палітычнай арганізацыі працоўных, якая была мясцовым аддзяленьнем лейбарысцкай партыі. У 1901 годзе Фішэр ажаніўся з Маргарэт Ірвін, у іх нарадзілася шэсьць дзяцей. У 1911 годзе ў Вялікабрытаніі ён наведаў родныя мясьціны, дзе яго сустракалі як героя.

Пасьля завяршэньня палітычнай кар’еры ён стаў у 1916 годзе камісарам, які прадстаўляюў Аўстралію ў Лёндане. Ён зьмяніў на гэтай пасадзе Джорджа Рэйда й прабыў на пасадзе 5 гадоў. Пасьля гэтага Фішэр вярнуўся ў Аўстралію, дзе быў сустрэты сваімі прыхільнікамі, якія хацелі працягу ягонай палітычнай кар’еры. Аднак Фішэр пераехаў у Лёндан.

Прэм’ер-міністар

Фішэр тройчы станавіўся прэм’ер-міністрам і ўсе тры разы ён таксама быў скарбнікам краіны. Першы раз ён стаў міністрам пасьля сыходу ў адстаўку пратэкцыянісцкага ўрада Альфрэда Дыкіна, і сышоў з пасады пасьля ўзмацненьня кааліцыі Дыкіна й Джозэфа Кука нягледзячы на тое, што генэрал-губэрнатар не падпісаў адстаўку.

Другі раз Фішэр стаў прэм’ер-міністрам пасьля перамогі лейбарысцкай партыі на чацьвёртых ўсеагульных выбарах (43 месца з 75 у палаце прадстаўнікоў і 23 з 36 — у Сэнаце). Фішэр здолеў застацца ў офісе на ўвесь тэрмін. Актыўная заканатворчая праграма ў гэты час ўключала стварэньне Commonwealth Bank, пашырэньне Вярхоўнага суда, вызначэньне сталіцы ў Канбэры. У сацыяльным пляне былі ўведзеныя кампэнсацыі працоўным і дэкрэтны адпачынак для жанчынаў, праведзена лібэралізацыя пэнсіяў праз узрост і інваліднасьць.

У 1913 годзе зь перавагай у адно месца, перамогу ў выбарах атрымалі лібэралы. Прэм’ер-міністрам стаў Джозэф Кук, а Эндру Фішэр ўзначаліў афіцыйную апазыцыю. На наступных выбарах, у верасьні 1914 году, ён зноўку стаў прэм’ер-міністрам. У гэты час ужо ішла вайна й Фішэр абяцаў, што Аўстралія будзе падтрымліваць Аб’яднанае Каралеўства «да апошняга чалавека й да апошняга шылінга». 27 кастрычніка 1915 году ён быў вымушаны пакінуць пасаду праз праблемы са здароўем. Ягонае месца заняў ягоны намесьнік Ўільям Морыс Г’юз.