Рабэр дэ Мантэск’ю
| Рабэр дэ Мантэск’ю | |
| Robert de Montesquiou | |
 | |
| Асабістыя зьвесткі | |
|---|---|
| Імя пры нараджэньні | Marie Joseph Robert Anatole de Montesquiou-Fézensac |
| Нарадзіўся | 19 сакавіка 1855 Парыж |
| Памёр | 11 сьнежня 1921 Мэнтона, Прыморскія Альпы, Францыя |
| Пахаваны | Вэрсаль |
| Бацькі | Thierry de Montesquiou-Fezensac[d] |
| Сужэнец | Габрыэль д’Ітуры |
| Літаратурная дзейнасьць | |
| Род дзейнасьці | Пісьменьнік, паэт, літаратурны крытык, спартовец |
| Гады творчасьці | 1892—1921 |
| Мова | француская |
| Дэбют | 1892 |
| Значныя творы | Roseaux pensants, 1897, Le Chancelier des fleurs : douze stations d’amitié, 1907 |
Рабэр дэ Мантэск’ю (па-француску: Robert de Montesquiou; 19 сакавіка 1855, Парыж, Францыя – 11 сьнежня 1921, Мэнтона (часам Мэнтон), Прыморскія Альпы, Францыя) — францускі пісьменьнік, паэт, дэндзі, літаратурны і мастацкі крытык, калекцыянэр.
Жыцьцяпіс[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Належаў да старажытнага гасконскага роду, які паходзіць ад сярэднявечных уладароў графства Фэзансак[1].
Поўнае імя пісьменьніка — граф Мары Жазэф Рабэр Анатоль дэ Мантэск’ё-Фэзансак. Нарадзіўся ў 1855 годзе ў Парыжы[2].
Рабэр дэ Мантэск’ю стаў эмблематычнай фігурай Парыжу і францускай упадніцкай культуры на сумежжы 19-20 стст. Паэт меў славу «фанабэрлівага дэндзі»[3].
Пісьменьнікі і мастакі захавалі ягоны вобраз у раманах і карцінах: Жарыс-Карл Г’юісманс у рамане «Наадварот», Жан Лярэн у «Спадар Факас» і Марсэль Пруст у рамане «У пошуках страчанага часу», дзе стаў прататыпам барона Шарлю[4].
У 1885 годзе Мантэск’ю сустрэў у Вэнэцыі маладога аргентынца Габрыэля д’Ітуры (1860-1905), які стаў ягоным сакратаром і кампаньёнам[5].
Нягледзячы на сяброўскія адносіны з мноствам жанчынаў, у асабістым жыцьці Мантэск’ю вабілі прадстаўнікі свайго полу[6].
Удзельнічаў у конным спорце на Алімпійскіх гульнях 1900 году ў Парыжы, заваяваўшы бронзавы мэдаль у конных скачках[7].
Рабэр дэ Мантэск’ю памёр у Мэнтоне ў 1921 годзе і быў пахаваны побач з Габрыэлем д’Ітуры на могілках Ганар у Вэрсалі[8].
Творчасьць[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Мантэск’ё апублікаваў васемнаццаць тамоў паэзіі, дваццаць дзьве крытычныя працы, два раманы і тры жыцьцяпісы. Ягоныя тры тамы ўспамінаў былі надрукаваныя пасьля сьмерці[9].
Спадчына пісьменьніка і паэта доўгі час была забытая і не даацэньвалася. Ягоная кніга прозы — своеасаблівае разьвітаньне з памерлым спадарожнікам — Le Chancelier des fleurs (Кветкавы канцлер, 1907) — зьяўляецца сапраўдным гімнам каханьню і сяброўству адначасова[10].
Таксама пісаў п’есы: дасюль вядомы ягоны драматургічны твор «Mikhaïl. Mystère en quatre scènes», 1901[11].
Творы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Паэзія[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Les Chauves-Souris, Clairs obscurs, Paris, Richard, 1892.
- Le Chef des odeurs suaves, Floréal extrait, Richard, 1893.
- Le Parcours du rêve au souvenir, Paris, Charpentier et Fasquelle, 1895.
- Les Hortensias bleus, Charpentier et Fasquelle, 1896.
- Les Perles rouges: 93 sonnets historiques, Charpentier et Fasquelle, 1899.
- Les Paons, Charpentier et Fasquelle, 1901.
- Prières de tous: huit dizaines d’un chapelet rythmique, Paris, La Maison du Livre, 1902.
- Calendrier Robert de Montesquiou 1904.
- Passiflora, Paris, éditions de L’Abbaye, 1907.
- Les Paroles diaprées. Cent dédicaces, Richard, 1910.
- Les Paroles diaprées. Nouvelle série de dédicaces, Richard, 1912.
- Les Offrandes blessées: élégies guerrières, Paris, Edward Sansot, 1915.
- Nouvelles Offrandes blessées, La Maison du livre, 1915.
- Offrande coloniale, 1915.
- Sabliers et lacrymatoires: élégies guerrières et humaines, Sansot, 1917.
- Un moment du pleur éternel: offrandes innommées, Sansot, 1919.
- Les Quarante Bergères : portraits satiriques, Paris, La Librairie de France, 1925.
Раманы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- La Petite Mademoiselle, Paris, Albin Michel, 1911.
- La Trépidation, Paris, Émile-Paul Frères, 1922.
Жыцьцяпісы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Le Chancelier des fleurs: douze stations d’amitié, La Maison du livre, 1907.
- La Divine Comtesse: étude d’après Madame de La Castiglione, Paris, Maison Goupil, 1913.
- L’Agonie de Paul Verlaine (1890—1896), Paris, M. Escoffier, 1923.
Успаміны[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Les Pas effacés, en trois volumes, Émile-Paul Frères, 1923; réédition aux Éditions du Sandre, 2007.
Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- ^ Philippe Jullian, Robert de Montesquiou, un prince 1900, Librairie académique Perrin, 1987.
- ^ Philippe Jullian, Robert de Montesquiou, un prince 1900, Librairie académique Perrin, 1987.
- ^ Cyril Grunspan, Marcel Proust: tout dire, 2005, p. 35.
- ^ Caroline Weber, Proust’s Duchess. How three celebrated women captured the imagination of fin-de-siècle Paris, New York, Vintage books, 2018, 715 p.
- ^ Caroline Weber, Proust’s Duchess. How three celebrated women captured the imagination of fin-de-siècle Paris, New York, Vintage books, 2018, 715 p.
- ^ Jean-David Jumeau-Lafond, Portraits «fin de siècle»: du dandy à l’esthète dans Figures du dandy, de Van Dyck à Oscar Wilde, Paris, Petit Palais, musée des Beaux-Arts de la Ville de Paris, 2016, 85 p.
- ^ Patrick Chaleyssin, Robert de Montesquiou, mécène et dandy, Somogy, 1992.
- ^ Patrick Chaleyssin, Robert de Montesquiou, mécène et dandy, Somogy, 1992.
- ^ Jean-David Jumeau-Lafond, Portraits «fin de siècle»: du dandy à l’esthète dans Figures du dandy, de Van Dyck à Oscar Wilde, Paris, Petit Palais, musée des Beaux-Arts de la Ville de Paris, 2016, 85 p.
- ^ Olivier Apert, Robert de Montesquiou: souverain des choses transitoires, Obsidiane, coll. «Les Placets invectifs», 2015, 91 p.
- ^ Olivier Apert, Robert de Montesquiou: souverain des choses transitoires, Obsidiane, coll. «Les Placets invectifs», 2015, 91 p.