Канстантын Радзівіл: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Створана старонка са зьместам '{{Шляхціч | Імя = Канстантын Радзівіл | Поўнае імя = | Арыгінальнае імя = | Жанчы...'
 
д →‎Біяграфія: артаграфія
Радок 29: Радок 29:


== Біяграфія ==
== Біяграфія ==
Сын [[Мацей Радзівіл|Мацея Радзівіла]], атрымаў у спадчыну маёнтак [[Паланэчка]] ў [[Наваградзкі павеn|Наваградзкім павеце]], які быў адным з культурных асяродкаў у краі. Збудаваў [[Палац Радзівілаў (Паланэчка)|Паланэчкаўскі палац]], побач зь якім разьбіў францускі парк. Сабраў значную бібліятэку (4 тыс. тамоў), архіў, калекцыю твораў мастацтва, у якой былі партрэты прадстаўнікоў роду Радзівілаў, карціны [[Юзэф Пешка|Ю. Пешкі]], [[Ян Рустэм|Я. Рустэма]], гравюры, габэлены, мэдалі.
Сын [[Мацей Радзівіл|Мацея Радзівіла]], атрымаў у спадчыну маёнтак [[Паланэчка]] ў [[Наваградзкі павет|Наваградзкім павеце]], які быў адным з культурных асяродкаў у краі. Збудаваў [[Палац Радзівілаў (Паланэчка)|Паланэчкаўскі палац]], побач зь якім разьбіў францускі парк. Сабраў значную бібліятэку (4 тыс. тамоў), архіў, калекцыю твораў мастацтва, у якой былі партрэты прадстаўнікоў роду Радзівілаў, карціны [[Юзэф Пешка|Ю. Пешкі]], [[Ян Рустэм|Я. Рустэма]], гравюры, габэлены, мэдалі.


Камэргер расейскага імпэратарскага двара. У [[1820]] уступіў у таемнае палітычнае таварыства «Нацыянальнае масонства», а ў [[1821]] далучыўся да яго пераемніка — Патрыятычнага таварыства (сябар Камітэту Літоўскай правінцыі). Па здушэньні [[Паўстаньне дзекабрыстаў|паўстаньня дзекабрыстаў]] ([[1825]]) яго арыштавалі расейскія ўлады.
Камэргер расейскага імпэратарскага двара. У [[1820]] уступіў у таемнае палітычнае таварыства «Нацыянальнае масонства», а ў [[1821]] далучыўся да яго пераемніка — Патрыятычнага таварыства (сябар Камітэту Літоўскай правінцыі). Па здушэньні [[Паўстаньне дзекабрыстаў|паўстаньня дзекабрыстаў]] ([[1825]]) яго арыштавалі расейскія ўлады.

Вэрсія ад 03:15, 15 студзеня 2011

Канстантын Радзівіл
Канстантын Радзівіл. Ф. Лямпі, XIX ст.
Канстантын Радзівіл. Ф. Лямпі, XIX ст.

Герб «Трубы»
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся 5 красавіка 1793
Рым
Памёр 6 красавіка 1869
Паланэчка
Род Радзівілы
Бацькі Мацей Радзівіл[1]
Альжбета з Хадкевічаў[d]
Дзеці Мацей Юзаф Радзівіл[d][1][2], Ядвіга з Радзівілаў[d][1], Канстанцін Радзівіл[d][1] і Дамінік Радзівіл[d]
Дзейнасьць філёляг

Канстантын Радзівіл (5 красавіка 1793, Рым6 красавіка 1869, Паланэчка) — прадстаўнік роду Радзівілаў, мэцэнат, адзін зь першых беларускіх фальклярыстаў[3].

Біяграфія

Сын Мацея Радзівіла, атрымаў у спадчыну маёнтак Паланэчка ў Наваградзкім павеце, які быў адным з культурных асяродкаў у краі. Збудаваў Паланэчкаўскі палац, побач зь якім разьбіў францускі парк. Сабраў значную бібліятэку (4 тыс. тамоў), архіў, калекцыю твораў мастацтва, у якой былі партрэты прадстаўнікоў роду Радзівілаў, карціны Ю. Пешкі, Я. Рустэма, гравюры, габэлены, мэдалі.

Камэргер расейскага імпэратарскага двара. У 1820 уступіў у таемнае палітычнае таварыства «Нацыянальнае масонства», а ў 1821 далучыўся да яго пераемніка — Патрыятычнага таварыства (сябар Камітэту Літоўскай правінцыі). Па здушэньні паўстаньня дзекабрыстаў (1825) яго арыштавалі расейскія ўлады.

У сьнежні 1863 заступніцтва К. Радзівіла перад Мураўёвам-Вешальнікам дазволіла замяніць сьмяротны прысуд аднаму зь лідэраў нацыянальна-вызвольнага паўстаньня З. Чаховічу на ссылку ў Сыбір.

Працы

У 1850-х даслаў у Расейскае геаграфічнае таварыства «Статыстычны нарыс Наваградзкага павету» і «Этнаграфічныя зьвесткі пра жыхароў Наваградзкага павету» (зьберагаюцца ў архіве таварыства). Ахарактарызаваў беларускую мову («кривицкое наречие»), склаў слоўнічак мясцовых словаў, апісваў адзеньне, абрады на Купальле, Дзяды, куцьцю, вясельле наваградзкіх сялянаў; запісаў 84 прыказкі, калядную, 2 купальскія і 27 вясельных песень.

Крыніцы

  1. ^ а б в г Radziwiłłowie herbu Trąby (пол.)Warszawa: Archiwum Główne Akt Dawnych, Wydawnictwo DiG, 1996. — 67 с. — ISBN 83-85490-62-0
  2. ^ Pas L. v. Genealogics (анг.) — 2003.
  3. ^ РАДЗІВІЛ Канстанцін // Маракоў Л.У. Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі, 1794—1991. Энц. даведнік. У 10 т. Т. 2. — Мн:, 2003. ISBN 985-6374-04-9.

Літаратура

  • Маракоў Л.У. Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі, 1794—1991. Энц. даведнік. У 10 т. Т. 2. — Мн:, 2003. ISBN 985-6374-04-9.