Уладзіслаў Малахоўскі: розьніца паміж вэрсіямі
д Kazimier Lachnovič перанёс старонку Уладыслаў Малахоўскі у Уладзіслаў Малахоўскі паўзьверх перанакіраваньня: БКП, п. 18, 20, слоўнікі не фіксуюць "Уладыслава" |
Уладзіслаў |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
{{Асоба}} |
{{Асоба}} |
||
''' |
'''Уладзіслаў Малахоўскі''', псэўданім у эміграцыі: ''Леон Варнэрке'' ([[26 траўня]] [[1837]], маёнтак Мацы, [[Кобрынскі павет (Гарадзенская губэрня)|Кобрынскі павет]] — [[7 кастрычніка]] [[1900]], [[Жэнэва]], [[Швэйцарыя]]) — фатограф, вынаходнік фотастужкі, адзін з кіраўнікоў нацыянальна-вызвольнага [[Паўстаньне Кастуся Каліноўскага|паўстаньня 1863—1864 гадоў]]. |
||
== Біяграфія == |
== Біяграфія == |
||
Радок 11: | Радок 11: | ||
У 1866 годзе, атрымаўшы фальшывы ангельскі пашпарт на прозьвішча Варнэрке, зьбег у [[Вялікабрытанія|Вялікую Брытанію]]. Прыкладна з 1870 году разам з жонкай і дачкой пасяліўся ў [[Лёндан]]е і пад зьмененым імем і прозьвішчам Леон Варнэрке распачаў энэргічную навуковую працу і канструктарскія дасьледаваньні ў галіне [[фатаграфія|фатаграфііі]]. Упершыню ў сьвеце прапанаваў для вырабу фатаздымкаў выкарыстоўваць спэцыяльную стужку, загадзя апрацаваную неабходнымі хімічнымі рэактывамі — мэтад, які пазьней выцясьніў мэтад атрыманьня фотаадбітку на фотапласьцінцы<ref>[http://dzedzich.org/wp/2011/02/03/belaruskiya-karani-kodaka/ Беларускія карані «Кодака»]</ref>. |
У 1866 годзе, атрымаўшы фальшывы ангельскі пашпарт на прозьвішча Варнэрке, зьбег у [[Вялікабрытанія|Вялікую Брытанію]]. Прыкладна з 1870 году разам з жонкай і дачкой пасяліўся ў [[Лёндан]]е і пад зьмененым імем і прозьвішчам Леон Варнэрке распачаў энэргічную навуковую працу і канструктарскія дасьледаваньні ў галіне [[фатаграфія|фатаграфііі]]. Упершыню ў сьвеце прапанаваў для вырабу фатаздымкаў выкарыстоўваць спэцыяльную стужку, загадзя апрацаваную неабходнымі хімічнымі рэактывамі — мэтад, які пазьней выцясьніў мэтад атрыманьня фотаадбітку на фотапласьцінцы<ref>[http://dzedzich.org/wp/2011/02/03/belaruskiya-karani-kodaka/ Беларускія карані «Кодака»]</ref>. |
||
У 1875 годзе |
У 1875 годзе Уладзіслаў Малахоўскі сканструяваў фотаапарат са скручанай касэтай, які спэцыялісты лічаць прататыпам «[[Kodak|Кодаку]]». Гэта была адна зь першых у сьвеце фатакамэр, якая дазваляла рабіць да 100 здымкаў з адной загружанай стужкі. Канструкцыя Малахоўскага на 13 год апярэдзіла вынаходзтва Джорджа Істмэна — стваральніка «Кодаку». |
||
Сярод дасягненьняў Малахоўскага — распрацаваны ў 1880 годзе [[сэнсытомэтар]] для колькаснага вымярэньня сьвятлоадчувальнасьці<ref>[http://creazon.ru/photography/pervyj-plenochnyj-fotoapparat-i-pervaja-fotoplenka-izobretenie.html Первый пленочный фотоаппарат и первая фотопленкa — изобретение]</ref>. |
Сярод дасягненьняў Малахоўскага — распрацаваны ў 1880 годзе [[сэнсытомэтар]] для колькаснага вымярэньня сьвятлоадчувальнасьці<ref>[http://creazon.ru/photography/pervyj-plenochnyj-fotoapparat-i-pervaja-fotoplenka-izobretenie.html Первый пленочный фотоаппарат и первая фотопленкa — изобретение]</ref>. |
||
Радок 18: | Радок 18: | ||
=== Абвінавачваньні ў фальшываманэцтве=== |
=== Абвінавачваньні ў фальшываманэцтве=== |
||
У 1898 годзе ў дзейнасьці аднаго зь філіялаў лябараторыі Малахоўскага «ўсплылі» фальшывыя расейскія рублі <ref>[http://arkushy.narod.ru/kalinouski/library/jan_um.htm Уладзіслаў Малахоўскі. Паўстанец, які спрычыніўся да «кодака»]{{Недаступная спасылка|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>. Хутчэй за ўсё, фальшывыя грошы былі падкінуты канкурэнтамі, якіх у таленавітага камэрсанта—вынаходніка зьявілася вельмі шмат. Малахоўскі вельмі перажываў з-за беспадстаўных абвінавачваньняў. Тое, што яны былі надуманымі, пацьвердзілі судовыя працэсы. Суд так і ня здолеў знайсьці доказаў віны Малахоўскага ў зьяўленьні фальшывых грошай. Не стрываўшы ілжывых абвінавачваньняў, |
У 1898 годзе ў дзейнасьці аднаго зь філіялаў лябараторыі Малахоўскага «ўсплылі» фальшывыя расейскія рублі <ref>[http://arkushy.narod.ru/kalinouski/library/jan_um.htm Уладзіслаў Малахоўскі. Паўстанец, які спрычыніўся да «кодака»]{{Недаступная спасылка|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>. Хутчэй за ўсё, фальшывыя грошы былі падкінуты канкурэнтамі, якіх у таленавітага камэрсанта—вынаходніка зьявілася вельмі шмат. Малахоўскі вельмі перажываў з-за беспадстаўных абвінавачваньняў. Тое, што яны былі надуманымі, пацьвердзілі судовыя працэсы. Суд так і ня здолеў знайсьці доказаў віны Малахоўскага ў зьяўленьні фальшывых грошай. Не стрываўшы ілжывых абвінавачваньняў, Уладзіслаў Малахоўскі скончыў жыцьцё самагубствам, застраліўшыся 7 кастрычніка 1900 году ў [[Жэнэва|Жэнэве]] пасьля судовага разьбіральніцтва. |
||
== Літаратура == |
== Літаратура == |
||
* Кісялёў Г. Героі і музы: Гіст.-літ. нарысы. Мн., 1982 |
* Кісялёў Г. Героі і музы: Гіст.-літ. нарысы. Мн., 1982 |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
* Шалькевіч В. Бібліятэка Віктара Каліноўскага // Голас Радзімы. 1992. 5 і 12 сак. |
* Шалькевіч В. Бібліятэка Віктара Каліноўскага // Голас Радзімы. 1992. 5 і 12 сак. |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
== Крыніцы == |
== Крыніцы == |
||
{{Крыніцы}} |
{{Крыніцы}} |
||
{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Малахоўскі, |
{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Малахоўскі, Уладзіслаў}} |
||
[[Катэгорыя:Нарадзіліся 26 траўня]] |
[[Катэгорыя:Нарадзіліся 26 траўня]] |
||
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў 1837 годзе]] |
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў 1837 годзе]] |
Вэрсія ад 17:48, 6 сакавіка 2021
Уладзіслаў Малахоўскі | |
Дата нараджэньня | 26 траўня 1827 або 1837 |
---|---|
Месца нараджэньня | |
Дата сьмерці | 7 кастрычніка 1900 |
Месца сьмерці | |
Месца вучобы | |
Занятак | фатограф |
Уладзіслаў Малахоўскі, псэўданім у эміграцыі: Леон Варнэрке (26 траўня 1837, маёнтак Мацы, Кобрынскі павет — 7 кастрычніка 1900, Жэнэва, Швэйцарыя) — фатограф, вынаходнік фотастужкі, адзін з кіраўнікоў нацыянальна-вызвольнага паўстаньня 1863—1864 гадоў.
Біяграфія
Скончыў Сьвіслацкую гімназію, у 1859 годзе — Пецярбурскі інстытут інжынэраў шляхоў зносінаў. Пасьля заканчэньня ўнівэрсытэту пачаў працаваць у Вільні на будаўніцтве Пецярбурска-Варшаўскай чыгункі.
Кіраўніцтва паўстаньнем
Адзін з кіраўнікоў палітычнага лягеру «чырвоных», найбліжэйшы памочнік Кастуся Каліноўскага. З чэрвеня 1863 году ўваходзіў у склад Аддзелу кіраўніцтва правінцыямі Літвы, потым Выканаўчага аддзелу Літвы. У лютым—сакавіку, чэрвені—жніўні 1863 году — паўстанцкі начальнік Вільні. За галаву Малахоўскага Мураўёў-Вешальнік прызначыў ўзнагароду ў 10000 рублёў, у выніку чаго ён быў вымушаны бегчы з краіны. Спачатку выехаў у Пецярбург, потым у Кёнігсьберг, дзе быў прадстаўніком Каліноўскага, удзельнічаў у выданьні газэты «Глос з Літвы», займаўся закупкай і дастаўкай зброі для паўстанцаў.
Навуковая дзейнасьць за мяжой
У 1866 годзе, атрымаўшы фальшывы ангельскі пашпарт на прозьвішча Варнэрке, зьбег у Вялікую Брытанію. Прыкладна з 1870 году разам з жонкай і дачкой пасяліўся ў Лёндане і пад зьмененым імем і прозьвішчам Леон Варнэрке распачаў энэргічную навуковую працу і канструктарскія дасьледаваньні ў галіне фатаграфііі. Упершыню ў сьвеце прапанаваў для вырабу фатаздымкаў выкарыстоўваць спэцыяльную стужку, загадзя апрацаваную неабходнымі хімічнымі рэактывамі — мэтад, які пазьней выцясьніў мэтад атрыманьня фотаадбітку на фотапласьцінцы[1].
У 1875 годзе Уладзіслаў Малахоўскі сканструяваў фотаапарат са скручанай касэтай, які спэцыялісты лічаць прататыпам «Кодаку». Гэта была адна зь першых у сьвеце фатакамэр, якая дазваляла рабіць да 100 здымкаў з адной загружанай стужкі. Канструкцыя Малахоўскага на 13 год апярэдзіла вынаходзтва Джорджа Істмэна — стваральніка «Кодаку».
Сярод дасягненьняў Малахоўскага — распрацаваны ў 1880 годзе сэнсытомэтар для колькаснага вымярэньня сьвятлоадчувальнасьці[2].
У 1880-я гады некалькі разоў пабываў у Расеі, у тым ліку ў Маскве і Пецярбурзе, удзельнічаў у фотавыставах, у заснаваньні сэкцыі фатаграфіі Расейскага імпэратарскага тэхнічнага таварыства.
Абвінавачваньні ў фальшываманэцтве
У 1898 годзе ў дзейнасьці аднаго зь філіялаў лябараторыі Малахоўскага «ўсплылі» фальшывыя расейскія рублі [3]. Хутчэй за ўсё, фальшывыя грошы былі падкінуты канкурэнтамі, якіх у таленавітага камэрсанта—вынаходніка зьявілася вельмі шмат. Малахоўскі вельмі перажываў з-за беспадстаўных абвінавачваньняў. Тое, што яны былі надуманымі, пацьвердзілі судовыя працэсы. Суд так і ня здолеў знайсьці доказаў віны Малахоўскага ў зьяўленьні фальшывых грошай. Не стрываўшы ілжывых абвінавачваньняў, Уладзіслаў Малахоўскі скончыў жыцьцё самагубствам, застраліўшыся 7 кастрычніка 1900 году ў Жэнэве пасьля судовага разьбіральніцтва.
Літаратура
- Кісялёў Г. Героі і музы: Гіст.-літ. нарысы. Мн., 1982
- Шалькевіч В. Бібліятэка Віктара Каліноўскага // Голас Радзімы. 1992. 5 і 12 сак.
- Szalkiewicz W. Z kontaktów naukowych Wiktora Kalinowskiego z Augustem Bielowskim w latach 1857—1861 // Ze skarbca kultury. 1988. Z. 47.
- Шалькевич В. Кастусь Калиновский: Страницы биогр. Мн., 1988