943: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
→Вонкавыя спасылкі: Commons |
Няма апісаньня зьменаў Меткі: Скасаванае Візуальная праўка |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
== Падзеі == |
|||
⚫ | |||
<толькі ўключыць> |
|||
{{Год у іншых календарох|943}} |
|||
=== Па месцы === |
|||
==== Візантыйская імперыя ==== |
|||
* Вясна – У саюзе з [[Кіеўскай|Русьсю]] венгерскае войска здзяйсняе набегі на [[Мэзію]] і [[Фракію (тэма)|Фракію]]. Імператар [[Раман I Лекапенос|Раман I]] купляе мір і згаджаецца плаціць штогадовую [[даніну]] (грошы на абарону) [[Венгерскаму княству|венграм]].<ref>Браян Тод Кэры (2012) . ''Дарога ў Манцыкерт – Біянцыйская і ісламская вайна (527–1071)'', с. 81. {{ISBN|978-184884-215-1}}.</ref> Яго межы цяпер «абароненыя» на [[Балканы|Балканскім паўвостраве]], Раман пасылае [[Візантыйская імперыя|Візантыйскі]] экспедыцыйны корпус (80 000 чалавек) на чале з генералам [[Джонам Куркуасам]] (яго галоўнакамандуючым) для ўварвання ў паўночную [[Месапатамію]] (сучасны [[Ірак]]). |
|||
==== Еўропа ==== |
|||
* [[Каспійскія паходы русаў#Рэйд 943 г.|Каспійскія паходы русаў]]: Русь пад кіраўніцтвам [[Варагі|варажскага]] князя [[Ігара Кіеўскага|Ігара I Кіеўскага]] плыве ўверх [[Кура (Каспійскае мора)|рака Кура]], глыбока ў [[Каўказ]], і разбіць войскі [[Дынастыі Саларыдаў|Саларыдаў]] кіраўніка [[Марзубана ібн Мухамеда]]. Яны захопліваюць горад-крэпасць [[Барда, Азербайджан|Барда]] (сучасны [[Азербайджан]]). |
|||
* [[Бітва пры Вельсе]]: сумеснае войска [[Герцагства Баварыя|Баварыя]]–[[Карантанцы|Карантанія]] на чале з [[Бертольдам, герцагам Баварыі|Бертольдам]] (герцагам Баварыі) перамагае венграў каля [[Вельса]] ([[Верхняя Аўстрыя]]), на якіх напалі на пераправе праз [[Энс (рака)|Энс]] у [[Энс (горад)|Энсбург]].<ref>Чарльз Р. Боўлус. «Бітва пры Лехфілдзе і яе наступствы, жнівень 955 г.: канец эпохі перасяленняў на лацінскім Захадзе». Эшгейт (2006), с. 145.</ref> |
|||
==== Англія ==== |
|||
* Кароль [[Эдмунд I]] спусташае [[Каралеўства Стратклайд|Стратклайд]] і перамагае шатландскага караля [[Канстанціна II Шатландскага|Канстанціна II]], які валадарыў як кароль [[Каралеўства Альба|Альба]] з [[900]]. Канстанцін, кіраўнік «піктаў і шатландцаў», адракаецца ад прастола, каб уступіць у [[манастыр]] і перадае кантроль над сваім каралеўствам свайму стрыечнаму брату [[Малькальму I Шатландскаму|Малькальму I]].<ref>Вулф, «Піктленд да Альба'', с. 175; Андэрсан, «Раннія крыніцы», стар. 444-448; Браўн, «Канстанцін II».''</ref> |
|||
* [[Траецкі мост (Кроўленд)|Траецкі мост]] у [[Кроўленд]], [[Лінкольншыр]] апісаны ў «Хартыі Эдрэда».<ref name="wheeler">Цытуецца ў {{cite book|first=W.H.|last=Wheeler|title=Гісторыя балот Паўднёвага Лінкальншыра|edition=2|year=1896|publisher=J.M.Newcomb|location=Boston|page=313}}</ref> |
|||
</onlyinclude> |
|||
== Нараджэнне == |
|||
* [[Даян Цзіньсюань]], кітайскі [[Дзэн|дзэн-будыст]] манах (пам. [[1027]]) |
|||
* [[Эдгар Мірны|Эдгар I]] ('''Мірны'''), кароль [[Англійскага каралеўства|Англіі]] (прыкладная дата) |
|||
* [[Эма Парыжская, герцагіня Нармандыі|Эма Парыжская]], жонка герцагіні [[Герцагства Нармандыі|Нармандыі]] (пам. [[968]]) |
|||
* [[Ібн Зура]], абасідскі [[Фізіка ў сярэднявечным ісламскім свеце|лекар]] і філосаф (пам. [[1008]]) |
|||
* [[Мацільда Французская|Мацільда]], каралева-консорт [[Бургундыі]] (прыкладная дата) |
|||
== Смерці == |
|||
* [[23 лютага]] |
|||
** [[Давід I Кларджэці|Давід I]], князь [[Княства Тао-Кларджэці|Тао-Кларджэці]] ([[Грузія (краіна)|Грузія]]) |
|||
** [[Герберт II, граф Вермандуа|Герберт II]], франкскі [[Шляхта|дваранін]] |
|||
* [[26 лютага]] – [[Muirchertach mac Néill]], кароль [[Northern Uí Néill|Ailech]] ([[Ірландыя]]) |
|||
* [[16 сакавіка]] – [[Пі Гуанье]], канцлер [[Уюэ]] (нар. [[877]]) |
|||
* [[30 сакавіка]] – [[Лі Бянь]], імператар [[Паўднёвага Тан]] (нар. [[889]]) |
|||
* [[6 красавіка]] |
|||
** [[Лю Чуран]], кітайскі генерал (нар. [[881]]) |
|||
** [[Наср II]], эмір Саманідаў (нар. [[906]]) |
|||
* [[10 красавіка]] – [[Ландульф I Беневента|Ландульф I]], князь [[Герцагства Беневента|Беневента]] і [[Княства Капуа|Капуа]] ([[Італія]]) |
|||
* [[15 красавіка]] – [[Лю Бінь (Паўднёвая Хань)|Лю Бінь]], імператар [[Паўднёвая Хань]] (нар. [[920]]) |
|||
* [[18 красавіка]] – [[Фудзівара но Ацутада]], японскі дваранін (нар. 906) |
|||
* [[4 ліпеня]] – [[Тэджо з Гарё|Ван Кон]], заснавальнік [[Гарэ]] ([[Карэя]]) (нар. 877) |
|||
* [[26 ліпеня]] – [[Прынц Мотаёсі|Мотаёсі]], японскі дваранін і [[Японскі паэт|паэт]] (нар. [[890]]) |
|||
* [[8 лістапада]] – [[Імператрыца Лю (жонка Лі Маачжэня)|Лю]], імператрыца [[Ці (дзяржава Лі Маачжэнь)|Ці]] ([[Дзесяць Каралеўстваў]]) (нар. 877) |
|||
* [[Цао Чжунда]], чыноўнік і канцлер Уюэ (нар. [[882]]) |
|||
* [[Гагік I Васпураканскі]], армянскі цар (або [[936]]) |
|||
* [[Лю Хунгаа]], канцлер Паўднёвай Хань (нар. [[923]]) |
|||
* [[Сінан ібн Сабіт]], персідскі лекар (нар. [[880]]) |
|||
* [[Urchadh mac Murchadh]], кароль [[Maigh Seóla]] (Ірландыя) |
|||
* [[Сюй Цзе (Паўднёвы Тан)|Сюй Цзе]], кітайскі афіцэр і канцлер (нар. [[868]]) |
|||
* [[Чжан Юсянь]], лідэр кітайскіх паўстанцаў (прыкладная дата) |
|||
⚫ | |||
== Падзеі == |
== Падзеі == |
||
* [[Малькальм І Шатландзкі]] стаў каралём |
* [[Малькальм І Шатландзкі]] стаў каралём |
Вэрсія ад 02:25, 28 сакавіка 2024
Падзеі
<толькі ўключыць>
Па месцы
Візантыйская імперыя
- Вясна – У саюзе з Русьсю венгерскае войска здзяйсняе набегі на Мэзію і Фракію. Імператар Раман I купляе мір і згаджаецца плаціць штогадовую даніну (грошы на абарону) венграм.[1] Яго межы цяпер «абароненыя» на Балканскім паўвостраве, Раман пасылае Візантыйскі экспедыцыйны корпус (80 000 чалавек) на чале з генералам Джонам Куркуасам (яго галоўнакамандуючым) для ўварвання ў паўночную Месапатамію (сучасны Ірак).
Еўропа
- Каспійскія паходы русаў: Русь пад кіраўніцтвам варажскага князя Ігара I Кіеўскага плыве ўверх рака Кура, глыбока ў Каўказ, і разбіць войскі Саларыдаў кіраўніка Марзубана ібн Мухамеда. Яны захопліваюць горад-крэпасць Барда (сучасны Азербайджан).
- Бітва пры Вельсе: сумеснае войска Баварыя–Карантанія на чале з Бертольдам (герцагам Баварыі) перамагае венграў каля Вельса (Верхняя Аўстрыя), на якіх напалі на пераправе праз Энс у Энсбург.[2]
Англія
- Кароль Эдмунд I спусташае Стратклайд і перамагае шатландскага караля Канстанціна II, які валадарыў як кароль Альба з 900. Канстанцін, кіраўнік «піктаў і шатландцаў», адракаецца ад прастола, каб уступіць у манастыр і перадае кантроль над сваім каралеўствам свайму стрыечнаму брату Малькальму I.[3]
- Траецкі мост у Кроўленд, Лінкольншыр апісаны ў «Хартыі Эдрэда».[4]
Нараджэнне
- Даян Цзіньсюань, кітайскі дзэн-будыст манах (пам. 1027)
- Эдгар I (Мірны), кароль Англіі (прыкладная дата)
- Эма Парыжская, жонка герцагіні Нармандыі (пам. 968)
- Ібн Зура, абасідскі лекар і філосаф (пам. 1008)
- Мацільда, каралева-консорт Бургундыі (прыкладная дата)
Смерці
- 23 лютага
- Давід I, князь Тао-Кларджэці (Грузія)
- Герберт II, франкскі дваранін
- 26 лютага – Muirchertach mac Néill, кароль Ailech (Ірландыя)
- 16 сакавіка – Пі Гуанье, канцлер Уюэ (нар. 877)
- 30 сакавіка – Лі Бянь, імператар Паўднёвага Тан (нар. 889)
- 6 красавіка
- 10 красавіка – Ландульф I, князь Беневента і Капуа (Італія)
- 15 красавіка – Лю Бінь, імператар Паўднёвая Хань (нар. 920)
- 18 красавіка – Фудзівара но Ацутада, японскі дваранін (нар. 906)
- 4 ліпеня – Ван Кон, заснавальнік Гарэ (Карэя) (нар. 877)
- 26 ліпеня – Мотаёсі, японскі дваранін і паэт (нар. 890)
- 8 лістапада – Лю, імператрыца Ці (Дзесяць Каралеўстваў) (нар. 877)
- Цао Чжунда, чыноўнік і канцлер Уюэ (нар. 882)
- Гагік I Васпураканскі, армянскі цар (або 936)
- Лю Хунгаа, канцлер Паўднёвай Хань (нар. 923)
- Сінан ібн Сабіт, персідскі лекар (нар. 880)
- Urchadh mac Murchadh, кароль Maigh Seóla (Ірландыя)
- Сюй Цзе, кітайскі афіцэр і канцлер (нар. 868)
- Чжан Юсянь, лідэр кітайскіх паўстанцаў (прыкладная дата)
Гады |
940 · 941 · 942 — 943 — 944 · 945 · 946 |
Дзесяцігодзьдзі |
920‑я · 930‑я — 940‑я — 950‑я · 960‑я |
Стагодзьдзі |
IX ст. — X стагодзьдзе — XI ст. |
Падзеі
- Малькальм І Шатландзкі стаў каралём
Нараджэньні
Сьмерці
- ^ Браян Тод Кэры (2012) . Дарога ў Манцыкерт – Біянцыйская і ісламская вайна (527–1071), с. 81. ISBN 978-184884-215-1.
- ^ Чарльз Р. Боўлус. «Бітва пры Лехфілдзе і яе наступствы, жнівень 955 г.: канец эпохі перасяленняў на лацінскім Захадзе». Эшгейт (2006), с. 145.
- ^ Вулф, «Піктленд да Альба, с. 175; Андэрсан, «Раннія крыніцы», стар. 444-448; Браўн, «Канстанцін II».
- ^ Цытуецца ў Wheeler, W.H. Гісторыя балот Паўднёвага Лінкальншыра. — 2. — Boston: J.M.Newcomb, 1896. — P. 313.